تأثیر غلظت های مختلف نیکل بر خصوصیات مورفوفیزیولو‍ژیکی گیاه جعفری (Petroselinum crispum)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 9، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، 1387، صفحه 295-302   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i2.2436

نویسندگان

میترا خطیب^{* 1}؛ محمدحسن راشد محصل²؛ علی گنجعلی¹؛ مهرداد لاهوتی¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

نیکل یکی از فلزات سنگین است که خصوصیات سمی و حتی کشندگی آن برای انسان، حیوانات و گیاهان تأیید شده است. البته برخی از گیاهان به عنوان گیاهان انباشته کننده این عنصر معرفی شده‌اند و در تعداد اندکی نیز نیکل به عنوان فلزی سودمند در رشد آنها شناخته شده است . بنابراین بررسی تأثیر نیکل بر رشد گیاه دارای اهمیت است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظتهای مختلف نیکل بر رشد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه جعفری، در شرایط کنترل شده انجام شد. جوانه‌زنی بذرهای جعفری در ژرمیناتور انجام گرفت و نشاءهای گیاهی به محلول‌های کشت منتـقل گردیدنـد و در محلول غـذایـی هوگـلنـد حاوی غلـظتـهای: 0، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1، 2 و 4 ppm نیکل (نیترات نیکل) و در هفت تکرار رشد داده شدند. دوازده هفته پس از اعمال تیمارها، خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی شامل: مقدار کلروفیل، بیوماس گیاهی، طول ریشه و بخش هوایی، سطح برگ ، تعداد برگها، مقاومت روزنه‌ها و مقدار نیکل در بخش هوایی و ریشه‌ها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف غلظت نیکل، تأثیر معنی‌داری بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریشه و اندام هوایی شامل: وزن خشک و تر ریشه و اندام هوایی، طول ریشه، طول بخش هوایی، تعداد برگ، سطح برگ و عدد SPAD داشت. در این آزمایش با افزایش غلظت نیکـل، مقدار کمی تمـامی صفات فوق الذکـر به طـور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافتند. همچنین نتایج حاصل نشان داد که با افزایش غلظت نیکل، مقاومت روزنه‌ها نسبت به تیمار شاهد بصورت معنی‌داری افزایش یافت که نتیجه آن کاهش تولید بیوماس ریشه و اندام هوایی است. علائم مورفولوژی سمیت نیکل به صورت نکروزه شدن برگ‌ها، کاهش قطر ریشه و انشعابات آن و همچنین تغییر رنگ ریشه‌ها قابل ملاحظه بود.

واژه های کلیدی: جعفری، کشت هیدروپونیک، نیکل، Petroselinum crispum.