بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان از پارک‌های بزرگ شهر مشهد: کاربرد الگوی لاجیت چندسطحی

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 5، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 25، اسفند 1394، صفحه 137-158   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v13i2.36429

نویسندگان

هادی رفیعی دارانی^* ؛ محمّد قربانی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اهداف: در این مقاله، عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان در سه پارک بزرگ شهر مشهد با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و به کارگیری الگوی لاجیت چندسطحی بررسی شد.
روش: داده‌ها از طریق تکمیل 1200 پرسش نامه از بازدیدکنندگان سه پارک ملّت، کوهسنگی و پارک جنگلی وکیل‌آباد در سال 1391 به دست آمد. در این مطالعه، دو نوع ساختار سلسله مراتبی در خصوص نمونه‌ها بررسی شد و ساختار سلسله مراتبی که در آن نمونه‌ها به تفکیک سه پارک مورد مطالعه (ملّت - کوهسنگی - وکیل‌آباد) گروه‌بندی شده باشند، استفاده شد.
یافته ها/ نتایج: نتایج نشان داد که متغیرهای درآمد و شاخص رضایت تأثیر مثبت و معنی‏دار (در سطح اطمینان 99 درصد) و متغیرهای سن و جنسیت تأثیر منفی و معنی‌داری (به ترتیب در سطح اطمینان 99 و 95 درصد) بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان دارند. همچنین متوسّط تمایل به پرداخت به ازاء هر بازدید در پارک ملّت 13995 ریال، پارک کوهسنگی 4935 ریال و پارک جنگلی وکیل‌آباد 2270 ریال است.

کلیدواژه‌ها

پارک شهری؛ ارزش‌گذاری مشروط؛ الگوسازی چندسطحی؛ ناهمسانی بین گروه‌ها؛ شهر مشهد

مراجع

1. آمارنامة مشهد. (1388). معاونت برنامه‌ریزی و توسعة شهرداری مشهد. مدیریت آمار و تحلیل اطّلاعات مشهد

2. امیرنژاد، ح.، خلیلیان ص.، عصاره م. ح. (1385). تعیین ارزش‌های حفاظتی و تفرجی پارک جنگلی سیسنگان با استفاده از تمایل به پرداخت افراد. مجلة پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 72، 24-15

3. امیرنژاد، ح.، خلیلیان، ص. (1384). برآورد ارزش توریستی پارک گلستان و تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به‌ پرداخت بازدیدکنندگان. پنجمین کنفرانس دوسالانة اقتصاد کشاورزی ایران، زاهدان، 9-7 شهریور 1384

4. حیاتی، ب.، خادم بلدی‌پور، ط. (1391). برآورد ارزش تفریحی و تعیین عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان در تالاب قوری گل. مجلة اقتصاد و توسعة کشاورزی، 26(1)، 30-22

5. خاکپور، ب. ع.، رفیعی، ه.، صالحی‌فرد، م.، توانگر، م. (1389). بررسی عملکرد مدیریت شهری در گسترش فضاهای سبز عمومی (پارک‌ها) با استفاده از روش تاپسیس: مطالعة موردی شهر مشهد. مجلة جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، 14، 27-1

6. خاکسار آستانه، ح.، دانشور، م.، کلاته عربی، و،. اکبری، م. ر. (1390). برآورد ارزش تفریحی پارک‌های جنگلی شهر مشهد با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM). تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10، 78-61

7. خداوردی‌زاده، م.، حیاتی، ب.، کاووسی کلاشمی، م. (1381). برآورد ارزش تفرّجی روستای توریستی کندوان آذربایجان شرقی با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط. علوم محیطی، 5(4)، 52-43

8. خلیلیان، ع. (1385). طراحی، برنامه‌ریزی و مدیریت فضاهای سبز شهری متناسب با نیاز ناتوانان و کم‌توانان جسمی-حرکتی. مجموعه مقالات اوّلین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 16-15 آبان 1385

