ارزیابی کشت مخلوط تأخیری و مالچ کلشی بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) و نخود (Cicer arientinum L.) در شرایط دیم و آبی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 7، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 22، دی 1393، صفحه 767-778   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v6i4.45986

نویسندگان

علی مومن^* ؛ رضا قربانی؛ مهدی نصیری محلاتی؛ قربانعلی اسدی؛ مهدی پارسا

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور مطالعه تأثیر سیستم های مختلف کشت و کاربرد مالچ در کشت مخلوط تأخیری کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) با نخود (Cicer arientinum L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سیستم کشت در پنج سطح شامل کشت خالص نخود آبی، کشت خالص نخود دیم، کشت خالص کدوی پوست کاغذی، کشت مخلوط تأخیری نخود آبی/ کدوی پوست کاغذی، کشت مخلوط تأخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی و مالچ نخود در دو سطح با مالچ و بدون مالچ مد نظر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و وزن هزار دانه نخود به طور معنی داری (05/0≥p) تحت تأثیر سیستم های مختلف کشت قرار گرفتند. به طوری که تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه نخود تیمار کشت مخلوط تأخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی نسبت به کشت خالص نخود دیم به ترتیب 37 و 23 درصد افزایش یافت. همچنین اثر متقابل سیستم کشت و کاربرد مالچ بر تعداد میوه، عملکرد میوه، تعداد دانه در میوه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه کدوی پوست کاغذی معنی دار (05/0≥p) بود، به طوری که سیستم کشت مخلوط تأخیری نخود آبی/ کدوی پوست کاغذی همراه با کاربرد مالچ با 398 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه کدو را به خود اختصاص داد. درصد روغن دانه کدوی پوست کاغذی تحت تأثیر تیمار ها قرار نگرفت. با این وجود، کاربرد مالچ باعث کاهش جزئی درصد روغن شد. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان داد که سیستم های مخلوط تأخیری بر کشت خالص برتری داشتند و سیستم کشت مخلوط تأخیری نخود دیم/ کدوی پوست کاغذی بدون کاربرد مالچ بیشترین نسبت برابری زمین (37/2) را به خود اختصاص داد. به طور کلی، با توجه به تأثیر مثبت کشت مخلوط تأخیری به خصوص در شرایط دیم بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود و همچنین بهبود خصوصیات کمی گیاه دارویی کدوی پوست کاغذی، چنین می توان استنباط کرد که کشت مخلوط تأخیری می تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت استفاده بهتر از منابع برای دستیابی به عملکرد مطلوب در راستای دستیابی به اصول کشاورزی پایدار مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

بهره وری منابع؛ درصد روغن؛ کشاورزی پایدار؛ گیاه دارویی؛ نسبت برابری زمین

مراجع

Aghaei, A., and Ehsanzadeh, P. 2012. Effect of water deficit stress and nitrogen on yield and some physiological parameters of oilseed pumpkin (Cucurbita pepo L.). Iranian Journal of Horticultural Science 42(3): 291-299. )In Persian with English Summary (

Arouiee, H., Omid Beigi, R., and Kashi, A. 2000. Study of the effect of different rates of nitrogen fertilizers on some characteristics of pumpkin. Journal of Pajouhesh and Sazandegi 13(48): 4-9. (In Persian with English Summary)

Babayee, S.A., Daneshian, J., Baghdadi, H., and Yousefi, Y. 2012. Effect of plant density and irrigation interval on agronomical traits of Cucurbita pepo L. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences 2: 258-261.

Bunna, S., Sinath, P., Makara, O., Mitchell, J., and Fukai, S. 2011. Effects of straw mulch on mungbean yield in rice fields with strongly compacted soils. Field Crops Research 124: 295-301.

Ciftci, V., Toay, N., Toay, Y., and Doan, Y. 2004. Determining relationships among yield and some yield component using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arientinum L.). Asian Journal of Plant Sciences 3: 632-635.

Dogan, E., Kahraman, A., Bucak, B., Kirnak, H., and Guldur, M.E. 2012. Varying irrigation rates effect on yield and yield components of chickpea. Irrigation Science 1-7.

El-Hawary, N.A. 2009. Formulas for relay intercropping and crop sequence systems evaluation. Journal of Applied Sciences Research 5: 2074-2082.

Eradatmand Asli, D., and Mehrpanah, H. 2009. Pulse Crops Production and Nitrogen Fixation. Islamic Azad University of Saveh Publication, Markazi, Iran. 289 pp. (In Persian)

Ertek, A., Şensoy, S., Küçükyumuk, C., and Gedik, İ. 2004. Irrigation frequency and amount affect yield components of summer squash (Cucurbita pepo L.). Agricultural Water Management 67: 63-76.

Gan, Y.T., Liu, P.H., Stevenson, F.C., and McDonald, C.L. 2003. Interrelationships among yield components of chickpea in semiarid environments. Canadian Journal of Plant Science 83: 759-767.

Ghanbari, A., Nadjafi, F., and Shabahang, J. 2007. Effects of irrigation regimes and row arrangement on yield, yield components and seed quality of pumpkin (Cucurbita pepo L.). Asian Journal of Plant Sciences 6: 1072-1079.

Gholipoori, A., Javanshir, A., Rahim Zadeh Khoie, F., Mohammadi, A., and Biat, H. 2007. The effect of different nitrogen level and purnning of head on yield and yield component of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L.). Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 13(2): 32-41.

