ارزیابی تحمل به سرمای ارقام گندم در شرایط مزرعه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 14، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، 1387، صفحه 343-352   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i2.2441

نویسندگان

هما عزیزی^{* 1}؛ احمد نظامی²؛ حمیدرضا خزاعی¹؛ مهدی نصیری محلاتی¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این آزمایش تحمل به سرمای 14 رقم گندم در شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. ارقام آنزا، بزوستایا، پیشتاز، توس، زاگرس، زرین، شهریار، فلات، قدس، گلنسون، مارون، نوید، نیک‌نژاد و ام ـ وی ـ17 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال زراعی 84-1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد کشت شدند.کاشت بر روی ردیف‌های 5 متری و با تراکم 400 بوته در متر مربع انجام گرفت. مرحله رشدی گیاه و عدد کلروفیل‌متر قبل از سرمای زمستان، درصد بقاء زمستانه و ارتفاع بوته، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه نیز در پایان فصل رشد اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که در شرایط مزرعه با وجود سرمای نسبتاً شدید (oC2/9-) اغلب ارقام قادر به تحمل شرایط زمستان سال آزمایش بودند و تنها ارقام زاگرس و مارون به ترتیب با 3/93 و 3/73 درصد بقاء، متحمل خسارت زمستانه شدند. رقم توس بیشترین عملکرد دانه و زاگرس و مارون کمترین عملکرد را داشتند. عملکرد دانه با تعداد سنبلچه در سنبله (***85/0=r) و وزن هزار دانه (***85/0=r) همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. نتایج نشان داد که رقم گلنسون بیشترین و مارون کمترین میزان تحمل به سرما را دارا بودند.

واژه‌های کلیدی: بقاء زمستانه، تحمل به سرما، عملکرد، اجزای عملکرد، گندم.