9. شرزه‌ای، غ. ع.، سام دلیری، ا. (1391). برآورد ارزش تفریحی اکوسیستم ساحلی دریای خزر: مطالعة موردی ساحل تفریحی رادیو - دریا شهرستان چالوس. فصل‌نامة علوم محیطی، 9(3)، 14-1

10. صالحی‌فرد، م.، علی‌زاده، س. د. (1387). تحلیل بر ابعاد اجتماعی و روان‌شناختی فضاهای سبز در شهرها (با رویکرد مدیریت شهری). فصل‌نامة مدیریت شهری، 21، 33-19

11. غفوری، س. (1391). ارزش‌گذاری اقتصادی خدمات پارک‌ها و فضای سبز: مطالعة موردی پارک ملّت مشهد. (پایان‌نامة منتشرنشدة کارشناسی‌ارشد اقتصاد کشاورزی- مدیریت و تولیدات کشاورزی)، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

12. قربانی م.، صادقی لطف‌آبادی س. (1389). تعیین‌کننده‌های تمایل به پرداخت و ارزش گردشگری پارک‌های ملّی: مطالعة موردی پارک تندوره. فصل‌نامة اقتصاد و توسعة کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 24(4)، 432-425

13. قربانی، م.، فیروز زارع، ع. (1387). مقدمه‌ای بر ارزش‌گذاری محیط زیست. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

14. قربانی، م.، فیروز زارع، ع. (1390). ارزش‌گذاری آلودگی هوای مشهد: کاربرد رهیافت ارزش-گذاری مشروط. دو فصل‌نامة اقتصاد و توسعة منطقه‌ای، 18(2)، 24-1

15. کریم‌زادگان، ح. (1382). مبانی اقتصاد محیط زیست. تهران: انتشارات نقش مهر

16. نجاری، ج.، صبوحی، م.، سالارپور، م. (1390). برآورد ارزش تفریحی چاه نیمه با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 3(4)، 189-171

17. Amigues, J., Boulatoff, C,. & Desaigues, B. (2002). The benefits and costs of analysis habitat preservation: A willingness to accept / willingness to pay contingent valuation approach. Ecological Economics, 43(1), 17-31

18. Barrio, M., & Loureiro, M. L. (2010). A meta-analysis of contingent valuation forest studies. Ecological Economics 69(5), 1023-1030

19. Environmental Futures Limited. (2006). Valuing Our Natural EnvironmentFinal Report NR0103. London: Collingwood Environmental Planning

20. Goldstein, H. (1999). Multilevel statistical models. London: Institute of Education, Multilevel Models project. Retrieved from http://www.arnoldpublishers.com/support/goldstein.htm

21. Gua G., & Zhao H. (2000). Multilevel modeling for binary data. Annual Review of Sociology, 26, 441–462

22. King, N. A. (2007). Economic valuation of environmental goods and services in the context of good ecosystem governance. Water Policy. 9(2), 51–67

23. Lee, C., & Han, S. (2002). Estimating the use and preservation values of national parks tourism resources using a contingent valuation method. Tourism Management, 23(3), 531-540

24. Marzetti, S., & Brandolini, A. (2006). Investing in biodiversity: The recreational value of a natural coastal area. Chemistry and Ecology, 22(1), 443-462

25. Mason, W. M., Wong, G. M., & Entwistle, B. (1984). Contextual analysis through the multilevel linear model. Sociological Methodology, 14, 72–103

26. Rasbash, J., Steele, F., Browne, W. J., & Goldstein, H. (2009). A user's guide to MLwiN. Centre for Multilevel Modeling. United Kingdom: University of Bristol

27. Twerefou, D. K., & Ababio, D. K. A. (2012). An economic valuation of the Kakum National Park: An individual travel cost approach. African Journal of Environmental Science and Technology, 6(4), 199-207