اثر تاریخ کاشت و تراکم بر مراحل نمو و وزن خشک اندام‌های هوایی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 16، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 23، مهر 1390، صفحه 438-446   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i3.11979

نویسندگان

احمد بالندری^* ؛ پرویز رضوانی مقدم

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کاسنی پاکوتاه (Cichorium pumilum Jacq.) یکی از گونه های یکساله جنس کاسنی با ارزش دارویی است که در نواحی غربی و جنوب ایران رویش دارد و تاکنون مطالعه ای در زمینه کشت این گونه در شرایط زراعی انجام نشده است. به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب کاسنی پاکوتاه، آزمایشی بصورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک ‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال‌های 1387- 1386 در مشهد انجام شد. تیمار‌های آزمایشی عبارت بودند از تاریخ کاشت در سه سطح (3 اردیبهشت، 20 شهریور و 10 آبان) که در کرت‌های اصلی و سه تراکم کاشت (10 ،20 و 40 بوته در متر مربع) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نمونه برداری ها از مرحله ساقه دهی شروع و به فواصل زمانی 2 هفته در 4 نوبت انجام شد . صفات مورد اندازه گیری شامل سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه و گل آذین بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت اثر معنی داری بر وزن خشک برگ، ساقه و گل آذین داشت. بیشترین وزن خشک برگ از نمونه برداری اول تاریخ کشت 20 شهریور بدست آمد. اثر تراکم بر شاخص سطح برگ و وزن خشک برگ در نمونه برداری اول معنی دار بود، در این مرحله ی نمونه برداری بیشترین شاخص سطح برگ مربوط به تراکم 40 بوته در متر مربع ولی بالاترین میزان وزن خشک برگ، از تراکم 10 بوته حاصل شد. اثر متقابل تاریخ کشت و تراکم در نمونه برداری دوم بر وزن خشک ساقه معنی دار بود و مقایسه میانگین ها نشان داد که تاریخ کشت 10 آبان با تراکم 10 بوته در متر مربع وزن خشک ساقه کمتری نسبت به سایر تیمارها داشت. مطالعه مراحل رشد گیاه در شرایط مزرعه، منجر به تشخیص چهار مرحله اصلی رشد شد که مرحله رشد رویشی طولانی ترین مرحله بود. همچنین مشخص شد که کاسنی پاکوتاه برای کامل کردن چرخه زندگی به حدود 3000 درجه روز- رشد نیاز دارد. بر اساس نتایج حاصله، کشت و کار کاسنی پاکوتاه بصورت یک گیاه یک ساله زمستانه، در نیمه دوم شهریور تا اواسط مهر ماه با تراکم 20 بوته در متر مربع در شرایط اقلیمی مشهد مناسب بنظر می رسد.