مقایسه‌ی اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه‌درمانی شناختی-رفتاری بر نارضایتی از تصویر بدنی و حساسیت بین فردی زنان دارای نارضایتی از تصویر بدنی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 4، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهمن 1396، صفحه 69-89   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijap.v7i2.65791

نویسندگان

مریم فرح زادی¹؛ محمدابراهیم مداحی^{* 2}؛ جواد خلعتبری³

¹دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

²شاهد

³دانشگاه آزاد واحد رامسر

چکیده

هدف: مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه‌درمانی شناختی- رفتاری بر نارضایتی از تصویر بدنی و حساسیت بین فردی زنان دارای نارضایتی از تصویر بدنی بود.
روش: پژوهش از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل همراه با پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری شامل زنان مراجعه‌کننده‌ی 23-38 ساله‌ی دارای نارضایتی از تصویر بدنی در سال 95-1396 به مراکز سلامت شهرداری تهران بود. از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای بر اساس پهنه‌بندی شهرداری تهران پنج منطقه انتخاب و از هر منطقه چهارخانه سلامت به‌تصادف انتخاب شد، بدین طریق 453 نفر از مجموع 20 خانه‌ی سلامت حجم نمونه را تشکیل دادند، که با توجه به نمرات برش در پرسشنامه‌ها، ملاک‌های ورود و خروج، درنهایت تعداد 45 زن انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت از پرسشنامه‌های خرده مقیاس حساسیت بین فردی (SCL-90R)،(Dragutes and others1984 )، روابط چندبعدی بدن-خود، (Cash, 1997) بود. گروه‌های آزمایشی 12 جلسه، 90 دقیقه‌ای(هفته‌ای یک جلسه) تحت گروه‌درمانی شناختی رفتاری و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌های تجزیه‌وتحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد الف) گروه‌درمانی شناختی- رفتاری و گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌طور مشابه سبب بهبود رضایت از تصویر بدن گردیدند ب) گروه‌درمانی شناختی- رفتاری به‌طور معناداری سبب کاهش حساسیت بین فردی در پس‌آزمون شد اما این تأثیر در پیگیری سه‌ماهه پایدار نماند. لذا این روش‌های مداخله در بهبود مشکلات روان‌شناختی این گروه از افراد مؤثر می باشد.

کلیدواژه‌ها

گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ گروه درمانی شناختی- رفتاری؛ نارضایتی از تصویر بدنی؛ حساسیت بین فردی

مراجع

Ashton K, Drerup M, Windover A, Heinberg L. (2009). Brief, four-session group CBT reduces binge eating behaviors among bariatric surgery candidates. Surgery for Obesity and Related Diseases; 5(2):257-62.

ANSI, J., Eskandari, M., Bahmanabadi, s., Noohi, S., Tavalayi, A. (2014). Standardization of Symptom Checklist 90 Revised (SCL-90 -R) of a military Unit. Journal of military Psychology, 17(5): 57-67. (In Persian)

ANSI, J., Akbari, F., Majdian, M., Atashkar, M., Ghorbani, Z. (2011).Standardization of mental disorders Symptoms Checklist 90 Revised (SCL -90 -R) in Army Staffs. Journal of Military Psychology, 5(2): 29-37(In Persian).

Burke, N. L., Schaefer, L. M., Thompson, J.K. (2012). Body Image. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behaviour (pp. 365-371). New York, NY: Academic Press.

Borhani, S. (2014). Effectiveness of Cognitive- Behavior Group Therapy” Cash”on improvement body image student with negative body image and depression[dissertation]. Ferdoosi University. (In Persian)

Cohen R, Blaszczynski A. (2015). Comparative effects of Facebook and conventional media on body image dissatisfaction. Journal of eating disorders; 3(1):23.

Calogero RM, Park LE, Rahemtulla ZK, Williams KC. (2010). Predicting excessive body image concerns among British university students: The unique role of appearance-based rejection sensitivity. Body Image; 7(1):78-81.

Chow, C.M., Tan, C. C. (2016). Weight status, negative body talk and body dissatisfaction: A dyadic analysis of male friends. Journal of health Psychology, 21(8): 1597-1606

Cash TF, Smolak L. (2011). Body image: A handbook of science, practice, and prevention. Guilford Press.

Cash, T. (1988). The body image workbook: an 8-step program for learning to like your looks. Raygan, Niloofar .Tehran: Danjeh publication

Daubenmier, J., Kristeller, J., Hecht, F. M., Maninger, N., Kuwata, M., Jhaveri, K., & Epel, E. (2011). Mindfulness intervention for stress eating to reduce cortisol and abdominal fat among overweight and obese women: an exploratory randomized controlled study. Journal of obesity, doi:10.1155/2011/651936

Frederick DA, Kelly MC, Latner JD, Sandhu G, Tsong Y. (2016). Body image and face image in Asian American and white women: Examining associations with surveillance, construal of self, perfectionism, and sociocultural pressures. Body image; 16:113-25.

Fogelkvist M, Parling T, Kjellin L, Gustafsson SA. (2016). A qualitative analysis of participants’ reflections on body image during participation in a randomized controlled trial of acceptance and commitment therapy. Journal of Eating Disorders. 12; 4(1):29.

Grogan S. (2006). Body image and health: Contemporary perspectives. Journal of health psychology; 11(4):523-30.