Ghosh, P.K., Manna, M.C., Bandyopadhyay, K.K., Ajay, Tripathi, A.K., Wanjari, R.H., Hati, K.M., Misra, A.K., Acharya, C.L., and Subba Rao, A. 2006. Interspecific interaction and nutrient use in soybean/sorghum intercropping system. Agronomy Journal 98: 1097-1108.

Goldani, M., and Rezvani Moghadam, P. 2005. Effects of different drought levels and planting date on yield and yield components of three chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars in Mashhad. Iranian Journal of Field Crops Research 2(2): 229-239. (In Persian with English Summary)

Güler, M., Sait Adak, M., and Ulukan, H. 2001. Determining relationships among yield and some yield components using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). European Journal of Agronomy 14: 161-166.

Hadidi, N., Sharaiha, R., and Al-Debel, H. 2011. Effect of intercropping on the performance of some summer vegetable crops grown under different row arrangements. Lucrări Ştiinţifice Seria Agronomie 54:11-17.

Hauggaard-Nielsen, H., Ambus, P., and Jensen, E.S. 2001. Interspecific competition, N use and interference with weeds in pea-barley intercropping. Field Crops Research 70: 101-109.

Jahan, M., Koocheki, A., Nassiri, M., and Dehghanipoor, F. 2007. The effects of different manure levels and two branch management methods on organic production of Cucurbita pepo. Iranian Journal of Field Crops Research 5(2): 281-289. (In Persian with English Summary)

Khoramivafa, M., Eftekharinasab, N., Nemati, A., Sayadian, K., and Najafi, A. 2011. Economic evaluation of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L. var. Styriac)/ chickpea-lentil intercropping system associated with several nitrogen level. Journal of Daneshvar Agronomy Sciences 3(5): 53-62.

Li, L., Sun, J., Zhang, F., Li, X., Yang, S., and Rengel, Z. 2001. Wheat/maize or wheat/soybean strip intercropping: I. Yield advantage and interspecific interactions on nutrients. Field Crops Research 71: 123-137.

Midmore, D.J. 1993. Agronomic modification of resource use and intercrop productivity. Field crops research. 34: 357-380.

Nerson, H. 2005. Effects of fruit shape and plant density on seed yield and quality of squash. Scientia Horticulturae 105: 293-304.

Nourmohammadi, G.H., Siadat, A., and Kashani, A. 2001. Agronomy. Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran. 446 pp. (In Persian)

Pouramir Dashtmian, F. 2009. Evaluating of the effect of different planting combinations in the replacement and additive series multiple cropping on yield and yield components if sesame and chickpea. MSc dissertation, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. )In Persian with English Summary)

Rodrigo, V.H.L., Stirling, C.M., Teklehaimanot, Z., and Nugawela, A. 2001. Intercropping with banana to improve fractional interception and radiation-use efficiency of immature rubber plantations. Field Crops Research 69: 237-249.

Rylski, I. 1974. Effects of season on parthenocarpic and fertilized summer squash (Cucumis pepo L.). Experimental Agriculture 10: 39-44.

Schmidtke, K., Neumann, A., Hof, C., and Rauber, R. 2004. Soil and atmospheric nitrogen uptake by lentil (Lens culinaris Medik.) and barley (Hordeum vulgare ssp. nudum L.) as monocrops and intercrops. Field Crops Research 87: 245-256.

Scopel, E., Da Silva, F.A.M., Corbeels, M., Affholder, F., and Maraux, F. 2004. Modelling crop residue mulching effects on water use and production of maize under semi-arid and humid tropical conditions. Agronomie 24: 383-395.

Shabahang, J., Khorramdel, S., Asadi, G.A., Mirabi, E., and Nemati, H. 2010. The effects of intra and inter-row spaces and planting pattern on the yield components, seed and oil yield of pumpkin (Cucurbita pepo L.). Journal of Agroecology 2(3): 417-427. (In Persian with English Summary)

Singh, V., and Shing, F. 1989. Selection criteria for yield in chickpea (Cicer arietinum L.). Indian Journal of Agricultural Sciences 59: 32-35.

Vandermeer, J. 1989. The Ecology of intercropping. Cambridge University Press, Cambridge, UK.

Vandermmer, J. 1992. The Ecology of Intercropping. Great Britain at the University Press, Cambridge.

Wahua, T.A. 1983. Nutrient uptake by intercropped maize and bean and concept of nutrient supplementation index (NSI). Experimental Agriculture 19: 263-275.

Wang, D., Marschner, P., Solaiman, Z., and Rengel, Z. 2007. Growth, P uptake and rhizosphere properties of intercropped wheat and chickpea in soil amended with iron phosphate or phytate. Soil Biology and Biochemistry 39: 249-256.

Xin, N.Q., and Tong, P.Y. 1986. Multiple cropping system and its development orientation in China (a review). Scientia Agricultura Sinica 4: 88-92.

Yildirim, E., and Guvenc, I. 2005. Intercropping based on cauliflower: more productive, profitable and highly sustainable. European Journal of Agronomy 22: 11-18.

Zarifpour, N. 2011. Assessment of cumin (Cuminum cyminum) and chickpea (Cicer arietinum) intercropping indices in additional replacement experiments. MSc Thesis, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. )In Persian with English Summary)

Zhang, L., van der Werf, W., Zhang, S., Li, B., and Spiertz, J.H.J. 2007. Growth, yield and quality of wheat and cotton in relay strip intercropping systems. Field Crops Research 103: 178-188.

Zheng, Y., Zhang, F., and Li, L. 2003. Iron availability as affected by soil moisture in intercropped peanut and maize. Journal of Plant Nutrition 26: 2425-2437.