جایابی محل‌های جغرافیایی مناسب مراکز داده ملی در ایران بر اساس معیارهای حوادث طبیعی

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 4، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 22، تیر 1396، صفحه 101-122   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v6i2.57865

نویسندگان

مجید حاجی بابا^{* 1}؛ محسن شریفی²

¹سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی

²علم و صنعت ایران

چکیده

سازمان‌های نیازمند به مراکز بزرگ داده بایک تصمیم بسیار مهم در زمینه یافتن مناسب‌ترین مکان جغرافیایی مواجه هستند. شناسایی، ارزیابی‌ و تعیین مختصات جغرافیایی یک مکان مناسب، به معیارها و پارامترهای مختلف و بعضاً متأثر از یکدیگر وابسته است که تصمیم‌گیری مدیران را برای یافتن مناسب-ترین مکان بسیار پیچیده و مشکل می‌سازد. برای اولین بار در ایران، این مقاله به بررسی تأثیر معیارهای حوادث طبیعی در جایابی و ارزیابی‌ گزینه‌های در دسترس و مناسب برای میزبانی یک مرکز داده ملی در گستره جغرافیای کشور ایران می‌پردازد. معیارهای حوادث طبیعی در نظر گرفته شده شامل معیارهای خشکسالی، طوفان شن، طوفان گرد و غبار، سیل، زلزله و آتشفشان می‌باشند. نتایج این تحقیق با استفاده از رأی گیری اکثریت نشان می‌دهد استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و بوشهر پرحادثه‌خیزترین و استان‌های کردستان، چهارمحال بختیاری و قزوین کم حادثه‌خیزترین استان‌های کشور از منظر حوادث طبیعی برای برپایی مرکز داده هستند. بر اساس نتایج این بررسی، یک نرم افزار رایانه‌ای تولید شده است که اوزان معیارهای حوادث طبیعی را که با کمک متخصصین و طی یک فرآیند سلسله مراتبی مشخص شده‌اند، بعنوان ورودی اخذ کرده و سپس با استفاده از مکانیزم رأی‌گیری اکثریت، نواحی جغرافیایی مناسب یک مرکز داده را به ترتیب الویت پیشنهاد می‌دهد. با استفاده از این نرم افزار و وزن‌دهی معیارها با کمک متخصصین، نشان داده‌ می‌شود که استان‌های چهارمحال بختیاری، کردستان و مرکزی مناسب‌ترین و استان‌های بوشهر، کرمان و آذربایجان شرقی نامناسب‌ترین استان‌ها از منظر حوادث طبیعی برای برپایی مرکز داده هستند.

کلیدواژه‌ها

مرکز داده؛ جایابی؛ حوادث طبیعی؛ رتبه بندی استان ها

مراجع

اسفندیاری درآباد، ف؛ غفاری گیلانده، ع؛ لطفی، خ؛ 1393. ارزیابی پتانسیل روانگرایی خاک در اثر وقوع زلزله با استفاده از روش VS (مطالعه موردی: شهر اردبیل). جغرافیا و مخاطرات محیطی، 3(1)، 1-15.

اطلس‌هاى زمین شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، وزارت صنایع و معادن، نقشه پراکندگی سنگ‌های آذرین، http://www.gsi.ir

پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزلة ایران، (دسترسی در 1394)، http://www.iiees.ac.ir

توکلی، ب؛ غفوری آشتیانی، م؛ 1378. نقشه خطر لرزه‌ای ایران، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزلة ایران

خورسندی، ح؛ و همکاران؛ 1385. پیش‌نویس راهنمای ارزیابی خسارت سیلاب، نشریه وزارت نیرو، مدیریت منابع آب ایران، شماره 296-الف.

زارع ابیانه، ح؛ قبائی سوق، م؛ مساعدی، ا؛1394. پایش خشک‌سالی بر مبنای شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) تحت تأثیر تغییر اقلیم. نشریه آب و خاک، 29(2), 374-392.