Gholamhoseini B, Khodabakhshi Koolaee A, Taghvaee D. (2015). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Group Therapy on Depression and Body Image in Women with Obesity. Community Health; 2(2): 72-79 (In Persian)

Greenberg JL, Markowitz S, Petronko MR, Taylor CE, Wilhelm S, Wilson GT. (2010). Cognitive-behavioral therapy for adolescent body dysmorphic disorder. Cognitive and Behavioral Practice; 17(3):248-58.

Huebscher BC. (2010). Relationship between Body Image and Self Esteem among Adolescent Girls. The Journal of Social Psychology; 146:15-30.

Kinnally, W., Van Vonderen, K, E. (2014). Body Image and the Role of Television Clarifying and Modelling the Effect of Television on Body Dissatisfaction. Journal of Creative Communications; 9(3): 215–233

Ko, S. H., & Lee, C. S.(2015). Structural relationship between self-esteem, appearance management behavior, body image, interpersonal relationship and hope of adults workers. Indian Journal of Science and Technology, 8(8), 783-789

Kiani, M., Mugouei, F. (2017). Socio-economic factors influencing cosmetic products use

by females under 20 years old in Yazdanshahr NajafAbad. Dermatology and Cosmetic; 4 (1): 1-9. (In Persian)

Manlick CF, Cochran SV, Koon J. (2013). Acceptance and commitment therapy for eating disorders: Rationale and literature review. Journal of Contemporary Psychotherapy; 43(2):115-22.

Modabernia, M.J., Shojaie Tehranie, H., Falahi, M., Faghirpour, M. (2009). Normalizing SCL-90R Inventory in Guilan High- School Student. Guilan University of Medical Sciences, 79: 58-65. (In Persian).

Marco JH, Perpina C, Botella C. (2013). Effectiveness of cognitive behavioral therapy supported by virtual reality in the treatment of body image in eating disorders: one year follow-up. Psychiatry Research; 209(3):619-25.

Margolis SE, Orsillo SM. (2016). Acceptance and Body Dissatisfaction: Examining the Efficacy of a Brief Acceptance Based Intervention for Body Dissatisfaction in College Women. Behavioural and cognitive psychotherapy; 44(4):482-92.

McLean SA, Paxton SJ, Wertheim EH. (2013). Mediators of the relationship between media literacy and body dissatisfaction in early adolescent girls: Implications for prevention. Body Image; 10(3):282-9.

Nourian, L., Aghaei, A., Ghorbani, M. (2015). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Emotional Eating among Obese Women. Knowledge & Research in Applied Psychology, 2(16): 15-23. (In Persian)

Najarian, B., Davoodi, A. (2001). Validating of SCL-90R. Psychology, 5: 136-149. (In Persian)

Rahati, A. (2007). The effectiveness of Cognitive Behavioral Strategies on improvement of body image girls [dissertation]. Tehran University. (In Persian)

Raghibi, M., Minakhany, Gh.(2012). Body Management and its Relation with Body Image and Self Concept. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(4): 72-81. (In Persian)

Pearson, A, Follette, V, Hayes SC. (2012). A pilot study of acceptance and commitment therapy as a workshop intervention for body dissatisfaction and disordered eating attitudes. Cognitive and Behavioral Practice; 19(1):181-97.

Palmeira, L., Cunha, M., & Pinta- gouveia, J. (2017). Processes of change in quality of life, weight self- stigma, body mass index and emotional eating after an accetance, mindfulness and compassion- based group intervention (Kg- Free) for women with overweight and obesity. Journal of Health Psychology, 1359105316686668

Pearson, A; Heffner, M& Follette, V. (2010). Acceptance and Commitment therapy for body image dissatisfaction: Apractitioers guide to using mindfulness, acceptance and values- based behavior change strategies. New Harbinger Publications.

Thornton B, Ryckman RM, Gold JA. (2013). Competitive orientations and women’s acceptance of cosmetic surgery. Psychology, 4(01):67.

Tahmasbi S, Tahmasbi Z, Yaghmaie F. (2015). Factors related to cosmetic surgery based on theory of reasoned action in shahrekord students. Journal of Holist Nursing and Midwifery; 24 (4):53-61. (In Persian)

Sachdev P, Mondraty N, Wen W, Gulliford K. (2008). Brains of anorexia nervosa patients process self-images differently from non-self-images: an fMRI study. Neuropsychologia; 46(8):2161-8

Stefano, E. C., Hudson, D. L., Whisenhunt, B. L., Buchanan, E. M., & Latner, J. D. (2016). Examination of body checking, body image dissatisfaction, and negative affect using Ecological momentary assessment. Eating behaviors, 22, 51-54

Zargar, Y., Sayad, S., Bassak Nejad. (2012). The effectiveness of cognitive-behavioral group therapy on reducing body dysmorphic disorder and interpersonal sensitivity among female high school students. Medical sciences, 5(9): 341-349(In Persian)

White J, Halliwell E. (2010). Examination of a sociocultural model of excessive exercise among male and female adolescents. Body Image. 7(3):227-33.

Wolff, GE& Clark, MM. (2001). Changes in eating self-efficacy and body image following cognitive–behavioral group therapy for binge eating disorder: A clinical study. Eating Behaviors. 2(2):97-1