دوره بحرانی رقابت علف‌های‌هرز در گیاه زراعی عدس (Lens culinaris Medic) در شرایط ‌آب‌و‌هوایی کرمانشاه

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 2، دوره 7، شماره 2، دی 1395، صفحه 10-26   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v7i2.27152

نویسندگان

شایسته طاهرآبادی^{* 1}؛ مختار قبادی¹؛ پژمان اله مرادی²

¹دانشگاه رازی

²دانشگاه رازی، کرمانشاه

چکیده

به‌منظور تعیین اثر دوره‌های رقابت علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار در سال زراعی 1389-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. فاکتورها شامل دو رقم عدس به نام‌های گچساران و محلی کرمانشاه و تیمارهای دوره بحرانی کنترل علف‌های‌هرز بود. عامل دوم آزمایش شامل دو گروه تیمارهای تداخل علف‌های‌هرز با گیاه زراعی از هنگام سبز‌شدن گیاه زراعی تا مراحل 15، 30، 45 و 60‌‌روز پس از سبز‌شدن همراه با تیمارهای شاهد (تداخل تمام‌فصل) و گروه دوم تیمارها شامل تیمارهای عاری از علف‌هرز تا مراحل فوق بود. با افزایش دوره تداخل علف‌هرز، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک، وزن غلاف در بوته، وزن دانه در بوته و ارتفاع بوته کاهش ‌یافت، اما تأثیر معنی‌داری بر روی وزن صد‌دانه نداشت. با وجود این، با افزایش طول دورۀ وجین، از وزن خشک علف‌های‌هرز و تعداد علف‌های‌هرز کاسته ‌شد. در‌حالی‌که با افزایش طول دوره تداخل، وزن خشک علف‌های‌هرز زیاد شد، اما تعداد علف‌های‌هرز تا مرحله 45‌روز پس از سبز‌شدن سیر صعودی و پس از آن سیر نزولی داشت. حداکثر دوره تداخل علف‌های‌هرز (شروع دوره بحرانی) در دو سطح پنج و 10‌درصد اُفت عملکرد در رقم گچساران به‌ترتیب 17 و 21 و در رقم محلی به‌ترتیب 15 و 20‌روز پس از سبز‌شدن تعیین ‌شد. حداقل دوره کنترل علف‌های‌هرز (پایان دوره بحرانی) نیز در دو سطح اُفت عملکرد ذکر ‌شده به‌ترتیب 63 و 56 برای رقم گچساران و به‌ترتیب 62 و 54 روز پس از سبز‌شدن برای رقم محلی به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ تداخل علف‌هرز؛ دوره بحرانی؛ عدس؛ عملکرد

مراجع

1. Aghaali Khani, M., and Yaghoobi, S.R. 2008. Critical period of weed control in winter canola (Brassica napus L.) in a semi- Arid Region. Pakestan luenci of Biological Sciences 11(5): 773-777.

2. Ahmadi, A., Rashed Mohassel, M.H., Baghestani Meibodi, M.A., and Rostami, M. 2004. The effect of critical period of weed competition on yield, yield components, and morphological characteristics of dry bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivar. Derakhshan (In Persian). Pest and Plant Diseases 72 (1): 31-49.

3. Asghari, J., and Cheraghi, Gh. 2003. The critical period of weed control in two late and medium maturity grain maize (Zea mays) cultivars. Journal of Iranian Agronomical Sciences 5(4): 285-301. (In Persian).

4. Buhler, D.D. 2002. Challenges and opportunities for integrated weed management. Weed Science 50: 273-280.

5. Chikowo, R., Faloya, V., Petit, S., and Munier-Jolain, N.M. 2009. Intergrated weed management systems allow reduced reliance on herbicides and long-term weed control. Agriculture, Ecosystems and Environment 132(3-4): 237- 242.

6. Eftekhari, A., Shariani Rad, A.H., Rezai, A.M., Salehian, H., and Ardakani, M.R. 2005. Determining of critical period of weeds control in Soybean (Glycine max L.) in Sari region. Journal of Iranian Agronomical Sciences 7(4): 347-364. (In Persian with English Summary).

7. Erman, M., Tepe, L., and Bukun, B. 2008. Critical period of weed control in winter Lentil under non-irrigated conditions in Turkey. African Journal of AgriculturaL Research 3(8): 523-530.

