ارزیابی مقاومت برخی ارقام گوجه فرنگی نسبت به نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne javanica) در شرایط گلخانه

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 2، دوره 27، شماره 3 - شماره پیاپی 21، مهر 1392، صفحه 276-285   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v27i3.26729

نویسندگان

بهاره رمضانی^* ؛ عصمت مهدیخانی مقدم؛ حمید روحانی

چکیده

نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp.) از جمله مهمترین نماتدهای انگل گیاهی مزارع گوجه فرنگی در دنیا و ایران می باشند. گونهM. javanica به طور گسترده ای در مزارع گوجه فرنگی استان خراسان رضوی پراکنده است. جهت ارزیابی مقاومت 12 رقم گوجه فرنگی در دو سطح آلودگی اولیه 5000 و 15000 تخم و لارو نماتد در یک کیلوگرم خاک، فاکتورهای تعداد گال و تعداد کیسه تخم در ریشه، تعداد تخم و لارو در خاک، وزن تر و خشک ریشه و ساقه تعیین گردید. در تعیین نهایی واکنش ارقام از سیستم مبتنی بر دو فاکــتور تولیدمثل (RF) و شاخص گال (GI) اسـتـفاده گردید. نتایج آزمایش ها نشان داد که ارقام از نظر شاخص های مورد بررسی دارای اختلاف معنی دار ( (p≤0/05می باشند. رقم lMobi در هر دو سطح آلودگی نسبت به نماتد مقاوم است. ارقام King Rock و Royal در سطح آلودگی 5000 تخم و لارو نماتد در یک کیلو گرم خاک دارای ویژگی فوق حساسیت و با افزایش جمعیت اولیه نماتد به 15000تخم و لارو در گروه رقم حساس قرار گرفتند و بقیه ارقام نیز در هر دو سطح آلودگی حساس ارزیابی شدند. به منظور بررسی تغییرات فنل کل ریشه در اثر تلقیح نماتد، چهار رقم از ارقام فوق انتخاب و نمونه برداری از آن ها به صورت روزانه به مدت 12 روز انجام گردید و پس از آماده سازی عصاره ریشه ارقام، میزان جذب نوری در این عصاره ها توسط دستگاه اسپکتروفوتومتر اندازه گیری و بدین ترتیب میزان فنل کل موجود در عصاره ریشه هر رقم بر حسب میکرو گرم بر گرم ریشه محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که ارقام در روزهای مختلف پس از آلودگی بوته ها از نظر میزان فنل دارای اختلاف معنی داری (p≤0/05) با شاهد هستند.

کلیدواژه‌ها

ارقام گوجه فرنگی؛ حساسیت؛ فنل کل ریشه؛ مقاومت؛ نماتد ریشه گرهی