بررسی سبک یادگیری، سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و واکاوی رابطه میان آنها

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 12، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، آبان 1396، صفحه 205-231   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v7i2.63317

نویسندگان

مهدی زاهدی نوقابی^* ؛ رحمت الله فتاحی؛ جواد صالحی فدردی؛ محسن نوکاریزی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی تفاوت بین سبک یادگیری، سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی است.

روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به‌صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در نیم‌سال دوم تحصیلی 94-95 بودند و نمونه‌ای شامل 150 نفر به پرسشنامه‌های پژوهش پاسخ دادند. این پرسشنامه‌ها شامل سه پرسشنامه سبک یادگیری فلدر و سولومَن، سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای بود.

یافته ها: یافته ها نشان داد که سطح سواد اطلاعاتی و رایانه‌ای دانشجویان زن و مرد با یکدیگر تفاوتی ندارند؛ همچنین بین مقطع تحصیلی و سطح سواد اطلاعاتی و رایانه‌ای دانشجویان تفاوت معناداری وجود ندارد. سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان در حد متوسط بود. سبک یادگیری دانشجویان با توجه به مقطع تحصیلی، جنسیت و سن آنها تفاوت داشت. از سوی دیگر، بین سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای رابطه مستقیم و مثبتی وجود داشت.

بحث و نتیجه گیری: آموزش سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای بدون توجه به سبک یادگیری دانشجویان اثربخش نخواهد بود؛ بنابراین باید دوره‌های آموزشی مرتبط را برمبنای سبک یادگیری، نوع رشته و مقطع تحصیلی دانشجویان طرح‌ریزی، اجرا و عملیاتی کرد.

کلیدواژه‌ها

سبک یادگیری؛ سواد اطلاعاتی؛ سواد رایانه‌ای؛ دانشجویان تحصیلات تکمیلی؛ دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع

اسمعیل پونکی، الهام، اسمعیلی گیوی، محمدرضا و فهیم‌نیا، فاطمه (1394). سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی و تأثیر آنها بر قابلیت‌های کارآفرینی. تعامل انسان و اطلاعات، 2(4)، 64–76.

اشرفی‌ریزی، حسن، حسن‌زاده، دلارام و کاظم‌پور، زهرا (1393). میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان براساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(4)، 424–434.

امانی، فیروز و تفرجی، رقیه (1393). سنجش سطح سواد اطلاعاتی و مهارت‌های استفاده از منابع اطلاعاتی تحت وب در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، 91-92. فصلنامه توسعه آموزش، 7 (14)، 1–10.

پریرخ، مهری (1386). آموزش سواد اطلاعاتی: مفاهیم، روش‌ها و برنامه‌ها. تهران: کتابدار.

پندپذیر، معصومه و چشمه سهرابی، مظف (1389). بررسی سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه براساس مدل شش مهارت بزرگ آیزنبرگ و برکویتز. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 16(2)، 115–137.

زره‌ساز، محمد (1394). واکاوی ارتباط میان قابلیت‌های روانشناختی و مهارتی کاربران با رفتار راهنمایابی آنها در کتابخانه‌های دیجیتال در بافت مبتنی بر مدل اطلاع‌یابی تعدیل شده مارکیونینی. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.

قاسمی، علی‌حسین (1385). استاندارد قابلیت‌های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 21 (4)، 97–119.

محمدی، فرناز، شاکری، صدیقه و اکبری داریان، سعیده (1391). سنجش سطح سواد اطلاعاتی مراجعه‌کنندگان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران براساس استاندارد‌های ACRL. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 1 (2)، 85–96.

معتمدی، عبداله، ابراهیمی قوام، صغری، اعظمی، یوسف، چوپان، حامد و دوستیان، یونس (1393). مقایسه‌ی سبک‌های یادگیری، سبک‌های مطالعه و مدیریت زمان در دانشجویان ممتاز و غیرممتاز. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 10 (33)، 1–20.

میرحسینی، ناهید و پریرخ، مهری (1387). ارزشیابی تحصیلی، نظام نوین آموزش ابتدایی در ایران و جایگاه کتابخانه‌های مدارس در آن: گزارشی از یک پژوهش. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11 (4)، 155–188.

