رضایت‌مندی کشاورزان از نصب کنتور هوشمند بر روی چاه‌های آب زیرزمینی (مورد مطالعه: دهستان ماهیدشت استان کرمانشاه)

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 3، دوره 32، شماره 1 - شماره پیاپی 39، فروردین 1397، صفحه 43-55   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v32i1.66512

نویسندگان

روشنک قبادپور؛ فرزاد اسکندری^* ؛ محمد جلالی

دانشگاه کردستان

چکیده

طبق آمارهای موجود بخش کشاورزی ایران 90 تا 93 درصد از مصرف آب را به خود اختصاص داده است، در حالی‌که سایر بخش‌ها شامل مصارف خانوادگی و صنعتی تنها کمتر از 10 درصد از آب را مصرف می‌کنند. از این‌رو، استراتژی‌های مختلفی توسط دولت جهت مدیریت آب در بخش کشاورزی به کار گرفته شده است که یکی از این استراتژی‌ها نصب کنتور هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی است تا بدین وسیله مصرف آب توسط کشاورزان کنترل گردد. این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رضایت‌مندی کشاورزان از کنتورهای نصب شده بر چاه‌های دهستان ماهیدشت استان کرمانشاه انجام شد. روش تحقیق بکار رفته پیمایش بود و با استفاده از پرسشنامه داده‌های مورد نیاز گردآوری شد. حجم نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب 120 کشاورز تعیین گردید. روایی پرسشنامه توسط مسئولین بخش حفاظت از آب زیرزمینی و برخی از صاحبنظران دانشگاهی و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نشان داد تمامی مقیاس‌های طراحی شده از قابلیت اعتماد بالایی برخوردار است. نتایج حاصل از تحلیل مسیر مشخص نمود که نگرش کشاورز نسبت به حفاظت آب، درک ارزش حفاظت از آب از دید کشاورز، عادلانه بودن نصب کنتور، مفید بودن کنتور، درآمد، تصور کشاورز از تأثیرش در حفاظت آب، دسترسی به منابع مورد نیاز جهت حفاظت آب، تحصیلات و آموزش پس از نصب کنتور به ترتیب اهمیت تأثیر مثبت و معنی‌داری بر رضایت‌مندی کشاورزان از نصب کنتور دارد. نتایج این تحقیق می‌تواند دست‌اندرکاران بخش کشاورزی را جهت افزایش رضایت‌مندی کشاورزان از نصب کنتور، یاری نماید.

کلیدواژه‌ها

حفاظت آب‌زیرزمینی؛ رضایت‌مندی کشاورزان؛ رفتار زیست‌محیطی؛ کنتور هوشمند؛ نظریه ارزش‌ها باورها و هنجارها

مراجع

1- Aazami A., Zarafshani k., Dehghani H., and Gorji A. 2011. Analyzing farmers’ satisfaction from utilization of pipe irrigation system in Kermanshah province. Journal of Water and Soil, 25 (4): 845-853. (In Persian with English abstract)

2- Afshar N., and Zarafshani K. 2010. Tendency towards participation in irrigation management: the case of Sefidbarg and Sarabbas water cooperatives in Kermanshah province. Iranian Journal of Agricultural Extension and Education, 6 (2): 99-114. (In Persian with English abstract)

3- Bahrami N., and Nourmohammadi A. 2014. Factors affecting participation in irrigation management through water flowmeters: the case of Takestani farmers, Qazvin. P. 241-249. Proceedings of the International Conference on Sustainable Development: Solutions and Challenges. Tabriz, Iran. (In Persian)

4- Balali H., Khalilian S., and Ahmadian M. 2010. The role of water pricing in agriculture on underground water equilibrium. Journal of Agricultural Economics and Development, 24 (2): 185-194. (In Persian with English abstract)

5- Bamberg S., and Möser G. 2007. Twenty years after Hines, Hungerford, and Tomera: a new meta-analysis of psycho-social determinants of pro-environmental behavior. Journal of Environmental Psychology, 27: 14-25.

6- Battershill M.R., and Gilg A. 1997. Socio-economic constraints and environmentally friendly farming in the southwest of England. Journal of Rural Studies, 13: 213-228.

7- Becerra S., Saqalli M., Gangneron F., and Hamath A. 2012: Ordinary vulnerabilities, coping strategies and future adaptability to water crises in the Sahelian Mali (Gourma). Journal of Hydrology, 34: 27-47.

8- Calorine N.B., Charles H.N., and Robert A. 2009. An Evaluation of the Missouri Master naturalist program and implications for program expansion. Journal of Extension, 47(3): 1-15.

9- Clark J., and Lowe P. 1992. Cleaning up agriculture: environment, technology and social science, Sociologia Ruralis, 32: 11-29.

10- Clark W.A., and Finley J.C. 2008. Determinants of water conservation intention in Blagoevgrad, Bulgaria, Society and Natural Resources, 20 (7): 613-627.

