ارزیابی نقش عضویت در تعاونی‌های فرش دستباف روستایی بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی اعضا (مطالعه موردی استان قم)

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 2، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، تیر 1396، صفحه 121-135   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v31i2.58969

نویسندگان

احمد خاتون آبادی^* ؛ مصطفی نوروزی؛ مریم عطایی؛ جواد میرمحمدصادقی

دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

یکی از رهیافت‌های توسعه، بسیج اجتماعی است که در آن به گسترش نهاد‌ها و موسسات اقتصادی و اجتماعی از طریق جلب مشارکت و توانمند‌سازی مردم اهتمام می‌شود. تشکیل تعاونی‌ها در همین راستا قرار دارد. پژوهش پیمایشی حاضر که از نوع توصیفی –تحلیلی است، با هدف بررسی تاثیر تشکیل تعاونی فرش‌دستباف روستایی بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی اعضاء انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران با احتمال 95 درصد، اندازه نمونه 250 نفر برآورد گردید که میان هفت حوزه به نسبت کل اعضا و غیر اعضا تسهیم و مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون t، جداول توافقی و همبستگی پیرسن استفاده گردید. مهمترین ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ79/0برآورد شد. نتایج پژوهش نشان داد تعاونی‌ها در تحت پوشش قرار دادن افراد مجرد و زنان بیوه و سرپرست خانوار نقش پررنگی دارند. با استفاده از آزمون t درسطع 05/0 درصد نتیجه شد که، مقدار فرش تولیدی اعضا با میانگین 30/2 متر مربع نسبت به غیر اعضا با میانگین77/1 متر مربع بیشتر بوده و نسبت هزینه به درآمد آنها کمتر است. با استفاده از آزمون همبستگی در سطح 05/0 درصد، از نظر اعضا تعاونی نقش موثری در حذف واسطه‌ها داشته است، لیکن تعاونی‌ها با وجود وظیفه قانونی و ظرفیت سازمانی بالایی که برای ارائه آموزش‌های مهارتی دارند، ضعیف عمل کرده‌اند. فاصله زمانی بازدید‌های کارشناسی از فرش‌های اعضا بیش از غیر اعضا بوده و اعضا در مجموع از عملکرد تعاونی خود رضایت نداشتند. در نهایت مشخص شد که اگرچه تولیدات اعضای تعاونی از نظر کمی بیشتر است ولی از نظر کیفی درجه پایینتری دارد، این امر به دلیل استفاده اعضا از نقشه‌های توخالیتر و عدم آموزش‌های مهارتی کافی و نظارت کمتر از بافته‌های آنها در مقایسه با بافندگان غیر عضو می‌باشد. با توجه به اینکه یکی از شاخص‌های توسعه، اهتمام به امر آموزش خصوصا آموزش حرفهای و کاربردی است تعاونی‌های مورد مطالعه در این زمینه عملکرد ضعیفی داشتهاند، که باید با برنامه‌ریزی دستگاه‌های متولی آموزش‌های مهارتی در کشور، توان مهارتی بافندگان را بالا برد تا کیفیت تولیدات و در نتیجه درآمد و قدرت رقابت آنها در بازار جهانی بالارود.

کلیدواژه‌ها

مهارت، کیفیت تولیدات؛ عملکرد تعاونی؛ بافندگان عضو تعاونی

مراجع

1. Abaasi D., Asadi N., and Jafari M. 2015. Study of the social-economic job creating factors of handmad Carpet weaving cooperatives, International Conference on Sustainable Development, Strategies and Challenges with a focus on Agriculture, Natural Resources, Environment and Tourism, Tabriz, Iran. (in Persian)

2. Amanian Bidokhti P., and sadeghnia S. 2015. The Role of Rural Cooperatives in Increasing Income and Investment in Handicrafts Domains(Case Study: Hand Woven Carpet Cooperatives of Khorassan Razavi Province). Journal of Research and Rural Planning 4(3): 101-113.

3. David V. 1995. Rural Development plan, Principles, approaches and tools of economic analysis (translated by Hakimi). Series villages and development.

4. Delaware A. 1997. Research methods in psychology. Publications issued edited, Tehran.

5. Department of Civil and Rural Industries Ministry of Construction Jihad. 1997. Carpet and rural handicrafts in Iran, 1400, pp. 13.