نوکاریزی، محسن و دهقانی، کلثوم (1392). بررسی تأثیر مهارت‌های سواد اطلاعاتی بر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه بیرجند. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 3 (2)، 153–172.

Alton, G., Penny, M., Michael, D., Sanjay, A., Carolyn, W., Fackson, B., & Chido, O. (2014). Media and information literacy: Policy and strategy guidelines. (A. Grizzle & M. C. T. Calvo, Eds.). Paris: UNESCO.

Alves, P., Miranda, L., & Morais, C. (2016). Learning styles and access to virtual learning environments in the academic performance. In ECEL 2016-proceedings of the 15th european conference on e-learning (pp. 25–32). Charles University, Prague: Academic Conferences and publishing limited.

Caswell, D. (2016). Learning Style Preference and Student Achievement. PhD thesis, Grand Canyon University.

Chen, C.-M., & Lin, S.-T. (2014). Assessing effects of information architecture of digital libraries on supporting e-learning: a case study on the Digital Library of Nature & Culture. Computers & Education, 75, 92–102.

Chou, H.-W. (2000). The effects of training method and individual differences on learning performance and computer self-efficacy in WWW design training. presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA. Retrieved January 28, 2017, from http://eric.ed.gov/?id=ED443407

Detlor, B., Booker, L., Serenko, A., & Julien, H. (2012). Student perceptions of information literacy instruction: the importance of active learning. Education for Information, 29 (2), 147–161.

Errey, C., Ginns, P., & Pitts, C. (2006). Cognitive load theory and user interface design: Making software easy to use. The Performance Technologies Group PTG GLOBAL, 14, 1–9.

Felder, R. M., & Brent, R. (2005). Understanding Student Differences. Journal of Engineering Education, 94 (1), 57–72.

Goldstein, E. B. (2014). Cognitive psychology: connecting mind, research, and everyday experience (4th Ed). San Francisco, CA: Cengage Learning.

Gross, M., & Latham, D. (2009). Undergraduate perceptions of information literacy: Defining, attaining, and self-assessing skills. College & Research Libraries, 70 (4), 336–350.

Huang, C. (2014, August 1). Understanding Novice users’ help-seeking behavior in getting started with digital libraries: Influence of learning styles. PhD thesis, University of Wisconsin-Milwaukee.

Huang, C., & Xie, I. (2011). Help feature interactions in digital libraries: Influence of learning styles. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 48 (1), 1–10.

Johnston, B., & Webber, S. (2003). Information literacy in higher education: a review and case study. Studies in Higher Education, 28 (3), 335–352.

Kimmins, L., & Stagg, A. (2009). Creating confidence: developing academic skills and information literacy behaviours to support the precepts of tertiary academic performance. In Proceedings of the 4th Asia Pacific conference on educational Integrity (4APCEI). Retrieved November 30, 2013, from http://eprints.usq.edu.au/6150

Limberg, L., Sundin, O., & Talja, S. (2012). Three theoretical perspectives on information literacy. Human IT, 11 (2), 93–130.

Lu, J., Yu, C.-S., & Liu, C. (2003). Learning style, learning patterns, and learning performance in a WebCT-based MIS course. Information & Management, 40 (6), 497–507.

Mokhtar, I. A., Majid, S., & Foo, S. (2008). Teaching information literacy through learning styles: The application of Gardner’s multiple intelligences. Journal of Librarianship and Information Science, 40 (2), 93–109.

Pashler, H., McDaniel, M., Rohrer, D., & Bjork, R. (2009). Learning styles: Concepts and evidence: learning styles. Psychological Science in the Public Interest, 9 (3), 105–119.

Poynton, T. A. (2005). Computer literacy across the lifespan: a review with implications for educators. Computers in Human Behavior, 21 (6), 861–872.

Santo, S. A. (2008). Relationships between learning styles and online learning. Performance Improvement Quarterly, 19 (3), 73–88.

Sungkur, R. K., Antoaroo, M. A., & Beeharry, A. (2016). Eye tracking system for enhanced learning experiences. Education and Information Technologies, 21 (6), 1785–1806