دامنه عبور نرخ تعرفه واردات به قیمت محصولات کشاورزی در مناطق شهری و روستایی ایران

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 2، دوره 31، شماره 4 - شماره پیاپی 38، دی 1396، صفحه 311-320   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v31i3.61571

نویسندگان

محمد قهرمان زاده^* ؛ سمانه خلیلی ملکشاه؛ اسماعیل پیش بهار

دانشگاه تبریز

چکیده

شناخت اثر سیاست آزادسازی تجاری در بخش کشاورزی در کشورهای در حال توسعه به دلیل وابستگی حیاتی خانوارها به کشاورزی از نظر درآمد و مصرف ضروری است. اثر سیاست آزادسازی تجاری با توجه به مجموعه عوامل اثرگذار بر انتقال قیمت از بازارهای جهانی به بازار داخلی و دستمزدها متفاوت بوده و یک سیاست تجاری مشابه به احتمال زیاد دارای نتایج متفاوت در کشورهای مختلف خواهد بود. هدف از این مطالعه بررسی دامنه عبور نرخ تعرفه‌های تجاری به قیمت گروه‌های عمده محصولات کشاورزی در بخش شهری و روستایی کشور طی دوره زمانی 93-1384 می‌باشد. برای این منظور با استفاده از داده‌های هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران و سالنامه آماری گمرک جمهوری اسلامی ایران، دامنه عبور تغییرات نرخ تعرفه به قیمت‌های داخلی محصولات کشاورزی با استفاده از مدل عبور نرخ تعرفه نیکیتا و داده‌های شبه پانل برآورد گردید. نتایج نشان دهنده عبور ناقص و پایین نرخ تعرفه به قیمت گروه کالاهای محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد؛ به‌طوریکه در مناطق شهری عبور نرخ تعرفه به قیمت‌های محصولات کشاورزی در دامنه صفر و 17 درصد و در بخش روستایی در دامنه صفر و 26 درصد قرار دارد. عبور پایین نرخ تعرفه به قیمت‌های داخلی در ایران به دلیل زیرساخت‌های محدودتر و بازارهای ناقص دور از انتظار نیست. توصیه می‌گردد سیاست‌گذاران در اتخاذ سیاست‌های تجاری عواملی همچون مکانیزم انتقال قیمت در بازار، وضعیت زیرساخت‌ها و اثرات منطقه‌ای عبور نرخ تعرفه به قیمت‌ها را مد نظر قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

عبور نرخ تعرفه؛ قیمت محصولات کشاورزی؛ مناطق شهری و روستایی

مراجع

1- Atkin D., and Donaldson D. 2012. Who’s getting globalized? The size and nature of intrenational trade costs. Yale University and MIT, Unpublished Mimeo.

2- Bardham P. 2007. Globalization and rural poverty. In: Nissanke M. and Thorbecke E. eds., the impact of globalization in the world’s poor: Transmission mechanisms, chapter 6, UNUWIDER, Studies in Development Economics, Palgrave Macmillan.

3- Campa J., and Goldberg L. 2002. Exchange rate pass-through into import prices: A macro or micro phenomenon, NBER Working paper No. 8934.

4- Cherkaoui M., Khellaf A., and Nihou A. 2011. The price effect of tariff liberalization in MOROCCO: Measuring the impact on household welfare. Working Paper 637.

5- Deaton A., 1985. Panel data from time series of cross-sections. Journal of Econometrics, 30:109–126.

6- Han J., Liu R., Marchand B.U., and Zhang J. 2016. Market structure, imperfect tariff pass-through, and household welfare in urban China. Journal of International Economics, 100: 220-232.

7- Hayashi F. 2000. Econometrics. Princeton, NJ: Princeton University Press.

8- Import and export regulations and its annex tables for years 2005-2014. The commercial publishing company.

9- Islamic Republic of Iran Customs. 2016. Available at www.irica.gov.ir.

10- Jeffrey F., David Parsley A., and Shang-Jin W. 2004. Slow pass-through around the world: A new import for developing countries? National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA. Processed.

11- Kareem O.I. 2014. The welfare impact in Nigeria of the ECOWAS common external tariff: A distributional effects analysis. Trade Policies, Household Welfare and Poverty Alleviation, 273.

12- Khoshbakht A., and Akhbarii M. 2007. Study the impact of exchange rate changes on inflation, consumer price indices and import in Iran. Economic Research, 27:51-82.

13- Marchand B.U. 2012. Tariff pass-through and the distributional effects of trade liberalization. Journal of Development Economics, 99(2): 265-281.

14- Mehrabi Boshr Abadi H., Jalaei S.A.M., and Koshesh M.S. 2010. Examine the exchange rate path through on prices of imported and exported goods in Iran. Journal of Economic Sciences, 6(12): 201-216.

15- Mosavi Mohseni R., and sobhanipoor M. 2008. Study exchange rate path through in Iran. Economic Research, winter (Special economic adjustment plan), 129-149.

16- Nicita A. 2004. Who benefited from trade liberalization in Mexico? Measuring the effects on household welfare. World Bank Policy Research Working Paper, 3265.

17- Nicita A. 2009. The price effect of tariff liberalization: Measuring the impact on household welfare. Journal of Development Economics, 89:19–27.

18- Pishbahar A., Ghahremanzadeh M., and Aref eshghi T. 2013. The effect of exchange rate passes through to food prices in Iran. Agricultural Economics, 7(4): 1-21.

19- Porto G. 2006. Using survey data to assess the distributional effects of trade policy, Journal of International Economics, 70: 140-160.

20- Shajari H., Tayebi S.K., and Jalaei S.A. 2005. Analysis of exchange rates path through in Iran. Knowledge and Development, 16: 51-76.

21- Talukder D., and Chile L. 2014. Agricultural trade liberalization and welfare of rural households in Bangladesh: A complementary policy framework. Journal of Economic and Social Policy, 16(2): 1-38.

22- Tayebi S.K., and Mesrinejad Sh. 2007. Trade liberalization in agriculture and use of computable general equilibrium models (CGE): the study of Iranian households. Quarterly Economic Study, 4(1):5-24.

23- Winters L., Neil McCulloch A., and McKay A. 2004. Trade liberalization and poverty: The evidence so far. Journal of Economic Literature, 42(1): 72-115.

24- Winters L.A. 2000. Trade, trade policy, and poverty: What are the links? World Economy, 25(9): 1339-1367.