برآورد ارزش اقتصادی خسارات سازه‌های آبی بر محیط‌زیست (مطالعه موردی سد زاینده‌رود)

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 5، دوره 32، شماره 2 - شماره پیاپی 40، تیر 1397، صفحه 167-183   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v32i2.70748

نویسندگان

رویا امیرحاجلو؛ احمد فتاحی اردکانی^* ؛ مسعود فهرستی؛ اکرم نشاط

دانشگاه اردکان

چکیده

با توجه به تغییرات اقلیمی و عدم توازن در بارندگی در تمام طول سال، کمبود آب یک بحران اساسی در استان اصفهان بوده است، لذا ارائه راهکارها و دستورالعمل‌هایی که منطبق با شرایط اقلیمی کشور می‌باشد کمک شایانی به عبور از وضعیت بحران‌زای فعلی می‌نماید. در این راستا طرح‌های آبخیزداری (سد) یکی از راهکارهای مورد استفاده در مقابله با این بحران‌ها بوده است. اما ساخت‌وساز افراطی این سازه در کشور خسارات جبران‌ناپذیری را بر محیط‌زیست وارد ساخته است. هدف از پژوهش حاضر برآورد اثرات زیست‌محیطی سد زاینده‌رود بوده است. به‌منظور محاسبه خسارات وارده به محیط‌زیست از روش آزمون انتخاب بر پایه‌ی ترجیحات اظهار شده استفاده ‌شده است. دادهای تحقیق با استفاده از روش میدانی و طرح دی اپتیمال و توزیع 150 پرسشنامه در مناطق اطراف رودخانه در زمان‌های مختلف به لحاظ باز بودن و بسته بودن آب رودخانه در سال 1396 جمع‌آوری گردید. به‌منظور برآورد الگو از الگوهای لاجیت ساده، شرطی و آشیانه‌ای استفاده گردید. که درنهایت مدل لاجیت آشیانه‌ای به‌عنوان مدل ارجح اثرات انتخاب گردید. مقدار تمایل به پرداخت نهایی محاسبه‌ شده برای بهبود ویژگی‌های تفریحی، حمایت از گونه‌های گیاهی، حمایت از گونه‌های جانوری و حمایت از تالاب گاوخونی به ترتیب 1176، 610، 566، 852 هزار ریال در سال برای هر خانوار برآورد گردید. نتایج نشان می‌دهد منطقه‌ی مورد مطالعه از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار بوده لذا مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق جهت کاهش اثرات زیست‌محیطی ضروری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

آزمون انتخاب؛ تمایل به پرداخت؛ سد زاینده‌رود؛ محیط‌زیست

مراجع

1- Arcidiacono P., Bayer P., Blevins J. R., and Ellickson P. E. 2012. Estimation of dynamic discrete choice models in continuous time, Working Paper, http://www.nber.org/papers/w18449. National Bureau of Economic Research, Massachusetts, Cambridge.

2- Bateman I., Carson R., Day B., Hanemann M., Hanley N., Hett T., JonesLee M., Loomes G., Mourato S., Ozdemiroglu E., and Pearce D. W. 2003. Guidelines for the use of stated preference techniques for the valuation of preference techniques for the valuation of prefrance for non-market goods.

3- Birol E., Karousakis K., and Koundouri P. 2006b. Using economic valuation techniques to inform water resources management: A survey and critical appraisal of available techniques and an application. Science of the Total Environment, 365: 105-122.

4- Biorl E., Karosakis K., Koundouri P. 2009. “Using a choice experiment to account for preference heterogeneity in wetland attributes: The case of Cheimaditida wetland in Greece” journal of ecological economics.

5- Birol E., Das S., and Bhattacharya R. N. 2009. “Estimating the value of improved wastewater treatment: The case of River Ganga, India “, Environmental Economy and Policy Research, Discussion Paper Series, Number: 43.

6- Ben-Akiva M.E., and Lerman S.R. 1985. Discrete choice analysis: Theory and application to travel demand. MIT Press, Cambridge, MA.

7- Chikaewa P. Hodgesb A., and Grunwald S. 2016. Estimating the value of ecosystem services in a mixed-use watershed: A choice experiment approach. Ecosystem Services, 23, 228-237.

8- Firozare A. and Ghorbani M. 2010. Reviewing the Welfare Effects of Different Policies on Air Pollution Change in Iran (Case Study of Mashhad) Reviewing the Welfare Effects of Different Policies on Air Pollution Change in Iran (Case Study of Mashhad). Journal of Urban Management. 2 (6): 317-331. (In Persian with English abstract).

9- Han S.Y., Kwak S.J., and Yoo S.H. 2008. “Valuing environmental impacts of large dam construction in Korea: An application of choice experiments”. Environmental Impact Assessment Review, 28: 256–266.

10- Hanley N., Mourato S., Wright R. 2001. Choicemodelling approaches: a superior alternative for environmental valuation? Journal of Economic Surveys 15.

11- Hausman J. A., and McFadden D. 1984. Specification tests for the multinomial logit model. Econometrica.

