اثر دور آبیاری بر برخی از خصوصیات رشدی پرتقال تامسون ناول پیوند شده بر روی سه پایه مرکبات

علوم باغبانی

مقاله 9، دوره 28، شماره 3، آذر 1393، صفحه 416-426   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v0i0.42866

نویسندگان

محمود قاسم نژاد^{* 1}؛ علی مومن پور²؛ علیرضا عبداله پور¹؛ علیرضا شیخ اشکوری³

¹دانشگاه گیلان

²سازمان تحقیقات و ترویج و آموزش کشاوری (مرکز ملی تحقیقات شوری)

³موسسه تحقیقات مرکبات کشور

چکیده

در این پژوهش، اثر دور آبیاری بر خصوصیات رشدی پرتقال تامسون ناول پیوند شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در زمان با سه تکرار در موسسه تحقیقات مرکبات کشور واقع در رامسر، ارزیابی گردید. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویرسیترنج (Citrus sinensis  Poncitus trifoliata) و نارنج Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح ( 2، 4، 6 و 8 روز یک بار) و شش زمان نمونه‌برداری با فاصلة هر 16 روز یک‌بار شامل T1 (22/3/89)، T2(8/4/89)، T3(24/4/89)، T4(9/5/89)، T5(25/5/89) و T6 (10/6/89) بودند. در طی دوره تیمار آبیاری صفات رویشی از قبیل ارتفاع پیوندک، تعداد برگ، قطر پایه و پیوندک، درصد رطوبت برگ و میزان کلروفیل برگ اندازه‌گیری شدند. هم‌چنین پس از اتمام دوره آزمایش، میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم مخلوط خاکی نیز اندازه‌گیری گردیدند. نتایج نشان داد که زمان نمونه برداری، نوع پایه و دور آبیاری بر خصوصیات رشدی مطالعه شده پیوندک و پایه تاثیر می‌گذارد. ارتفاع پیوندک، تعداد برگ، قطر پایه و پیوندک با گذشت زمان افزایش یافتند، به طوری‌که میزان افزایش در تمام صفات تا زمان T3 معنی‌دار بود، ولی از زمان T3 تا T6 میزان افزایش معنی‌دار نبود. تفاوت بین پایه‌های مختلف در جذب عناصر غذایی در فواصل آبیاری کوتاه (دو روز) بیش‌تر دیده شد. پایه پونسیروس نسبت به دو پایه دیگر از نظر جذب عناصر غذایی در شرایط تنش خشکی کارآتر بود و با افزایش فواصل آبیاری میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم باقی مانده در ترکیب خاکی که پایه‌های پونسیروس در آن قرار داشتند، کم‌تر بود. در مجموع، پایه‌های استفاده شده در این پژوهش که از پایه‌های رایج مرکبات در شمال ایران هستند، در شرایط تنش خشکی، برتری چندانی از لحاظ صفات رویشی نسبت به یکدیگر نشان ندادند.

کلیدواژه‌ها

ارتفاع پیوندک؛ پرتقال تامسون ناول؛ پایه؛ تنش خشکی؛ مرکبات

مراجع

1- احیایی ع. 1376. شرح روش‌های تجزیه شیمیایی خاک. موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران، تهران. 167 صفحه.

2- علیزاده ا. 1378. رابطه آب، خاک، گیاه. انتشارات آستان قدس رضوی. 353 صفحه.

3- کافی م.ف. و مهدوی دامغانی ع.1386. مکانیسم‌های مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 467 صفحه.

4- Baker R.J. 1994. Breeding methods and selection indices for improved tolerance to biotic and abiotic stresses in cool season food legume. Euphytica, 73: 67-72.

5- Cohen P., and Goell J. 1988. Fruit growth and dry matter accumulation in grape fruit during periods of water with holding and after irrigation. Journal of Plant Physiology, 15(5): 633-639.

6- Davies F.S., and Albrigo L.G. 1994. Citrus. CAB International. 345 Pp.

7- Davies F.S., and Zalman G.R. 2002. Fertilization, rootstock, growth and yield of young Rhode red Valencia orange trees. Pro. Fla. State Hort. Soc, 115: 14-17.

8- Faliveen S., Giddings J., Kardy S., and Sanderson G. 2007. Managing citrus orchard with less water. www.dpi.nsw.gov.au/primefacts.

9- Garcia F., Syvertsen J.P., and Perez J.G. 2007. Response to flooding and drought stress by two citrus rootstock seedlings with different water use efficiency. Physiology Plantarum, 130: 532-542.

10- Gomez M.M., Lagoa A.M., Medina C.L., Machado E.C., and machado M.A. 2004. Inter actions between leaf water potential, stomata conductance and abscisic acid content of orange trees submitted to drought stress. Journal of Plant Physiology, 16[3]: 155-161.

11- Iyenger B.R.V., Iyer C.P.A., and Sullaamath V. 1982. Influence of Rootstocks on the leaf Nutrient Composition of two scion cultivars of Mandarin. Sciatica Horticulturae, 16:163-169.

12- Montieth J.L. 1986. Significance of the coupling between saturation vapor pressure deficit rainfalls in monsoon climates. Experimental Agriculture, 22: 329-338.

13- Quaggio J.A., Junior D.M., Cantarella K., Stuchi E.S., and Sempionato O.R. 2004. Sweet orange trees grafted on selected root stocks fertilized with Nitrogen and potassium. Pesq. Agropec. Bras. Brasilia, 39:55-60.

14- Rodrigues J.G., Edvardo P.M.J., Forner B., and Angeles F. 2010. Citrus rootstocks response to water stress. Sciatica Horticulturae, 126: 95-102.

15- SAS Institute. 2000. SAS/STAT User’s Guide. SAS Institute, Cary, NC, USA. 14.

16- Shao H.B., Chu L.Y., Jalel C.A., and Zhao C.X. 2008. Water deficit stress induced anatomical change in higher plants. C.R.Biologies, 331:215-225.

17- Treeby M.T., Henriod R.E., Bevington K.B., Milan D.J., and Story R. 2007. Irrigation management and Rootstock effect on Navel orange fruit quality. Agriculture Water Management, 9:24-32.

18- Umar S.N., Rao R., and Sekhon GS. 1993. Differential effect of moisture stress and potassium levels on growth and k uptake in sorghum. Indian Journal of Plant Physiology, 36: 94-97.