تأثیر پلیمر سوپرجاذب بر خصوصیات کمّی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی (L. Vigna unguiculata) در شرایط مدیریت کم‌آبیاری

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 10، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، خرداد 1399، صفحه 124-133   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v11i1.73423

نویسندگان

پروانه ممبینی؛ سید کیوان مرعشی^*

گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

اجرای تکنیک‌های کم‌آبیاری به‌منظور بهره‌وری بیشتر از منابع آب راهکاری علمی به‌شمار می‌رود. لذا این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر پلیمر سوپرجاذب در شرایط کم‌‎آبیاری به روش جویچه‌ای یک‌درمیان بر صفات کمّی و کیفی لوبیا چشم‌بلبلی به‌صورت کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول در سه سطح شامل آبیاری کامل جوی و پشته‌ها (شاهد)، آبیاری یک‌درمیان جوی و پشته‌ها به‌صورت ثابت و آبیاری یک‌درمیان جوی و پشته‌ها به‌صورت متغیر بود. عامل دوم شامل سه سطح پلیمر سوپرجاذب به‌صورت ‌عدم مصرف سوپرجاذب (شاهد)، 75‌کیلوگرم در هکتار و 150‌کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که تفاوت بین سطوح مختلف آبیاری از نظر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن100دانه،‌ درصد پروتئین، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح احتمال یک‌درصد معنی‌دار بود. تأثیر سطوح مختلف سوپرجاذب در تمامی صفات مورد آزمایش در سطح احتمال یک‌درصد و بر پروتئین دانه در سطح پنج‌درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل بین سطوح مختلف آبیاری و سوپرجاذب بر تعداد غلاف در بوته و شاخص برداشت در سطح احتمال پنج‌درصد معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه درشرایط آبیاری کامل جوی و پشته‌ها و مصرف 150‌کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب به‌ترتیب با 4/2853 و 5/2314‌کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری یک‌درمیان جوی و پشته‌ها به‌صورت ثابت و ‌عدم مصرف سوپرجاذب به‌ترتیب با 2/1108 و 2/1453کیلوگرم در هکتار حاصل شد. بیشترین‌ درصد پروتئین در شرایط آبیاری یک‌درمیان جوی و پشته‌ها به‌صورت ثابت و عدم کاربرد سوپرجاذب به‌ترتیب با 19/28 و 58/27‌درصد و کمترین‌ درصد پروتئین در شرایط آبیاری کامل جوی و پشته‌ها و مصرف 150‌کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب به‌ترتیب با 57/22 و 08/24‌درصد مشاهده شد. نتایج کلی آزمایش نشان داد که تأثیر مصرف سوپرجاذب در شرایط آبیاری کامل با افزایش مؤلفه‌های تولیدی و در شرایط کم‌‎آبیاری با کم‌کردن اثرات کمبود آب و بهبود آسیب‌های ناشی از آن توانست در جهت افزایش عملکرد کمی مؤثر واقع شود. این در حالی بود که با مصرف سوپرجاذب، عملکرد کیفی کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ ‌ درصد پروتئین؛ شاخص برداشت؛ عملکرد

مراجع

1. Abbasi, F., Naseri, A., Sohrab, F., Abbasi, N., and Akbari, M. 2015. Promoting Water Use Efficiency. Agricultural Research, Education and Extension Organization (In Persian).

2. Abedi Kupai, C., and Sohrab, F. 2005. Estimation of hydraulic properties of different soils by adding synthetic and natural superabsorbent using RETC model. 3rd Training and Seminar on Agricultural Application of Superabsorbent Hydrogels. (In Persian).

3. Allahdadi, I., Yazdani, F., Akbar, G.A., and Behbahani, S.M. 2005. Evaluation of the effect of different rates of superabsorbent polymer (Superab A200) on soybean yield and yield components (Glysin max L.). 3rd Specilized Training Course and Seminar on the Application of Superabsorbent Hydrogel in Agriculture. Iran, p. 20-32. (In Persian).

4. Azadi, A., Naderi, A., Pezeshpor, P., and Modhej, M. 2016. Effect of supplemental irrigation, vermicompost and super absorbent on grain yield and lentil protein properties as autumn planting. The 6th National Congress of Iranian beans. (In Persian).

5. Bahrani, A., and Pourreza, J. 2016. Effect of alternate furrow irrigation and potassium fertilizer on seed yield, water use efficiency and fatty acids of rapeseed. IDESIA (Chile). Paginas, p. 35-41.

6. Breebse Jones, D. 1931. Factors for converting percentages of nitrogen in foods and feeds into percentages of proteins. United States Department of Agriculture. Washington. p. 1-22.

7. Daniel, C., and Triboi, E. 2008. Changes in wheat protein aggregation during grain development: effects of temperature and water stress. European Journal of Agronomy 16(1): 1-12.

8. Gebeyehu, S. 2006. Physiological response to drought stress of common bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes differing in drought resistance. Ph.D. Thesis, University of Giessen, Germany.

9. Gupta, V.S. 2000. Production and Improvement of Crop for Drylands. Oxford and IBH Publication Company. New Delhi. 431 p.

10. Harvey, J. 2002. Use of hydrogels to reduce leaf loss haster root. Establishment Forest Research 45: 220-228.

11. Kabiri, K. 2002. Acrylic superabsorbent hydrogels. 2nd Specialized Training Course on Agricultural and Industrial Application of Super Debris Hydrogels. Iran Polymer and Petrochemical Research Institute. (In Persian).

