بررسی تأثیرعوامل اقلیمی و اقتصادی بر عملکرد گندم آبی با استفاده از الگوی داده‌های تابلویی

آب و خاک

مقاله 18، دوره 24، شماره 2، خرداد 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.3254

نویسندگان

نرگس صالح‌نیا^* ؛ محمدعلی فلاحی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
به منظور بررسی و ارزیابی اثرات سیاست‌های قیمتی (قیمت تضمینی گندم در هر دوره و در دوره ماقبل)، عوامل محیطی (سطح زیر کشت) و اقلیمی (متوسط درجه حرارت حداقل و حداکثر، مجموع کل بارندگی سالانه، مجموع درجه-روز سرمائی سال و مجموع درجه-روز گرمایی سال) بر عملکرد گندم در محدودة خراسان رضوی (9 شهرستان)، تحقیق حاضر برای دوره آماری 13 ساله 72 -71 تا 84-83 انجام شد. در این پژوهش از الگوی داده‌های تابلویی برای بررسی اثرات تغییرات مقطعی و سری زمانی پارامترهای ورودی بر عملکرد گندم‌ استفاده شد. بررسی و تحلیل نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که متغیرهای متوسط درجه حرارت حداقل، قیمت دوره قبل و بارندگی بهاره به طور منحصر به فردی دارای اثرات مثبت و قویاً معنی‌دار و متغیر درجه - روز سرمائی نیز دارای اثر منفی و معنی‌دار بر عملکرد گندم می‌باشند. اگرچه معنی داری تخمین‌های حاصله در سطح اطمینان 95% بالا بوده، اما نتایج بدست آمده از الگوی اثرات تصادفی یک جانبه حاکی از کم کشش بودن عملکرد گندم نسبت به متغیرهای ورودی بوده، به طوری که کشش آن نسبت به متوسط درجه حرارت حداقل، قیمت دوره قبل، بارندگی بهاره عملکرد گندم درجه - روز سرمائی به ترتیب 26/0، 13/0، 15/0 و 28/0- می‌باشد. از این رو، تخمین‌های حاصله حاکی از کم کشش بودن عملکرد گندم نسبت به متغیرهای ورودی می‌باشد و در بین متغیرهای مورد بررسی، عملکرد گندم نسبت به متغیر درجه- روز سرمائی حساسیت بیشتری را نشان می‌دهد. بررسی‌ها همچنین نشان دادند که الگوی اثرات تصادفی یک جانبه برای تخمین تابع عملکرد گندم مناسب است.

واژه‌های کلیدی: عملکرد گندم، داده‌های تابلوئی، متغیر اقلیمی، متغیر قیمتی، الگوی جزء خطای یک جانبه و دو جانبه، خراسان رضوی