اثر زراعت پیش کاشت، کود نیتروژنه و برگشت بقایای محصول بر رشد و عملکرد گندم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 13، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، فروردین و اردیبهشت 1389، صفحه 98-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i1.7398

نویسندگان

مجید رحیمی زاده^{* 1}؛ علی کاشانی²؛ احمد زارع فیض آبادی³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

³مرکز تحقیقات کشاورزی طرق

چکیده

چکیده
به منظور تعیین مناسب ترین پیش کاشت گندم با مدیریت مناسب مصرف کود نیتروژنه و بقایای گیاهی آزمایشی در طی سال‌های زراعی 87-‌‌1385‌ در شرایط اقلیم معتدل سرد خراسان انجام شد. این آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تناوب زراعی به عنوان عامل اصلی در پنج سطح (1- گندم : گندم 2- سیب زمینی : گندم 3- ذرت سیلویی : گندم 4- شبدر برسیم : گندم 5- چغندر قند : گندم) و کود نیتروژنه برای تمامی گیاهان پیش کاشت گندم به عنوان عامل فرعی در چهار سطح (1- بدون مصرف نیتروژن 2- مصرف نیتروژن 50% کمتر از توصیه کودی3- مصرف نیتروژن به میزان توصیه کودی 4- مصرف نیتروژن 50% بیشتر از توصیه کودی) و برگشت بقایای محصول پیش کاشت گندم به خاک به عنوان عامل فرعی فرعی با دو سطح (1- بدون برگشت بقایای گیاهی2- برگشت 50% بقایای به جا مانده از محصول پیش کاشت) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تناوب زراعی و مصرف کود نیتروژنه در گیاه پیش کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در واحد سطح و طول ساقه و سنبله گندم داشت، در حالی که وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله گندم تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عملکرد گندم تحت تأثیر اثر متقابل تناوب زراعی و مصرف کود نیتروژنه قرار گرفت. در تمام سطوح کود نیتروژن بیشترین عملکرد گندم در تناوب سیب زمینی : گندم مشاهده شد و عملکرد تک کشتی گندم در تمامی سطوح نیتروژن مصرفی، کمتر از عملکرد آن در شرایط تناوبی بود. نتایج آزمایش نشان داد که در کشت متوالی گندم واکنش به مصرف کود نیتروژنه بیشتر از کشت تناوبی گندم بود. اگر چه برگشت بقایای محصول پیش کاشت تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه گندم نداشت اما عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت گندم تحت تأثیر این تیمار آزمایش قرار گرفت.

واژه‌های کلیدی: تناوب زراعی، مدیریت بقایا، نیتروژن، گندم