حکم طواف از طبقات بالاتر از کعبه

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقاله 2، دوره 49، شماره 2 - شماره پیاپی 109، آبان 1396، صفحه 49-68   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v0i0.33225

نویسنده

محمد جواد عنایتی راد^*

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

معنای اصلی طواف چرخیدن دور چیزی توأم با احاطه حسی یا معنوی است و در صحت طواف از طبقات بالاتر از کعبه به صدق عرفی طواف و موضوعیت مکان خانه به روایات و الحاق هوای مسجد و کعبه به مسجد و کعبه، استدلال شده که روایات مورد استناد علاوه بر ضعف سندی دلالتشان تام نیست و آیه و لیطفوا بالبیت العتیق و روایات طواف بیت به ضمیمه فهم عرف غیر متسامح، ظهور در محوریت خود بیت در طواف دارد.

کلیدواژه‌ها

طواف؛ بیت؛ کعبه؛ مسجدالحرام

مراجع

ابن ابی جمهور، محمد بن زین‌الدین، عوالی اللئالی العزیزیة، قم - ایران، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، 1405 ق.

 

ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم - ایران، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ اول، بی‌تا.

 

ابن بابویه محمّد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم - ایران، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، 1413 ق.

 

ابن شهر آشوب، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، دار البیدار للنشر، 1369 ق.

 

ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقائیس اللغة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1404 ق.

 

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر، چاپ سوم، 1414 ق.

 

اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1403 ق.

 

بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1405 ق.

 

ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، تحقیق و تصحیح: عبد الوهاب عبد اللطیف، بیروت، دار الفکر، چاپ دوم، 1403 ق.

 

جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1410 ق.

 

حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1409 ق.

 

حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، بی‌تا.

 

حکیم، محسن، دلیل الناسک - تعلیقة وجیزة علی مناسک الحج (للنائینی)، بی‌جا، بی‌تا.

 

حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415 ق.

 

خمینی، روح اللّه، کتاب الطهارة (للإمام الخمینی، ط - القدیمة)، بی‌تا.

 

خوانساری، حسین بن محمد، مشارق الشموس فی شرح الدروس، بی‌جا، بی‌تا.

 

خویی، ابو القاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، قم، چاپ اول، 1418 ق.

 

خویی، ابو القاسم، المعتمد فی شرح المناسک، قم، منشورات مدرسة دار العلم - لطفی، چاپ اول، 1410 ق.

 

خویی، ابو القاسم، موسوعة الإمام الخوئی، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، چاپ اول، 1418 ق.

 

راغب اصفهانی، حسین بن محمّد، مفردات ألفاظ القرآن، دمشق- بیروت، دار العلم - الدار الشامیة، چاپ اول، 1412 ق.

 

رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، دار الفکر، بی‌تا.

 

سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، قم، مؤسسة النشر الإسلامی ، چاپ سوم، 1414 ق.

 

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1404 ق.

 

صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بی‌تا.

 

صدر، محمد باقر، بحوث فی شرح العروة الوثقی، قم، مجمع الشهید آیة الله الصدر العلمی، چاپ دوم، 1408 ق.

 

طریحی،‌ فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1416 ق.

 

طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، بی‌تا.

 

طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، قم ، دفتر انتشارات اسلامی چاپ اول، 1407 ق.

 

طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم، 1387 ق.

 

علامه حلّی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، بی‌تا.

 

فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420 ق.

 

قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1412 ق.

 

قطب راوندی، سعید بن هبةالله، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه، چاپ اول، 1409 ق.

 

قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1363.

 

کلینی، محمد بن یعقوب، کلینی (ط - دار الحدیث)، قم، دار الحدیث للطباعة و النشر، چاپ اول، 1429 ق.

 

مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، اول، 1410 ق.

 

مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404 ق.

 

نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1408 ق.

 

نووی، یحیی بن شرف، المجموع، دارالفکر، بی‌تا.