6. Department of Civil and Rural Industries Ministry of Construction Jihad. 1997. Carpet and rural handicrafts in Iran, 1400, pp. 66.

7. Department of Labor and Social Affairs of Qom. (2007). TV Qom work.

8. Fall Soleiman M., Mikaniki J., Sadeghi H.A., and Dozgi A. 2013. The role of women's rural cooperatives in their socio-economic status (A case study of Khosf and Kharaashad in South Khorasan), Journal of spatial planning (Geography), 4(11): 95-116.( in Persian)

9. Hafez Nya M., 2001. Introduction to research in the humanities. The publication Tehran.120-135.

10. Hashemi A. 2004. The problems and ways to encourage the production of carpets with an emphasis on Qom carpets. Thesis MA in Economics and Islamic Studies, University of Imam Sadeq (AS)

11. Kiani Abari M. And Khaghani H. 2006. Comparing the Carpet added value in terms of production employers and self-employed. Goljam- Journal of Association of Iranian carpets, 45:87-112. (in Persian)

12. Kuhn J. 2000. Cooperative organizations for rural development: organizational and management aspects. (translated by Naghz gvy kohan M.). Research and evaluation of rural problems Ministry of Construction Jihad.

13. Latifi S., Saadi H., and Shabanali fami H. and Mosharraf M. 2014. Analyses of economic - social effects of rural hand-made carpet cooperatives in Hamadan Province,Journal of Applied Geographical Sciences,32(14):117-139. (in Persian)

14. Ministry of Construction Jihad. 1994. Statute of rural cooperative companies of handmade carpets.

15. Mohammadi M. 2014. The determining factors in the effectiveness of some of the training programs in handy carpet cooperatives of Zanjan Province. Master's Thesis. Abu Ali Sina University. (in Persian)

16. Najafi Z. and Hayati D. 2009. Investigating performance of hand-woven carpet cooperative and its impacts on women weavers' empowerment: The Case of Firoozabad County of Fars province,Third Congress of Agricultural Extension and Education Sciences, Agricultural Extension and Education Association, Mashhad, Iran. (in Persian with English abstract)

17. Navab Akbar F. and Monfared N. Rezaie A. 2000. Quantity and quality factors handicraft production, the semi-settled tribes Marand afzar women. Agricultural Economics and Development, 31(8):235-260. (in Persian)

18. Newiger N. 1983. New approaches to cooperatives and other farmer organization. Land Rform, Land Settlement and Cooperatives, 1(2):25-39.

19. Office of Textiles and Handicrafts Ministry of agriculture. Official figures for different years, the Ministry of Agriculture. Tehran.

20. Ojiagu N.C., Onugu C., and Uchenna. 2015. Effects of Membership of Cooperative Organisations and Determinants On Farmer-Members’ Income in Rural Anambra State, Nigeria, International Journal of Scientific & Technology Research, 4(8): 28-35.

21. Olabisi T.A., MacDonald U.U., and Emmanuela A.O. 2015. Effect of Cooperative Membership on the Economic Empowerment of Women in Osun State of Nigeria, International Journal of Business and Economics Research, 4(2): 21-29.

22. Perivoliotis M. 2006. Long distance training for rural women craft producers Margaret Chryssovergis. International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology (IJECT), 2006, Vol. 2(2): 82-99.

23. Pur Sadegh N. and Bohluli N. and Haji Khani M. 2010.The role of cooperatives in the development of export Carpet Zanjan, 21(3):155-170. (in Persian)

24. Qom governor (Budget and Planning). 2003. The face of economic, social and cultural Qom.

25. Sham abadi M. And Barim nejad M. 2005. Works training tips and knowledge on production of handmade carpet industry, agriculture and development. 51(3).

26. Sham abadi M.A. And Hosseini H. 2007. Iran carpet export marketing: the main factors influencing pathology. Quarterly Journal of Commerce, 43(11):1-34.(in Persian)

27. Siegal G. 2010. Toward a model rural development, Quarterly Journal of Social and Economic Development, 5(12): 106- 117.

28. Thomson A. and Terpend N. 1993. promoting private sector in agricultural marketing in Africa. FAO agricultural Services Bulletin No. 106, Rome.