11- Fatemi M., and Karami E. 2010. Analyzing reasons and consequences of drought. Iranian Journal of Agricultural Extension and Education, 6 (2): 77-97. (In Persian with English abstract)

12- Heidarizadeh M., and Karimi Z. 2009. Investigating critical and unsustainable conditions of ground and underground waters in Kermanshah province applying Salas and Modfolow models. P. 233-241. Proceedings of 10th National Seminar on Irrigation and Reduction of Evaporation, University of Shahid-bahonar, Kerman, Iran. (In Persian)

13- Hosseinzadeh J. 2004. An appropriate method of water pricing in agriculture sector: the case of Alavian dam, unpublished dissertation, Faculty of Agriculture, University of Tehran. (In Persian with English abstract)

14- Hurliman A., Dolnicar S., and Meye P. 2009. Understanding behavior to inform water supply management in developed nations- A review of literature, conceptual model and research agenda, Environmental Management, 91 (1): 47-56.

15- Jorgensen B. S., and Martin J. F. 2015. Understanding farmer intentions to connect to a modernised delivery system in an Australian irrigation district: a reasoned action approach. Journal of Environmental Planning and Management, 58 (3): 513-536.

16- Keshavarz M., Karami E., and Zamani GH. 2010. Vulnerability of farm households against drought, Iranian Journal of Agricultural Extension and Education, 6 (2): 15-32. (In Persian with English abstract)

17- Mohammadjani A., and Yazdanian N. 2014. Analyzing water crisis in Iran and requirements for its management, Journal of Trend, 21 (65, 66): 117-144.

18- Molle F., Venot J.P., and Hassan Y. 2008. Irrigation in the Jordan Valley: Are water pricing policies overly optimistic? Agricultural water Management, 95: 427- 438.

19- Monostori K., and Horich B. 2008. Studies environmental awareness: Attitude or action? Journal of Review of Sociology, 14(2): 5-31.

20- Ortega J.F., de Juan J.A., and tarjuelo J.M. 2005. Improving water management: The irrigation advisory service of castilla- La Mancha (Spain). Agricultural water management, 77: 37- 58.

21- Prasad B., K., Tanguchi K., and Sharma R. 2006. Irrigation and drainage systems, springer Netherlands, Earth and Environmental Science, 20(2- 3): 114-126.

22- Price J.C., and Leviston Z. 2014. Predicting pro-environmental agricultural practices: The social, psychological and contextual influences on land management. Journal of Rural Studies, 34: 65-78.

23- Regner J.H., Salman A.Z., Wolff H.P., and A1-Karablieh E. 2006. Approaches and impacts of participatory irrigation systems-experiences and results from the Jordan valley, P. 1-9. Proceedings of the Conference on Interactional Agricultural Research for Development, University of Bonn, Germany, October 11-13, 2006.

24- Saleh A., and Mokhtari D. 2007. Socio-economic consequences of drought on rural households in Sistan region. Iranian Journal of Agricultural Extension and Education, 3 (1): 99-114. (In Persian with English abstract)

25- Sattler C., and Nagel U.J. 2010. Factors affecting farmers’ acceptance of conservation measures: A case study from north-eastern Germany. Land Use Policy, 27: 70–77.

26- Seymour E., Curtis A., Pannell D., Allan C., and Roberts A. 2010. Understanding the role of assigned values in natural resource management. Australian Journal of Environment Management, 17: 142- 153.

27- Shajari Sh., and Torkamani J. 2007. Relevancy of multicriteria decision making simulations to analyze irrigation water demand: the case of Dorodzan watershed in Fars province, P.17-37. Proceedings of 6th Iranian conference of Agricultural Economics, University of Ferdousi, Mashhad, Iran. (In Persian)

28- Sharifzadeh M., Kamkarhaghighi A., Ahmadvand M., Roudari A., and Amiri Z. 2010. Farmers and managerial styles of water distribution: the case of Droudzan watershed in Fars province. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 41 (2): 181-191. (In Persian with English abstract)

29- Stern P.C. 2000. Towards a coherent theory of environmentally significant behavior. Journal of Social Issues, 56: 407-424.

30- Trumbo C.W., and O’Keefe G.J., 2005. Intention to conserve water: environmental values, reasoned action, and information effects across time. Society and Natural Resources, 18 (6): 573-585.

31- Verma S., and namara R.E. 2006. Promoting micro irrigation technologies that reduce poverty. Water Policy Briefing, 24: 22-32.

32- Yazdanpanah M., Hayati D., Hochrainer-Stigler S., and Zamani GH. 2014. Understanding farmers’ intention and behavior regarding water conservation in the Middle-East and North Africa: A case study in Iran. Journal of Environmental Management, 135: 63-72.

33- Yazdanpanh M., Hayati D., and Zamani G.H. 2011. Application of cultural theory in the analysis of attitudes and activities in water resources protection, Case Study: Employees of Jehad-Agriculture Organization of Bushehr province. Journal of Iran's agriculture extension and education sciences, 7(2): 1-18. (In Persian with English abstract)

34- Zarafshani K., Alibagi A.H., and Afshar N. 2008. The utility of discriminate analysis for predicting farmers intensions to participate in farmer- managed in Iran. Journal of applied science, 8 (4): 697- 701.