روایت ها و عناصر داستان زندگی ابراهیم ادهم و نسبت آن با باورها و آداب بودایی

جستارهای نوین ادبی

مقاله 2، دوره 44، شماره 4 - شماره پیاپی 175، بهمن 1390، صفحه 35-49   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v44i4.14559

نویسندگان

پیمان ابوالبشری^{* 1}؛ علی یحیائی²؛ حسین نوعی³

¹شهید بهشتی تهران

²بیرجند

³دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد

چکیده

معابد بودایی بلخ و نقش سر بودا بر سکه های پیروز ساسانی حاکی از نفوذ آیین بودا در خراسان، یکی از خاستگاه های تصوف است. همجواری و رفت و آمدهای پیاپی میان سرزمین های اسلامی و مناطق بودایی‌نشین، در روزگاران پس از اسلام نیز سبب انتقال و ورود آداب و مناسک بودایی به تفکر و آداب و رسوم صوفیه این مناطق شد. از نمونه‌های این تأثیرپذیری، روایت خراسانی داستان ابراهیم ادهم است که نشان می دهد پردازندگان آن به سبب همجواری خراسان با هند و سرزمین‌های بودایی‌نشین، از سرگذشت بودا و باورهای بودایی الگو گرفته اند. در این مقاله سعی شده پس از آوردن روایت‌های شامی و خراسانی این داستان، از راه بررسی مقایسه‌ای و آوردن نمونه‌هایی از مشابهت‌های عناصر این روایت مانند بی خانمانی، عبادت در غار و پرهیز از خوردن گوشت و مطابقت با ادبیات جاته که و آداب و باورهای بودایی، این الگوپذیری نشان داده شود.

کلیدواژه‌ها

عرفان اسلامی؛ عرفان خراسان؛ آیین بودایی؛ ابراهیم ادهم؛ بودا