سنجش کشش تغییرات حدسی در ساختار انحصار چندجانبه براساس رویکرد ایواتا (مطالعه صنعت مواد غذایی و آشامیدنی ایران)

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 5، دوره 28، شماره 3، مهر 1393، صفحه 272-281   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.34292

نویسندگان

محمدنبی شهیکی تاش؛ اعظم محمدزاده^*

دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

در این مقاله با استفاده از روش ایواتا، کشش تغییرات حدسی در صنعت مواد غذایی و آشامیدنی ایران بررسی شده است و با توجه به اطلاعات بخش عرضه و تقاضا و فرآیند بهینه‌سازی رفتار تولید کننده، تابع سنجش کشش تغییرات حدسی استخراج شده است. مقادیر تجربی کشش تغییرات حدسی با استفاده از داده‌های تخمین زده شده کشش قیمتی تقاضا، کشش هزینه و هزینه نهایی برای صنایع مذکور به دست آمده است. در این تحقیق برای به دست آوردن کشش قیمتی از تابع تقاضای AIDS استفاده شده است. تابع AID به وسیله شاخص استون به روش رگرسیون‌های به ظاهر غیرمرتبط (SUR) برآورد شده و کشش قیمتی تقاضا براساس رابطه کالفنت محاسبه شده است. یافته‌های مقاله موید آن است که صنعت تولید روغن نباتی و حیوانی با 37/19 بیش‌ترین کشش تغییر حدسی را در بین صنایع مواد غذایی و آشامیدنی دارا می‌باشد )هر چه مقدار کشش تغییرات حدسی اختلاف بیش‌تری با صفر داشته باشد نشان‌دهنده رفتار انحصاری در صنعت می‌باشد(. پس از آن صنعت فرآورده‌های لبنی، صنعت قند و شکر و تولید مالتا و ماءالشعیر به ترتیب با ارقام 01/18، 18/17 و 51/10 بیش‌ترین تغییرات حدسی را دارا بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

کشش تغییرات حدسی؛ انحصار چندجانبه؛ قدرت بازاری؛ صنعت

مراجع

- احمدیان م. 1384. اقتصاد صنعتی (با رویکرد نوین). انتشارات جهاد دانشگاهی دانشکده اقتصاد تهران. تهران

2- احمدیان م. و متفکرآزاد م. 1384. بررسی عوامل مؤثر در حاشیه سود در دو بازار انحصاری چندگانه فروش کالای فرآوری شده و نهاده اصلی تولیدی. جستارهای اقتصادی 30:4-11

3- خداداد کاشی ف. 1379 . انحصار، رقابت و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی 15 :116-83

4- خداداد کاشی‌ ف. 1380. ارزیابی قدرت و حجم فعالیت‎های انحصاری در اقتصاد ایران. انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش‎های بازرگانی. تهران

5- عبادی ج. و شهیکی تاش م. 1383. بررسی تأثیر ساختار بازارهای کشاورزی در درآمد ارزی ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی 90:67-61

6- عبادی ج. و شهیکی تاش م. 1383. بررسی درجه رقابت در بازارهای صنعتی ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی 57:31-33

7- Appelbaum E. 1979. Testing the Price Taking Behavior. Journal of Econometrics, 9: 283-294.

8- BresnahanT.F.1989. Empirical Studies of Industries with Market Power, in Handbook of Industrial organization. (Eds) R.Schmalensee and R.Willig. Elsevier Science Publishing Company. New York.

9- Christensen L., GreeneW.1979.Economics of scale in U.S. Electric Power Generation.journal of political Economy, 84: 655- 676.

10- Friedman J., Mezzetti C. 2002 .Bounded Rationality, Dynamic Oligopoly and Conjectural Variations. Journal of Economic Behavior & Organization, 49: 287-306.

11- Gelfand Matthew D., and Pablo T., Spiller. 1987. Entry barriers and multiproduct oligopolies: Do they forebear or spoil?. International Journal of Industrial Organization, 5: 101-113.

12- Iwata G. 1974. Measurement of Conjectural Variations in Oligopoly.Econometrica, 42: 947-966.

13- KamienM. ,d Schwartz N. 1983 .Conjectural Variations.The Canadian Journal of Economics / Revue canadienne d' Economique, 16: 191-211.

14- Liu J.D., Li T.T. 2003. Measurement of Conjectural Variations in Oligopoly Electricity Market. Australasian Universities Power Engineering Conference (AUPEC): New Zealand.

15- Liang J.N.1987. An Empirical Conjectural Variation Model of Oligopoly.Fair TradeCommission Working Paper Series, No. 151.

16- Ono H. 1986. Consistent Conjectural Variations in the Differentiated Goods Market. Hokudai economic papers, 16:43-58.

17- Roberts M.J.1984. Testing oligopolistic Behavior. International Journal of Industrial, 2: 367-380

18- Perry M. 1982 .Oligopoly and Consistent Conjectural Variations, the Bell Journal ofEconomics, 13: 197-205

19- ShahikiTash M.N., Hodjaty H. 2013. Estimating the conjectural variation and market powerinselected industries. Economics, 2: 1-6

20- Schroeter J., and Azzam A. 1990.Measuring Market power, in Multi- Product Oligopolies: The U.S. Meat Industry.Applied Economics, 22: 1365-1376.

21-Schroeter, J., and Azzam A. 1991. Marketing Margins, Market Power, and Price Uncertainty, American Agricultural Economics Association, 73: 990-999

22- Schroeter J.R. 1988.Estimating the Degree of Market Power in the Beef Packing Industry. Review of Economics and Statistics,70: 158-620