دامنه شک و یقین در اندیشه ویتگنشتاین متاخر و پیامده های تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 2، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، شهریور 1396، صفحه 5-26   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fedu.v7i1.65296

نویسندگان

کمال نصرتی هشی^{* 1}؛ حسنعلی بختیار نصرآبادی¹؛ خسرو باقری نوع پرست²؛ سمیه رادمرد³

¹دانشگاه اصفهان

²دانشگاه تهران

³دانشگاه استانبول آیدین

چکیده

هدف اصلی این مقاله، شناسایی مؤلفه‌های شک سازنده در آثار ویتگنشتاین متأخر و پیامدهای تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد است. برای دستیابی به این هدف از تحلیل و تفسیر استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده، ذهن نقاد برای شناخت حقیقی می‌بایست شک سازنده داشته باشد که بر پایه دلایل سنجیده می‌شود. آثار شک، بایستی چیزی بیش از اظهار کلامی شک بوده و تأثیر شک بر رفتار و عمل ذهن نقاد قابل‌مشاهده باشد. برای داشتن شک سازنده، بایستی به بازی‌های زبانی شک تسلط داشت. ازآنجاکه قواعد حاکم بر صورت‌های اجتماعی جهان‌شمول نیستند، لازم است ذهن نقاد در سنجش امور، مطابق باورهای حاکم بر بازی‌های زبانی هر حوزه به بررسی بپردازد. همچنین، ذهن نقاد، در نقادی امور نمی‌تواند به صورت یکجا تمام باورهایش را به چالش بکشد؛ زیرا شک مستلزم مبانی است. اما در عوض می‌تواند در تک‌تک باورهایش شک نماید. در نهایت، برای پرورش ذهن‌های نقاد، بجای ساختار محافظه‌کارانه، می‌بایست فضاهای تربیتی، منعطف بوده و فرصت حضور در جامعه و کسب تجربه را برای فراگیران به منظور کسب جهان- تصویر مهیا سازد.

کلیدواژه‌ها

ویتگنشتاین متاخر؛ دامنه شک و یقین؛ تربیت ذهن نقاد

مراجع

Amini, M., Madani, A. & Asgarzadeh, Z. (2014). A study of engineering students’ critical thinking skills, Iranian journal of engineering education, 16(63) 39-59. (In Persian)

Asgariyazdi, A. (2014). Critique on the Wittgenstein’s doctrine of Language Games, Journal of Philosophy of Religion, 10(4), 121-136. (In Persian)

Burbules, N, C. (2005). Learning and the Limits of Doubt, In K. Howe (ed.), Philosophy of Education (Philosophy of Education Society), 308–310. http://ojs.ed.uiuc.edu/index.php/pes/article/view/1638

Cristiane M, C, G. (2016). Teaching critical thinking: The struggle against dogmatism, Educational Philosophy and Theory, 1-9. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00131857.2016.1168731

Fann, K, T. (2002). Wittgenstein's Conception of Philosophy, (K. Garaghozli, Trans), Tehran: Markaz. (In Persian)

Gary, K. (2011). Critical thoughts about critical thinking, Theoretical Issues in Ergonomics Science, 12(3), 210-224, DOI: 10.1080/1464536X.2011.564485

Hacker, P, M, S. (2008). Insight and Illusion: Themes in the Philosophy of Wittgenstein, Oxford: Clarendon Press.

Hojjat, M. (2012). Believing with no reason, thinking about On Certainty of Wittgenstein, Tehran: Hermes. (In Persian)

Kenny, A. (2013). Wittgenstein, (M. R. Asmakhani, Trans), Tehran: Ghoghnos. (In Persian)

Kenny, S, S, H. (2011). Critical Thinking as a Normative Practice in Life: A Wittgensteinian Groundwork. Educational Philosophy and Theory, 43(10) 1061-1087.

Klagge, J, C. (2015). Wittgenstein in Exile, (E. Sanaei Ardekani, Trans), Tehran: Qoqnoos Publication (In Persian)

Karimi, S. & Sharif, M. (2014). Investigating the most important requirement of cooperative teaching from the professors' and students' standpoint in postgraduate education of the University of Isfahan. New Educational Approaches, 19(1) 107-142. (In Persian)

Neyestani, M, R. (2016). Ma Dar Baran Khahim Mand: Naghde Hale Ashabe Danesh , Isfahan: Yaremana. (In Persian)

Naderlew, B. (2012). Wittgenstein's Theory of Language Games: A Postmodern Philosophical Viewpoint of Language, Qarbshenasi-ye Bonyadi, 1, 87-100. (In Persian)

Peters, M, A. Burbules, N. & Smeyers, P. (2008). Showing and Doing: Wittgenstein as a Pedagogical Philosopher, Publisher: Routledge.

Polly R, P. (2014). Creating a Critical Thinker, College Teaching, 62(3) 86-93, DOI: 10.1080/87567555.2014.896775

Stroll, A. (2004). Twentieth-Century Analytic Philosophy, (F. Fatemi, Trans), Tehran: Nashr-i Markaz Publisher. (In Persian)

Smeyers, P. & Marshall, J. D. (1995). Philosophy and Education: Accepting Wittgenstein's Challenge, Boston: Kluwer Academic Publishers.

Shrepour, M. & Soleimani, M. (2012). Challenges Facing the Teaching of Social Sciences in Iran, Sociology education journal, 1(1) 131-157. (In Persian)

Tajarod, A., Fazel, A. & Ghasemi, F. (2014). The Effects of Creative and Critical Thinking Skills on Psychological Well-Being of High School Students in Jahrom, journal of Tafakor VA Kodak, 5(9) 21-37 (in Persian)

Topping K, J. & Trickey, S. (2007). Collaborative philosophical enquiry for school children: Cognitive effects at 10–12 years, British Journal of Educational Psychology, 77(2) 271–288.

Van Gelder, T. (2005). Teaching Critical Thinking: Some Lessons from Cognitive Science, College Teaching, 53 (1) 41–8.

Wittgenstein, L. (2014). Tractatus Logico-Philosophicus, (S. Dabbagh, Trans), Tehran: Hermes. (In Persian)

Wittgenstein, L. (1974). Philosophical Grammar, (R. Rhees (ed.), A. Kenny, Trans), Oxford: Blackwell.

Wittgenstein, L. (2001). Philosophical Investigations, (F. Fatemi, Trans), Tehran: Nashr-i Markaz Publisher. (In Persian)

Wittgenstein, L. (2004). On Certainty, (M. Hosseini, Trans), Tehran: Hermes. (In Persian)

Wittgenstein, L. (1993). Philosophical occasions, Indianapolis: Hackett.

Wittgenstein, L. (1998). Notebooks (Z) 1914-1916. G. H. von Wright and G. E. M. Anscombe (eds.), Oxford: Basil Blackwell.