بررسی شخصیت و اندیشه‌های عرفانی بایزید بسطامی بر اساس روش استعارة شناختی

جستارهای نوین ادبی

مقاله 4، دوره 46، شماره 3 - شماره پیاپی 182، آبان 1392، صفحه 75-104   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v46i3.17175

نویسندگان

زهره هاشمی^{* 1}؛ ابوالقاسم قوام²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی مشهد

چکیده

هدف نگارندگان این جستار آن بوده تا از رهگذر تحلیل استعاره‌های شناختیِ اقوال بایزید- به عنوان یکی از عرفای پیشرو و برجستة مکتب تصوف عاشقانه- مفاهیم کلیدی در عرفان او را تفسیر و تبیین نمایند و در ضمن آن به برخی ویژگی‌های شخصیت او نیز اشاره کنند. از جمله نتایج این تحقیق آن بوده که کاربرد قلمروهای شراب، آتش و سیل در اقوال وی، تأکید او را بر مسألة «فنا» در اندیشة عرفانی وی نشان می‌دهد. همچنین حضور مکرر و چشمگیر قلمرو تجربی «نور» در اقوال بایزید، حاصل تأثیر محیط فرهنگی و اجتماعی زرتشتی روزگار وی بوده است. علاوه بر این، تحلیل استعاره‌های شناختی وی نشان‌‌دهندة تردد او میان اندیشه‌های زاهدانه و عاشقانة تصوف می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

نظریة استعارة شناختی؛ فرهنگ؛ نگاشت؛ اصطلاحات عرفانی؛ بایزید بسطامی