8. Evans, S.P., Knezevic, S.Z., Lindquist, J.L., Shapiro, C.A., and Blankenship, E.E. 2003. Nitrogen application influences the critical period for weed control in corn. Weed Science 51(3): 408-417.

9. Hall, M.R., Swanton, C.J., and Anderson, G.W. 1992. The critical period of weed competition in grain corn (Zea mays). Weed Science 40: 44-447.

10. Hosseini, F.S., Nezami, A., Parsa, M., and Hajmohammadnia Ghalibaf, K. 2011. Effects of supplementary irrigation on yield and yield components of Lentil (Lens culinaris Medik.) cultivars in Mashhad climate. Journal of Water and Soil 25(3): 625-633. (In Persian with English Summary).

11. Johnson, D.E., Wopereis, M.C.S., Mbodj, D., Diallo, S., and Haefele, S.M. 2004. Timing of weed management and yield losses due to weeds in irrigated rice in the Sahel. Field Crop Research 85: 31-42.

12. Kavurmaci, Z., Karadavut, U., Kokten, K., and Bakoglu, A. 2010. Determining critical period of weed-crop competition in faba bean (Vicia faba). International Journal of Agriculture and Biology 12(2): 318-320.

13. Knezevic, S.Z., Evans, S.P., Blankenship, E.E., Van Acker R.C., and Lindquist, J.L. 2002. Critical period for weed control: the concept and data analyses. Weed Science 50:773-786.

14. Lak, M.R., Dari, H.R., Ramazani, M.K., and Hadizadeh, M.H. 2005. Investigation of critical period of weed control in dry bean (Phaseolus vulgaris L.). Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 9(3): 161-168. (In Persian).

15. Mahmoodi, S., and Rahimi, A. 2009. The critical period of weed in corn in Birjand region, Iran. International Journal of Plant Production. 3(2): 91- 96.

16. Martin, M., and Williams, M. 2006. Planting date in critical period of weed control in sweet corn. Weed Science 54: 928-933.

17. Memar Zahedani, M., Asghari, J., Amini, I., babaian Jelodar, N.A., and Barzegar Khu, M.H. 2007. Critical period of weeds in Tobacco (Niconiana tabacum L.) in Gilan Province climate. Journal of Iranian Agricultural Sciences 38(1): 277-285. (In Persian).

18. Mohammadi, G., Javanshir, A., and Khooei, F.R. 2004. Period of weed interference in chickpea. Weed Research 45: 57-63.

19. Mousavi, S.K., and Ahmadi, A. 2009. Weed population and interference response to sowing date and lentil (Lens culinaris Med.) cultivar in dryland condition of Khorramabad Electronic. Journal of Crop Production 2(2): 111-128. (In Persian with English Summary).

20. Norsworthy, J.K., and Oliveira, M.J. 2004. Comparison of the critical period for weed control in wide- and narrow- row corn. Weed Science 52: 802- 807.

21. Radosevich, S.R., Holt, J.S., and Ghersa, C. 2005. Weed Ecology: Implications for Management. John Wiley and Sons, Inc.

22. Rezvani, H., Latifi, N., and Zeinali, E. 2009. Determination of critical period for velvetleaf (Abutilon theophrasti) control in summer seeded Soybean, Williams cultivar. Electronic Journal of Crop Production 1(2): 45-65. (In Persian with English Summary).

23. Saeidi, Z., and Salehi, F. 2005. Study on resistance to two-spotted spider mite (Tetranychus urticae) of selected lines from Lordegan chitti bean variety. Pests and Plant Diseases 73(1): 65-77. (In Persian).

24. Seyedi, S.M., Ghorbani, R., Rezvani Moghadam, P., and Nasiri Mahalati, M. 2011. Investigation of critical period of weed control in Nigella (Nigella sativa) In Mashhad. Journal of Iranian Crop Sciences 42(4): 809-819. (In Persian).

25. Seyedi, S.M., Rezvani Moghadam, P., Ghorbani, R., and Nasiri Mahalati, M. 2012. Effect of critical period of weed competition on yield and yield components and oil yield of Nigella (Nigella sativa). 26(1): 113-122. (In Persian).

26. Swanton, C.J., and Weise, S.F. 1991. Integrated weed management: the rationale and approach. Weed Technology 5: 657-663.