بررسی مبانی نظری تربیت اخلاقی در حلقه کندوکاو اخلاقی

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 1، دوره 5، شماره 2، بهمن 1394، صفحه 62-87   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fe.v5i2.47346

نویسنده

روح‌الله کریمی^*

دانشگاه تهران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، تبیین مبانی نظری تربیت اخلاقی در حلقه کندوکاو اخلاقی می‌باشد. با این توضیح که حلقه کندوکاو اخلاقی به مثابه رویکرد خاص برنامه فلسفه برای کودکان در حوزه تربیت اخلاقی چگونه ممکن است موجب رشد اخلاقی کودکان و نوجوانان شود. برای دست‌یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل محتوا و روش تحلیل و استنتاج منطقی بهره گرفته شد. بنابراین، با نظر به مؤلفه‌های عقلانیت و خودپیروی، تفکر نقادانه و پیامد آن سازگاری منطقی، تفکر خلاقانه و پیامد آن تخیل اخلاقی، تفکر مراقبتی، ملکه شدن فضائل اخلاقی، موقعیت‌نگری و غور در مفاهیم اخلاقی بررسی شد که نخست، هر یک از این مؤلفه‌ها در حلقه کندوکاو اخلاقی چه جایگاهی دارند. دوم، این مفاهیم در حلقه کندوکاو اخلاقی چه معنایی می‌یابند و چه تفاوت‌هایی میان مفهوم آن‌ها در این‌جا و رویکردهای دیگری که بر این مفاهیم تأکید می‌کنند وجود دارد. سوم، حلقه کندوکاو اخلاقی چگونه می‌تواند در عین حال موجب رشد و بهبود مهارت‌های کودکان در همه این مؤلفه‌ها شود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که حلقه کندوکاو اخلاقی، رویکردی نوین در تربیت اخلاقی است که قابل فروکاستن به هیچ یک از رویکردهای پیشین نیست و مهم‌ترین ویژگی آن، جامعیت در پوشش دادن همه مؤلفه‌های مهم در تربیت اخلاقی است.

کلیدواژه‌ها

حلقۀ کندوکاو اخلاقی؛ رشد اخلاقی؛ برنامۀ فلسفه برای کودکان؛ تفکر نقادانه؛ تفکر خلاقانه؛ تفکر مراقبتی

مراجع

Cam, P. (2012). Teaching Ethics in Schools: A new approach to moral education. ACER Press.

Copleston, F. (1996). A History of Philosophy. (J. Mojtabavi, Trans.). Tehran: Soroushand Elmi-Farhangi Press (In Persian).

Gilligan, C. (2003). In a Different Voice: Psychological Theory and Women's Development, Harvard: Harvard University Press.

Hobbes, T. (1966) ‘Philosophical rudiments concerning government and society’, in W. Molesworth (ed.), The English Works of Thomas Hobbes, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.

Hume, D. (1972). A Treatise of Human Nature: Books Two and Three. London: Fontana.

Kant, I. (1993). Critique of Practical Reason. (L. W. Beck, Trans.). New York: Macmillan Publishing Company.

Kant, I. (1981). Grounding for the Metaphysics of Morals. (J. W. Ellington, Trans.). Indianapolis: Hackett Publishing Company.

Kant, I. (1997). Groundwork of the Metaphysics of Morals. (M. Gregor, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press.

Karimi, R. (2010). “Does Philosophy for Children Lead to Relativism?” Journal of Thinking and Children.1 (2), 101-119. (In Persian) Retrieved from http://fabak.ihcs.ac.ir/pdf_335_4f67c806f6c7f4e71d5cafd96d74c6c2.html

Kohlberg, L. and Hersh, R. H. (1977). “Moral Development: A Review of the Theory”, in Journal of Theory into Practice, Vol. 16(2), 53-59. Retrieved from http://web.missouri.edu/~segerti/capstone/kohlberg.pdf.

Lipman, M. (2013). Lisa. (H. Bahreini, Trans.). Tehran: IHCS (In Persian).

Lipman, M. (1991). Thinking in Education. Cambridge: Cambridge University Press.

Lipman, M. and Sharp, A. M. (2015). Ethical Inquiry: Instruction Manual to Accompany Lisa. (R. Karimi, Trans.). Tehran: IHCS (In Persian).

Lipman, M. and Sharp, A. M. and Oscanyan, F. S. (1980). Philosophy in the Classroom. Philadelphia: Temple University Press.

O’Shea, T. (2012). Critics of Autonomy. Retrieved from http://autonomy.essex.ac.uk/critics-of-autonomy

Oxford English Dictionary (2015). Oxford: Oxford University Press. Retrieved from

http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/habit

Piaget, J. (2005). The Psychology of Intelligence. (M. Piercy and D. E. Berlyne, Trans.). Routledge and Kegan Paul Ltd.

Sharp, A. M. (2013). “Philosophizing about Our Emotions in the Classroom”. (P. Abazari, Trans.). Journal of Naarengi.1 (6), 6-9 (In Persian).

Sprod, T. (2001). Philosophical Discussion in Moral Education: The Community of Ethical Inquiry, London and New York: Routledge.

Vygotsky, L.S. (1962). Thought and Language, Cambridge, MA: MIT Press.