12. Kang, S.Z., Shi, P., Pan, Y.H., Liang, Z.S., Hu, X.T., and Zhang, J. 2000. Soil water distribution, uniformity and water use efficiency under alternate furrow irrigation in arid areas. Irrigation Science 19(4): 181-190.

13. Karimi, M., and Baghal Mohseni, A. 2013. Effects of osmotic stress on soybeanvarieties. Journal of Novel Applied Sciences 2(4): 101-105.

14. Khadem, S.A., Ghalavi, M., Ramroodi, M., Mousavi, S.R., Rousta, M.J., and Rezvani Moghadam, P. 2011. Effect of animal manure and superabsorbent polymer on yield and yield components on corn (Zea mays L.). Iranian Journal of Crop Science 1(42): 115-123.

15. Khorramian, M. 2002. Effect of deficit irrigation by alternate furrow irrigation method on the efficiency on the corn yield in the north Khuzestan. Journal of Agricultural Engineering Research 3(11): 101-91. (In Persian with English Summary).

16. Khoshvaghti, H. 2006. Effect of water limitation on growth rate, grain filling and yield on three pinto bean cultivar. MSc. Thesis, Faculty of Agriculture. Tabriz University.

17. Lizana, C., Wentworth, M., Martinez, J.P., Villegas, D., Meneses, R., Murchie, E.H., Pastenes, C., Lercari, B., Vernieri, P., Horton, P., and Pinto, M., 2006. Differential adaptation of two varieties of common bean to abiotic stress. I. Effect of drought on yield and photosynthesis. Journal of Experimental Botany 57: 685-697.

18. Ludlow, M.M., and Muchow, R.C. 1990. A critical evaluation of traits for improving crop yields in water limited environments. Advances in Agronomy 43: 107-153.

19. Mahdavi, F., Esmaeili, M.A., Fallah A., and Pirdashti, H. 2006. Study of morphological characteristics, physiological indices, grain yield and its components in rice (Oryza sativa L.) landraces and improved cultivars 7(4): 280-297. (In Persian with English Summary).

20. Memar, M.R., and Mojaddam, M. 2015. The effect of irrigation intervals and different amounts of super absorption on the on yield and yield components of sesame in hamidiyeh weather conditions. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences 5(3): 350-365.

21. Mojaddam, M., Payandeh, K., Lak, Sh. and Marashi, K. 2017. Effect of superabsorbent polymer on grain yield and some physiological characteristics of spring maize (Zea mays L.) under water deficit tension conditions. Crop Physiology Journal 8(32): 61-73. (In Persian with English Summary).

22. Mokhtari, N., Mokhtari, M., and Avazpour, A. 2015. Effect of different levels of drought stress and super-adsorbent hydrogels on yield and yield components of Chita beans in yasouj region (Phaseolus vulgaris). The First International Conference and the 4th National Conference on Tourism, Geography and the Environment. Hamadan. Iran. (In Persian).

23. Moslemi, Z, Habibi, D., Asgharzadeh, A., Ardakani, M.R., Mohammadi, A., and Sakari, A. 2012. Effects of super absorbent polymer and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components of maize under drought stress and normal conditions. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 12: 358-364.

24. Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Legumes. Publications University of Mashhad. 522 p.

25. Rafiei, F., Nourmohammadi, G., Chokan, R., Kashani, A., and Haidari Sharif Abad, H. 2013. Investigation of superabsorbent polymer usage on maize under water stress. Global Journal of Medicinal Plant Research 1(1): 82-87.

26. Roustaie, K., Movahhedi Dehnavi, M., Khadem, S., and Owliaie, H. 2012. Effect of different super absorbent polymer and animal manure ratios on the quantitative and qualitative characteristics of soybean under drought stress. Journal of Crops Improvement 14(1): 33-42. (In Persian with English Summary).

27. Sadeghi-Shoae, M., Paknejad, F., Hassanpour Darvishi, H., Mozafari, H., Moharramzadeh, M., and Tookalloo, M.R. 2013. Effect of intermittent furrow irrigation, humic acid and deficit irrigation on water use efficiency of sugar beet. Annals of Biological Research 4(3):187-193.

28. Salar, N, Farahpour, M., and Bahari, F. 2005. The effect of water-soluble polymer on irrigation intervals on melon. 3rd Speciallized Training and Specialized Seminar on Super Absorption. Iran Polymer and Petrochemical Research Institute. No. 3. (In Persian).

29. Shahram, A., and Daneshi, N. 2005. The most appropriate irrigation interval and the amount of water needed in white bean cropping. 9th Soil Science Congress of Iran. Tehran. (In Persian).

30. Shekari, F., Baljani, R., Saba, J., Afsahi, V., and Shekari, F. 2009. The effect of salicylic acid on growth characteristics of Borage (Borago officinalis L.). New Agricultural Sciences 6: 47-53. (In Persian).

31. Stoll, M., Loveys, B., and Dry, P. 2015. Improving water use efficiency of irrigated horticultural crops. Journal Express Botany 51(4): 1627-1634.

32. Taleie, A., Postini, K., and Dawazdeh Emami, S. 2000. Effects of plant density on physiological characteristics of some spotted bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars. Iranian Journal of Agricultural Sciences 3: 477-487.

33. Wakrim, R., Wahbi, S., Tahi, H., Aganchich, B., and Serraj, R. 2005. Comparative effects of partial root drying (PRD) and regulated deficit irrigation (RDI) on water relations and water use efficiency in common bean (Phaseolus vulgaris). Agriculture, Ecosystems and Environment 106: 275-287