سازمان هواشناسی کشور، پژوهشکده اقلیم شناسی، مرکز ملی اقلیم شناسی؛ 1392)، خلاصه رخدادهای حدی اقلیمی ایران در سال 2012، http://www.cri.ac.ir

شمسی پور، ع؛ شیخی، م؛ 1389. پهنه‌بندی مناطق حساس و آسیب‌پذیری محیطی در ناحیه‌ غرب فارس با روش طبقه‌بندی فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. دوره‌ی 42، شماره‌ 73، ص 68-53.

عکاشه، ب؛ 1389. احتمال وقوع زلزله در تهران، جام جم آنلاین،

http://www1.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100873393749

مرکز لرزه نگاری کشور، مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران، (دسترسی در 1395)، http://irsc.ut.ac.ir

مرکز ملی اقلیم شناسی، پژوهشکده اقلیم شناسی، (دسترسی در 1394)، http://www.cri.ac.ir

مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران، سازمان هواشناسی کشور؛ 1394. نقشه پهنه‌بندی خشک‌سالی، http://ndwmc.irimo.ir

مفیدی، ع؛ حسین زاده، ر؛ محمدیاریان، م؛ 1392. پهنه بندی مخاطرات جوی منطقه‌ شمال شرق ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 2(2)، 1-16.

نشریه مرکز آمار ایران؛ 1393. سالنامه آماری کشور.

نقشه میانگین بارندگی سالیانه، پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور،

Bell, M. A. (2005).Use best practices to design data center facilities , (ID: G00127434). Retrieved from Gartner database.

California Data Center Design Group,(2016, December 4), Site Selection Criteria for a Critical Data Center, Data Center Journal Online, Retrieved from

http://www.cdcdg.com/index.php/article-4.

Dubrovsky, M., Svoboda, M.D., Trnka, M., Hayes, M.J., Wilhite, D.A., …&Hlavinka, P. (2008).Application of relative drought indices in assessing climate-change impacts on drought conditions in Czechia. Theoretical Applied Climatology, 96, 155–171.

Ewert, J., Guffanti, M., Cervelli, P., Quick, J.(2006).The national volcano early warning system (NVEWS),U.S. Geological Survey,Fact Sheet FS-2006-3142.

Hayes, M. J. (2000). Revisiting the SPI: Clarifying the process.Drought Network News, 12(1), 13–14.

Hayes, M. J., Svoboda, M. D., Wilhite, D. A.,&Vanyarkho, O. V. (1999).Monitoring the 1996 drought using the standardized precipitation index. Bulletin of the American Meteorological Society, 80(3), 429–438.

Kinvig, H. S., Winson, A.,&Gottsmann, J. (2010).Analysis of volcanic threat from Nisyros Island, Greece, with implications for aviation and population exposure.Natural Hazards and Earth System Science, 10(6), 1101-1113.

Mastin, L. G., Guffanti, M., Ewert, J. W.,&Spiegel,J. (2009).Preliminary spreadsheet of eruption source parameters for volcanoes of the world.U.S. Geological Survey Open-File Report, 2009-1113, v. 1.2,25 pp.

McKee, T. B., Doesken, N. J.,&Kleist, J.(1993, January). The relation of drought frequency and duration to time scales.Proceedings of the Eighth Conference on Applied Climatology. American Meteorological Society, 179-184, Anaheim,CA.

Mena, M., Musilli, J., Austin, E., Lee, J.,&Vaccaro, P. (2014).Selecting a data center site: Intel’s Approach, Intel (white paper)., Intel IT, Intel Corporation.

Mortazavi, M., Sparks, R., &Amigo, A. (2009).Evidence for recent large magnitude explosive eruptions at Damavand volcano: Iran with implications for volcanic hazards. Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, 20(3), 253-264.

Rath, J. (2007). Datacenter site selection.Rath Consulting, Data Center Knowledge.

Saaty, T.L. (1980).The analytic hierarchy process.New York, NY:McGraw-Hill.

Vicente-Serrano, S.M., Begueria, S.,&Lopez-Moreno, J.I. (2010).A multi–scalar drought index sensitive to global warming: The standardized precipitation evapotranspiration index – SPEI. Journal of Climate, 23(7), 1696–1718.

Volcanoes of Iran (8 volcanoes).(2016, December 4), Retrieved from

http://www.volcanodiscovery.com/iran.html .