12- Hensher D. A. 2001. "Measurement of theValuation of Travel Time Savings.” Journal of Transport Economics and Policy.

13- Hensher D., Rose J., and Greene W. 2005. Applied choice analysis: A Primer. Cambridge University Press.

14- Hensher D.A., Rose J., and Greene W. H. 2004. Applied choice analysis: A primer. Cambridge University Press: Cambridge.

15- Huber J., and Zwerina K. 1996. The Importance of utility Balance in efficient choice Designs. Journal of Marketing Research, 23(2): 301-317.

16- Ishida S., Kotoku M., Abe E., Fazal M.A., Tesuchihara T., and Imaizumi M. 2003. Construction of Subsurface Dams and Their Impact on the Environment. Material and Geoenvironment, 50(1), 149-152.

17- Lancaster. 1996. ‘A New Approach to Consumer Theory’ Journal of Political Economy.

18- Karimi Jamzani A., and Chemonchi M. 2007. Comparison of the environmental damages of dams with the use of Matrix and Ton Vero. Tehran: Booklet The first Dam and Environment Specialist Workshop, Center for Improvement and Productivity of Iranian Water Facilities and Installations, First Edition. (In Persian).

19- Khodaverdizad M., Khalilian S., Hayati B., and Pish Bahar A. 2014. Estimation of the monetary value of the services and services of the protected area of Marakan using the choice experiment method. Journal of Applied Economic Studies, 3(10), pp. 267-290. (In Persian).

20- Liu X., and Wirtz K.W. 2010. Managing coastal area resources by stated choice experiments. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 86: 512-517.

21- Louviere J., J., Hensher D. A., and Swait J. D. 2000. "Stated Choicemethods: Analysis and Applications", Cambridge Universitypress.

22- Manski C. 1977. ‘The Structure of Random Utility Models’, Theory and Decision.

23- McFadden D. 1974. Conditional logit analysis of qualitative choicebehaviour. Frontiers in Econometrics, Zarembka, P. (ed.) New York: Academic Press.

24- Mitchell R.C., and Carson R.T. 1989. Using Surveys to Value Public Goods: The Contingent Valuation Method Washington. DC: Resources for the Future.

25- Mohtashami N, Saleh A., and Nazari M.P. H. 2013. Assessment of Environmental Damage of Alborz Dam Construction in Mazandaran Province Using Choice experiment Method, Agricultural Economics, 8(4) 27-153. In Persian.

26- Moririson M.D., Bennett J.W., and Blamey R.K. 1999. Valuing Improved Wetland Quality Using Choice Modelling. Water Resources Research, 35:2805-2814.

27- Orme B. 1998. Sample size issues for conjoint analysis studies. Sawthooth Software Research Paper Series. Squim, WA.USA: Sawthooth Software Inc.

28- Rollf J., Bennett J., and Loviere J. 2000. Choice modelling and its Potential Appllication to tropical Rainforest Presevation.Ecological Economics, 35(2):289-302.

29- Romano D., de Groot D., Grafakas S., Hein L., Nocella G., and Tassone V. 2008. Internet-based valuation andgroup valuation methodologies. SENSOR Report Series. Available at http://www.sensor-ip.eu, ZALF, Germany.

30- Sait Tahmicioglu M., Anul N., Ekmekci F., and Durmus N. 2007. Positive and negative impact of dams on the environment. International Congress on River Basin Management, Turkey, Chapter 2, 759769.

31- Salihnia M. 2011. Estimation of willingness to pay for improving the environmental status of Lake Urmia using a choice expriment method, Master's thesis, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Tabriz University. (In Persian with English abstract).

32- Sharzei G., Majed. 2014. Evaluation of Improvement of Environmental Functions of Zarinhorod River Using Selection choice experiment Method. Quarterly Journal of Environmental Science, 13(2)133-144. (In Persian with English abstract).

33- Tisdell C.A. 2005. Econmics of Environmental Conservation.Edward Elgar Publishing, Second Edition.

34- Streever WJ., Callaghan-Perry M., Searles A., Stevens T., and Svoboda P. 1998. Public attitudes and values for wetland conservation in New South Wales, Australia. Journal of Environmental Management, 54(1):1– 14.

35- Vega D.C., Alpizar F. 2011. “The Case of the Toro 3 Hydroelectric Project and the Recreo Verde Tourist Center in Costa Rica” Environment for Development: Discussion Paper.

36- Wallmo K., and Lew D.K. 2011. Valuing improvements to threatened and endangered marine species: An application of stated preference choice experiments. Journal of Environmental Management, 92: 1793-1801.

37- Zheng X., Yue Y., Gallardo K., McCracken V., Luby J., and Mcferson J. 2016. What Attributes are consumers looking for in Sweet cherries? Evidence from choice experiments. Agricultural and resource Economics Review, 45:124-142.

38- Zoffand M. 2014. Water Efficiency and Economic Value of Produced in the Study Area of Gavkhooni basin Use of a cubic Meter of Water, Jihad Agriculture Organization of Isfahan, Office of Studies, Deputy Director of Plant Improvement. (In Persian).