ارزیابی اثرات وزن دهی به شاخص ها بر عملکرد بهینه کانال های آبیاری

آب و خاک

مقاله 4، دوره 24، شماره 6، بهمن 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.7492

نویسندگان

سید اسدالله محسنی موحد¹؛ نوید محسنی²؛ سمیرا نوروزپور^{* 2}

¹دانشگاه اراک

²دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

چکیده
مدل ICSSDOM که در سال 1381 توسط محسنی موحد ارایه شده، یک مدل ریاضی ترکیبی است که به زبان فرترن 77 نوشته شده و در آن الگوریتم بهینه سازی SA به صورت یک حلقه داخلی در ساختار اصلی مدل شبیه سازی هیدرودینامیکی ICSS قرار گرفته است. این مدل قادر است عملکرد موجود کانال را ارزیابی نموده و براساس نیاز پایین دست دریچه‌های آبگیر، تنظیم بهینه سازه های آبگیر و کنترل را به منظور نیل به عملکرد بهینه ارایه نماید. به منظور بهینه سازی عملکرد بهره برداری از کانال های آبیاری در این مدل طیف کاملی از شاخص ها انتخاب و با استفاده از یک روش بهینه سازی در یک تابع هدف بهینه می گردد. همچنین تمهیدات لازم جهت تعیین ارزش نسبی شاخص ها و تاثیر دادن آن در فرآیند بهینه-سازی با استفاده از تحلیل حساسیت در نظر گرفته شده است. مشکلی که پس از انتخاب شاخص های مناسب جلوه می نماید، فقدان یک روش کمّی و استاندارد برای تعیین اهمیت نسبی آنها در تابع هدف می باشد. پیش از این، با استفاده از مدل مذکور به ارزیابی کانال های E1R1، E1R5 و E1L4 در شبکه آبیاری دز پرداخته شده است. در این کارهای تحقیقی مناسب ترین ضریب وزنی شاخص ها جهت بهینه سازی عملکرد بهره برداری از کانال های آبیاری با استفاده از یک روش منطقی، مبتنی بر اصول ریاضی و مستقل از هرگونه قضاوت کارشناسی تعیین شده است. گرچه شرایط هیدرولیکی این سه کانال از نظر سازه های موجود و نوع بهره برداری متفاوت می باشد، لیکن نتایج مشابهی حاصل شده است به طوریکه در هر سه مورد در حالتی که ضریب وزنی هر شاخص به صورت نسبت مستقیمی از پتانسیل بهبود آرمانی آن شاخص در نظر گرفته شده، درصد بهبود بهتر می باشد. سایر نتایج مهم و جدید حاصل از این کارهای تحقیقی عبارتند از تعیین ترکیب مناسب پارامترهای الگوریتم بهینه سازی SA و ارایه یک دید کلی جهت تعیین مقدار مناسب پارامتر Kdiv مربوط به طول گام های تصادفی در الگوریتم بهینه سازی SA. این نتایج قادرند حجم عظیمی از آزمون ها را کاهش داده و به عنوان ملاکی مطمئن در کارهای تحقیقاتی آتی مورد استفاده قرار گیرند.

واژه های کلیدی: عملکرد کانال های آبیاری، SA، ICSSDOM، شاخص های وزنی، تحلیل حساسیت