مسئولیت مدنی ناشی از افشای اسرار تجاری توسط کارگر سابق

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 10، دوره 27، شماره 17، خرداد 1399، صفحه 241-261   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v27i16.86871

نویسندگان

مرتضی شهبازی نیا¹؛ منصور عشق پور^{* 2}؛ ابراهیم تقی زاده³

¹دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

²دانشگاه پیام نور تهران

³استاد، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

اسرار تجاری دارای ارزش اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاش‌های معقولانه‌ای در حفظ و حراست از محرمانگی آن انجام می‌گیرد. افشای اسرار تجاری در سطح محدود و برای هدف مشخص به کارگران جهت انجام تکالیف کارگری موجب از بین رفتن مالیت و محرمانگی آن نمی‌شود، به‌طوری‌که کارگران در زمان وجود رابطه استخدامی و بعدازآن ملتزم به رازداری می‌باشند. با این‌وجود در مواردی بعد از اتمام رابطه استخدامی کارگر سابق سبب افشای اسرار تجاری مربوط به رابطه استخدامی سابق می‌شود. این پژوهش با شناخت مفهوم و ماهیت اسرار تجاری و افشای موجب ضمان، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای، مسئولیت مدنی ناشی از افشای اسرار تجاری توسط کارگر سابق را موردبررسی قرارداده است. نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که اسرار تجاری مال بوده و ید کارگر سابق نسبت به اسرار تجاری امانت قانونی است مگر اینکه انکار کرده یا اقدام به افشای اسرار تجاری نماید که در این صورت با مبانی تعیین مسئول ازجمله غصب، اتلاف، دارا شدن بلاسبب و غرور، مسئول جبران خسارت، نحوه توزیع مسئولیت و مبنای مسئولیت مدنی در این حوزه قابل‌تعیین و بررسی است.

کلیدواژه‌ها

مسئولیت مدنی؛ اسرار تجاری؛ کارگر سابق؛ کارفرما؛ افشاء

مراجع

- اصلانی، حمیدرضا. (1389). حقوق فناوری اطلاعات، تهران: نشر میزان.

- السان، مصطفی. (1387). جرایم علیه اسرار تجاری»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 4.

- العاملی، زین الدین بن علی [شهید ثانی]. (1417 ه ق). مسالک الافهام. ج 12، قم: موسسه معارف اسلامی.

- امامی، حسن. (1383). حقوق مدنی، ج 1، تهران: کتابفروشی اسلامیّه.

- بادینی، حسن. (1383). هدف مسئولیت مدنی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 66، (1383).

- باریکلو، علی رضا. (1396). مسئولیت مدنی، تهران: نشر میزان.

- بجنوردى، سید حسن بن آقا بزرگ موسوى. (1419 ه ق). القواعد الفقهیة، ج 2، قم: نشر الهادی.

- بهرامی احمدی، حمید. (1388). مسئولیت مدنی، تهران: میزان.

- جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى. (1426 ه ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج 2، (قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.

- حکمت نیا، محمود. (1386). مبانی مالکیت فکری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

- حکیم، سید محسن طباطبایى. (1416 ه ق). مستمسک العروة الوثقى، ج 1، قم: مؤسسة دار التفسیر.

- خدابخشی، عبدالله. (1395). جبران خسارت کارگران در نظام مسوؤلیت مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار.

- خمینى، سید روح اللّه موسوى. (1425 ه ق). تحریر الوسیلة، ترجمه علی اسلامی، ج‌2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

- دیانی، عبدالرسول و عشق پور، منصور. (1395). «مراتب تقصیر در حقوق مسئولیت مدنی ایران»، مجله کانون وکلای دادگستری اردبیل، شماره 2 .

- سروی، محمد باقر. (1391). حقوق مدنی کاربردی، تهران: چاپ نگین.

- شهنیایی، احمد. (1390). حمایت‌های حقوقی از دانش فنی و آثار آن، فصلنامه حقوق، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 4: 229.

- صفایی، سید حسین؛ رحیمی، حبیب الله. (1395). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، تهران: سمت.

- صفایی، سید حسین؛ رحیمی، حبیب اله. (1397). مسئولیت مدنی تطبیقی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی.

- صفائی، سید حسین. (1364). استناد به استفاده بلا جهت با وجود رابطۀ قراردادی»، مجله حقوقی بین المللی، شماره 2.

- عشق پور، منصور. (1396). شرط عدوان در دعاوی تصرف عدوانی و غصب، تهران: انتشارات بهنامی، 1396.

- علیدوست، ابوالقاسم. (1395). دارا شدن ناعادلانه و بلاجهت در نظام حقوقی ایران و مقایسه آن با اکل مال به باطل»، کاوشی نو در فقه، شماره اول.

- قاسمی، ناصر و کارمزدی، عبد الکریم. (1388). مسئولیت مدنی آمر و مأمور در حقوق ایران، تهران: ناشر خط سوم.

- کاتوزیان، ناصر. (1395). اعمال حقوقی، قرارداد- ایقاع، تهران: شرکت سهامی انتشار.

- کاتوزیان، ناصر. (1397). الزام های خارج از قرارداد مسؤولیت مدنی، ج 2، تهران، گنج دانش.

- کاتوزیان، ناصر. (1395). الزام های خارج از قرارداد مسئولیت مدنی، ج 1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- کاتوزیان، ناصر. (1397). اموال و مالکیت، تهران: نشر میزان.

- کاتوزیان، ناصر. (1383). حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، ج2، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.

- کاتوزیان، ناصر. (1395). دوره حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.

- لورسا، میشل. (1375). مسئولیت مدنی، ترجمه محمد اشتری، تهران: نشر حقوقدان، 1375.

- محسنی، فرید. (1394). حریم خصوصی اطلاعات، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.

- محقق داماد، سید مصطفی. (1396). قواعد فقه بخش مدنی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

- مراغى، سید میر عبد الفتاح بن على حسینى. (1417 ه ق). العناوین الفقهیة، ج 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

- مصطفوی، سید کاظم. (1390). قواعد فقه (2)، ترجمه عزیزالله فهیمی، تهران: میزان، 1390.

- نجفی، محمد حسن. (1404 ه ق). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 37، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.

- یثربی، علی. (1385). «استفاده بدون جهت در فقه اسلامی و حقوق تطبیقی»، پژوهش‌های دینی، سال دوم.

- یزدانیان، علیرضا. (1395). قواعد عمومی مسئولیت مدنی با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، ج 1، (تهران: نشر میزان.

- یزدى، سید محمد کاظم طباطبایى. (1421 ه ق). حاشیة المکاسب (للیزدی)، ج 1، قم: مؤسسه اسماعیلیان.

Cornish, W., & Llewelyn, D. (1981). Intellectual Property: Patents, Copyright, Trade Marks and Allied Rights, 6 th.

Correa, C. M. (2000). Intellectual property rights, the WTO and developing countries: the TRIPS agreement and policy options: Zed books.

Dean, R. (2002). The Law of Trade Secret and Personal Secret (2nd Edition ed.). Australia: Thomson.

Elizabet, A., Martin. A. (2003). Dictionary of Law, Oxford, Oxford University press (t. ed Ed.).

Glick, M. A., Reymann, L. A., & Hoffman, R. (2002). Intellectual property damages: guidelines and analysis: John Wiley & Sons.

https://www.revolvy.com/page/Oxford-v-Moss.

Hur, R. K. (2000). Takings, trade secrets, and tobacco: mountain or molehill? Stanford Law Review, 447-490.

Linton, K. (2016). The importance of trade secrets: new directions in international trade policy making and empirical research. J. Int'l Com. & Econ., 1.