بررسی افت سطح آب های زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: آبخوان دشت خوی)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 4، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 26، تیر 1397، صفحه 53-74   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v7i2.67365

نویسنده

حسن حاجی حسینلو^*

آزاد اسلامی

چکیده

بهره­برداری بیش از ظرفیت منابع آب­های زیرزمینی منجر به پایین رفتن سطح آن­ها ازیک‌طرف و از طرف دیگر منجر به ایجاد فرونشست زمین در بعضی مناطق ایران شده است. به دلیل دسترسی آسان و سادگی بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی، میزان برداشت از این منابع افزایش قابل‌ملاحظه‌ای یافته و متأسفانه در سال­های اخیر حتی در بعضی مناطق، بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی بیشتر از امکانات تغذیه­ای بوده است. معیارهای اصلی برای پهنه­بندی شامل بود و نبود شکاف­ها، مقدار افت سطح آب، نوع رسوبات و عمق سطح آب می­باشد. در اصل چهار پهنه­بندی تشخیص و نقشه­برداری شد که شامل پهنه­های خیلی بالا، بالا، متوسط و کم است. نقشه­های تهیه شده از این منطقه نشان می­دهد که گسترش پهنه­های فرونشست خیلی زیاد و زیاد در منطقه فیرورق وجود دارد. در نقشه­های مشاهده شده به ترتیب 10 درصد و 29 درصد پهنه­های خیلی بالا و پهنه­های بالا وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده طی 12 سال گذشته دشت فیرورق حدود 04/5 متر افت سطح آب داشته­اند که به طور متوسط سالیانه افت سطح آب در دشت فیرورق حدود 42 سانتی­متر بوده است. این افت سطح آب باعث فرونشست زمین در این دشت شده است.

کلیدواژه‌ها

فرونشست تراز آب؛ دشت؛ خوی؛ فیرورق

مراجع

خدابنده، علی‌اکبر؛ 1387. نقشه زمین‌شناسی چهارگوش سلماس مقیاس. انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور

خدابنده، علی‌اکبر؛ امینی فضل، عباس؛ 1372. نقشه زمین‌شناسی‌چهارگوش‌تسوج مقیاس 1:100000. انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور.

رادفر، جواد؛ امینی، بابک؛ 1380. نقشه زمین‌شناسی چهارگوش خوی مقیاس 1:100000. انتشارات سازمان زمین-شناسی کشور.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی ایواوغلی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی خوی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی دیزج دیز مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی شکریازی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

Stöcklin, J., 1968. Structural history and tectonic of Iran: A review, American Association of Petroleum Geologists bulletin American Association of Petroleum Geologists bulletin, 52, 1229-1258.