مدل سازی تولید روان آبِ حوزه های آبخیز استان کردستان با استفاده از متغیرهای فیزیوگرافی و اقلیمی

آب و خاک

مقاله 9، دوره 24، شماره 1، فروردین 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.2923

نویسندگان

بهار صلواتی^{* 1}؛ سیدحمیدرضا صادقی¹؛ عبدالرسول تلوری²

¹دانشگاه تربیت مدرس مازندران، نور

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

چکیده

چکیده
سیل از جمله پدیده هایی است که خسارات فراوانی به منابع وارد می سازد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. از طرفی برآورد صحیح روان آب برای انجام تدابیر مناسب در راستای مهار و مدیریت بهینة آن ضروری است. با این وجود استفاده از مدل های مختلف تجربی موجود در برآورد روان آب با مشکلات فراوان همراه بوده است. به همین دلیل روش تحلیل منطقه ای در برآورد دبی با دوره های بازگشت معین با استفاده از ویژگی‌های حوزة آبخیز و ارائة مدل های مناسب کاربرد گسترده ایی دارد. به این منظور در این تحقیق آمار دبی متوسط سالانة 7 ایستگاه هیدرومتری استان کردستان در یک دورة 30 ساله جمع آوری و مقادیر دبی متوسط برای دوره های بازگشت 2، 5، 10، 20، 25، 50، 100 و 200 ساله با استفاده از نرم افزار SMADA به دست آمد. سپس رابطة مقادیر دبی متوسط با دوره های بازگشت مختلف و 26 خصوصیت فیزیوگرافی و اقلیمی هر یک از حوزه‌های آبخیز با استفاده از رگرسیون های دو و چند متغیره بررسی و مدل های مناسب برای هر یک از دوره های بازگشت با استفاده از نرم افزار SPSS 13.5تهیه و اهمیت بخشی هر یک از آن ها نیز مشخص شد. نتایج مدل سازی طی تحقیق حاضر نشان گر غلبة انواع رگرسیون غیرخطی بر رگرسیون خطی و هم چنین اهمیّت متغیرهای مساحت، طول آبراهة اصلی و ضریب گراولیوس در اکثر مدل های نهایی بود. نتایج به دست آمده هم چنین بر تغییرپذیری متغیرها و اهمیّت آن ها در تعیین دبی با دوره های بازگشت و ماه های مختلف و طبعاً بر ضرورت استفاده از مدل مناسب در تخمین روان آب حوزه های آبخیز استان کردستان دلالت داشته است.

واژه‌های کلیدی: استان کردستان، خصوصیات فیزیوگرافی، دورة بازگشت دبی، مدل سازی سیل