نقش رشته کوه زاگرس بر ترابرد گردوخاک های عراق به غرب ایران با استفاده از مدل WRF/Chem (مطالعه موردی)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 8، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 32، بهمن 1398، صفحه 119-134   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v8i4.82034

نویسندگان

جلیل صحرایی¹؛ الهام مبارک حسن²؛ ناهید محمدی^{* 3}

¹دانشگاه رازی کرمانشاه

²، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

³دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

رشته­کوه زاگرس به واسطه قرار داشتن در مجاورت نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور­های عراق، سوریه و عربستان همواره در معرض طوفان­های گردوغبار قرار دارد. هدف از این تحقیق بررسی نحوه رفتار طوفان گردوغبار در رویارویی با رشته­کوه زاگرس در غرب کشور است. بدین منظور دو رویداد طوفان گردوغبار رخ داده در 12 الی 14 آوریل سال 2011 (23 الی 25 فروردین سال 1390) و 16 الی 18 ژوئن سال 2016 (27 الی 29 خرداد سال 1395) با بررسی داده­های دید افقی ایستگاه­های همدیدی غرب کشور انتخاب شده است. مدل WRF/Chem جهت شبیه­سازی طوفان گردوغبار برای دو رویداد طوفان یاد شده به کار گرفته شده است. جهت اطمینان از نتایج مدل، غلظت گردوغبار شبیه­سازی شده توسط مدل با داده­های دید افقی دریافت شده از سازمان هواشناسی کشور مقایسه شده است که در مجموع نتایج مقایسه نشان می­دهد که گردوغبار شبیه­سازی شده با داده­های دید افقی همخوانی دارد. به منظور بررسی تأثیر رشته­کوه بر طوفان گردوغبار، مدل در سه حالت مرجع، کاهش ناهمواری­های رشته­کوه زاگرس به هزار متر و حذف ناهمواری­ها اجرا شده و نتایج هر سه حالت با هم مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدل نشان می­دهد که رشته­کوه زاگرس مانع پیشروی بیشتر گردوغبار به نواحی مرکزی کشور شده است اما گردوغبار در نواحی پست مجاور و دامنه­های غربی رشته­کوه زاگرس تجمع دارد. حذف ناهمواری­ها موجب انتشار گردوغبار بیشتری به سمت شرق رشته­کوه شده و از غلظت گردوغبار در نواحی رو به باد کاسته ­شده­است.

کلیدواژه‌ها

رشته کوه زاگرس؛ گرد و غبار؛ مدل WRF/Chem؛ دید افقی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

8-Mohammadi-Final.pdf

مراجع

ساری‌صراف، بهروز؛ رسولی، علی‌اکبر؛ زرین، آذر؛ نجفی، محمد‌سعید؛ 1396. شبیه‌سازی توزیع قائم سامانه‌های گردوغبارزا در ارتباط با سامانه‌های همدید و توپوگرافی در غرب ایران. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. شماره 49. 169-189.

شمسی‌پور، علی؛ صفرراد، طاهر؛ 1391. تحلیل ماهواره‌ای-همدیدی پدیده‌ی گردوغبار (گردوغبار تیرماه 1388). پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. شماره 44. 111-126.

مردانی، م؛ رضایی، ع؛ 1385. لرزه‌خیزی، زمین‌ساخت زاگرس. پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور. (دسترسی 1/7/1396).

Durran DR., 2003. Lee Waves and Mountain Waves. Encyclopedia of Atmospheric Sciences, 1161-1169.

Fan J, Yue X, Sun Q, Wang S. 2016. Case study of dust event sources from the Gobi and Taklamakan deserts: An investigation of the horizontal evolution and topographical effect using numerical modeling and remote sensing. Journal of Environmental Sciences 56, 62-70.

Grell GA, Steven EP, Schmitz R, McKeen SA, Frost G, Skamarock WC, Eder B., 2005. Fully coupled "online" chemistry within the WRF model. Atmospheric Environment 39, 6957–6975.

Prospero JM, Ginoux p, Torres O, Nicholson SE, Gill TE. 2002. Environmental characterization of global sources of atmospheric soil dust identified with the NIMBUS 7 Total Ozone Mapping Spectrometer (TOMS) absorbing aerosol product. Reviews of Geophysics 40, 2-1–2-31.

Shao Y. 2008. Physics and modeling of wind erosion. Springer New York.

Washington R, Todd MC, Lizcano G, Tegen I, Flamant C, Koren I, Ginoux P, Engelstaedter S, Bristow CS, Zender CS, Goudie AS, Warren A, Prospero JM. 2006. Links between topography, wind, deflation, lakes and dust: The case of the Bode´le´ Depression, Chad. Geophysical Research Letters 33, L09401.

Whiteman CD., 2000. Mountain Meteorology: Fundamentals and Applications. Oxford University Press.