اثرسیاست خرید تضمینی محصول گندم برارزش اقتصادی منابع آب زیرزمینی؛ مطالعه موردی دشت ارزوئیه-کرمان

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 1، دوره 29، شماره 3، مهر 1394، صفحه 217-223   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.32924

نویسندگان

سید حبیب الله موسوی^{* 1}؛ سعیده شهابی²

¹دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، گروه اقتصاد کشاورزی

²دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

طی دهه‌‌های اخیر منابع آب‌های زیر زمینی در دشت‌های استان کرمان به دلیل تقاضای رو به افزایش آن‌ها به شدت تحت فشار بوده‌اند. از این رو، مدیریت هوشمندانه و تخصیص بهینه‌ی منابع آب از اهمیت روزافزونی در بین سیاست گذاران و کشاورزان برخوردار شده‌است. بدون تردید یکی از مهم‌ترین ابزارهای تخصیص بهینه ی منابع آب، ارزش اقتصادی این نهاده است که راهبرد توسعه ی بلندمدت کشور نیز بر آن تأکید دارد. با این حال سؤال اصلی مورد بحث اینجاست که آیا سیاست‌های کشاورزی مختلفی که دولت عموماً جهت نیل به خودکفایی در تولید محصولات اساسی اتخاذ می‌‌کند، هم راستا با مدیریت منابع آبی هستند؟ با این رویکرد و جهت ایجاد چهارچوبی تحلیلی برای پاسخ گویی به مسئله‌‍‌ی فوق، در مطالعه‌ی حاضر اثر سیاست خرید تضمینی گندم به عنوان یکی از مهمترین سیاست‌های حمایتی دولت در بازار این محصول بر ارزش اقتصادی منابع آب زیر زمینی دشت ارزوئیه با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی چند دوره ای مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه برای سال زراعی 91-90 با استفاده از اطلاعات پرسشنامه ای از کشاورزان منطقه ارزوئیه، همچنین از سازمان آب منطقهای و سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که سیاست خرید تضمینی گندم هر چند سود ناخالص کشاورزان را افزایش می دهد ولی با مدیریت اقتصادی منابع آبی دشت سازگار نیست. لذا می‌بایست سیاست گذاران در زمان وضع سیاست‌های حمایت از تولید، اثرات جنبی آن‌ها بر منابع آبی را مد نظر قرار دهند تا علاوه بر تشویق به تولید بیشتر به حفظ منابع آب نیز اهمیت داده شود. همچنین به منظور کاهش و کنترل بهره برداری از منابع آب، همگام با سیاست‌های حمایت از تولید سیاست دریافت آب بهای تدریجی، بسط تکنولوژیهای جدید و آب اندوز، ترویج ارقام مقاوم به خشکی و البته استراتژی کم آبیاری بهینه نیز می‌تواند اجرا شود.

کلیدواژه‌ها

ارزش اقتصادی آب؛ برنامه‌ریزی ریاضی؛ خرید تضمینی؛ کرمان؛ گندم

مراجع

1- Ahmadian M. 2005.The Effectsofprice guaranteed ontheparts ofgovernment support costin the integration ofwholesale marketsandthewheat fieldin Iran. Journal of Agricultural Economics and Development:52. (in Persian)

2- Amid J. 2007. The dilemma of cheap food and self-sufficiency: The case of wheat in Iran. Food Policy, 32: 537–552.

3- Doorandish A., and Hoseyni S.S., and Nikokar A. 2010.The welfareimplications ofagricultural policyinthe wheat marketandbread, QuarterlyScientific - Researchwelfare, 10(38):387-367. (in Persian)

4- Falsoleyman M., and Chakoshi B. 2011. Themanagement ofagriculturalwater usingto increase theefficiencyand sustainability ofwater resourcesin arid areas on criticalPlainsof the countryCase Study:West PlainsBirjand. Journal of Geographyand Developmentarea 16. (in Persian)

5- FloydJ.E.1965 the effect of farm price supports on the Return to land and labor in agricultural. Journal of political Economy, Vol. 73. pp.148-158.

6- Ghosh N., and Neogi C. 1995. Supply response of food grain and policy actions: A model with rational expectation hypothesis. Indian Journal of Agricultural Economics, 50: 135-152.

7- Hoseyni S.S., Tarshizi M. 2009. The evaluationwheatpolitical support in Iran,Journal of Research andAgricultural Development inIran, 40(20): 1-11. (in Persian)

8- Keramatzade A., and Chizari A.M., and Miraee A. 2006. Determine the economic valueof agricultural waterusinga optimumcropping pattern combination ofagriculture andhorticulture model, Journal of Agricultural Economics and Development,14(54): 35-60. (in Persian)

9- Khademipour Gh.R., and Najafi B.A. 2005. The effect ofgovernment supportpolicy onincentivescrop productionapplication ofpolicy analysis matrix, Proceedings of the SixthAnnualConference oftheAgricultural Economics, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian with English abstract)

10- Lin W. 1997. Measuring aggregate supply response under instability. American Journal of Agricultural Economics, 59: 903 –904.

11- Lundberg M., and Rich K. 2002. Multimarket models and policy analysis: An application to Madagascar. Washington,DC: World Bank (Processed).

12- McCarl B.A., and Spreen T.H. 1997. Applied mathematical programmingusing algebraic systems. Available at http://agecon2.tamu.edu.

13- Minot N., and Goletti F. 1998. Export liberalization and household welfare: the case of rice in Viet Nam. American Journal of Agricultural Economics, (4):738-749

14- Mosavi S.H.A., and Esmaili A.A.K. 2011. Analysisthe effects ofriceimporttariffpoliciesonpovertyandsocialwelfareofurban and rural areas in iran, Journal of Agricultural Economics, 5(3): 143-167. (in Persian)

15- Najafi B., and Farajzade Z.2010 The welfareeffects elimination subsidies of Chemical fertilizer onconsumerofwheat(bread). Journal of Research Agricultural Economics, 2(1): 1-14. . (in Persian)

16- Shahabi S. 2013.The Effects of monetary policy on the economic value of water in agriculture, the case study of Orzoiye regione kerman city, Iran. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degreeof Master of Science in Agricultural economics, Tarbiat Modares University. (in Persian with English abstract)

17- Shahidasht A. R., and Abbasnejad A. 2011.The present strategicgroundwater resources managementin plainsof Kerman province, Journalof Applied Geology. (in Persian)

18- SHemshadi K., KHalilian S. 2010.The impact ofgovernment subsidizedpolicyonwheatproduction, Journal of Agricultural Economics and Development, 18(70):103-125. (in Persian)

19- Statistics of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (CBI).2012.

20- Stifel D., and RandrianarisoaJ.C. 2006. Agricultural policy in Madagascar: A seasonal multi-market model. Journal of Policy Modeling, 28: 1023–1027.

21- Taali Moghadam A. 2013. The analysis impact Purchase guaranteed of wheat by the government onproduction and welfare of producers in Iran. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degreeof Master of Science in Agricultural economics, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian with English abstract)

22- Torkamani J., Abd Shahi A. 2000. The using dynamic mathematical programming model on the optimal cropping pattern agricultural, Journal of Agricultural Economics and Development, 32:35-50. (in Persian)

23- Zare M. R. 2006.Valuationof groundwaterin the agricultural sector, DissertationSubmittedinPartialFulfillmentoftheRequirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Agricultural Economics, Tarbiat Modares University. (in Persian with English abstract)