پساپدیدارشناسی به مثابه رویکردی در مطالعات فناوری‌ آموزشی

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 3، دوره 6، شماره 2، اسفند 1395، صفحه 63-81   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.v6i2.59830

نویسنده

روح اله مظفری پور^*

دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی پساپدیدارشناسی به عنوان رویکردی در مطالعات فناوری‌های آموزشی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل تطبیقی و روش تحلیلی توصیفی استفاده بهره گرفته شد. نخست، پساپدیدارشناسی و تفاوت و شباهت آن با پدیدارشناسی مطرح شد و سپس کاربردهای این رویکرد در پژوهش‌های مربوط به فناوری‌های آموزشی بحث شد. نتایج حاکی از آن است که پساپدیدارشناسی مانند پدیدارشناسی رابطه انسان با جهان را بررسی می‌کند، اما نقش ابزار و فناوری را در این رابطه اساسی می‌داند. از دیدگاه پساپدیدارشناسی ارتباط انسان با جهان به واسطه فناوری صورت می‌گیرد و پساپدیدارشناسی به بررسی نسبت انسان و فناوری می‌پردازد. در این رویکرد، فناوری ذات ندارد بلکه باید فناوری‌های مختلف را در بسترهای متفاوت بررسی کرد و نظریه «تغییر» در اندیشه هوسرل به‌گونه‌ای دیگر موردتوجه است. فناوری، مانند آگاهی در اندیشه هوسرل از ویژگی حیث التفاتی برخوردار است یعنی هر فناوری برای کاری است و به خودی خود معنا ندارد. در تعلیم و تربیت و در رویکرد پساپدیدارشناسی می‌توان جنبه‌های مختلف فناوری‌های آموزشی را مورد بررسی قرار داد. ازاین‌رویکرد می‌توان برای بررسی میزان تغییر تجارب دانش آموزان در استفاده از فناوری‌ها، بررسی تحقق چندگانه فناوری‌های آموزشی و بررسی نقش فناوری‌ها در شکل‌گیری رفتارهای فناورانه استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

پساپدیدارشناسی؛ دون آیدی؛ فناوری؛ فناوری های آموزشی

مراجع

Aagaard, J. (2015). Drawn to distraction: a qualitative study of off-task use of educational technology. Computers & Education, 87, 90-97.

Afyounian, E. (2014). Information and Communication Technologies in Support of Remembering: A Postphenomenological Study (Master’s thesis, Linnaus University, Sweden).

Blacker, D., & McKie, J. (2002). Information and Communication Technology: Educational Technology as Revealing and Concealing. The Blackwell Guide to the Philosophy of Education. Malden, MA: Blackwell, 234-252

De Preester, H. (2010). Postphenomenology, embodiment and technics. Human Studies, 33(2), 339-345.

De vries, M. (2005). Teaching about technology, an introduction to the philosophy of technology for non- philosophers. Netherlands: springer.

Feenberg, A., & Callon, M. (2010). Between reason and experience: Essays in technology and modernity. MIT Press.

Goeminne, G., & Paredis, E. (2011). Opening up the in-between: Ihde’s postphenomenology and beyond. Foundations of Science, 16(2-3), 101-107.

Hasse, C. (2008). Postphenomenology: Learning cultural perception in science. Human Studies, 31(1), 43-61.

Hasse, C. (2013). Artefacts that talk: Mediating technologies as multistable signs and tools. Subjectivity, 6(1), 79-100.

Hongladarom, S. (2013). Don Ihde: Heidegger’s Technologies: Postphenomenological Perspectives. Minds and Machines, 1-4.

Ihde, D. (1978). Technics and praxis. D. Reidel Publishing Company.

Ihde, D. (2008). Introduction: postphenomenological research. Human Studies, 31(1), 1-9.

Ihde, D. (2009). Postphenomenology and technoscience: The Peking University lectures. Suny Press.

Ihde, D. (2015). Positioning postphenomenology. In R. Rosenbergerer & P. Verbeek (Eds.), Postphenomenological Investigations: Essays on Human-Technology Relations: Postphenomenology and the Philosophy of Technology (pp. vii- xvi). Lexington Books.

Kaji, H. (2013). Don Ihde’s philosophy of technology, a response to technological determinism. Tehran: Hermes press. (In Persian).

Langsdorf, L. (2016). "From Interrelational Ontology to Instrumental Ethics: Expanding Pragmatic Postphenomenology." Techne: Research in Philosophy and Technology 20.2 112-128.

Relf, S. & Sappey, J. (2011). The student, technology and learning: a postphenomenological analysis. In T. Bastiaens & M. Ebner (Eds.), Proceedings of EdMedia: World Conference on Educational Media and Technology 2011 (pp. 2530-2538). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).

Riis, S. (2010). A sense of postphonemonology. SATS, 11, 107–115.

Rosenberger, R. (2009). The sudden experience of the computer. AI & society, 24(2), 173-180.

Rosenberger, R. Verbeek, P. P. (2015). A field guide to postphenomenology. In R. Rosenbergerer & P. Verbeek (Eds.), Postphenomenological Investigations: Essays on Human-Technology Relations: Postphenomenology and the Philosophy of Technology (pp. 9-41). Lexington Books.

Selinger, E. (2005). Towards a postphenomenology of artifacts: A review of Peter-Paul Verbeek’s what Things Do. Techne, 9(2), 128-133.

Selinger, E. (2006). Technological mediation and embodied health. In: Postphenomenology A Critical Companion to Ihde. Albany: State University of New York Press.

Tripathi, A. K. (2015). Postphenomenological investigations of technological experience. .AI & SOCIETY 30)2(, 199-205

Verbeek, P. P. (2001). Don Ihde: The Technological Lifeworld. In H. Achterhuis (Ed.), American philosophy of technology: The empirical turn (pp. 119-146). Indiana University Press.

Verbeek, P. P. (2005). What things do, philosophical reflections on technology, agency and design? The Pennsylvania state university press.

Verbeek, P. P. (2006). The morality of things: A postphenomenological inquiry. In E. Selinger (Ed.), Postphenomenology: A critical companion to Ihde (pp. 117-128). SUNY Press.

Verbeek, P. P. (2011). Expanding mediation theory. Foundations of science, 17(4), 391-395.