ارزیابی تراکم و ویژگی های رویشی علف های هرز برنج (Oryza sativa L.) در کشت تلفیقی برنج، اردک و آزولا (Azolla sp.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 28، شماره 3 - شماره پیاپی 28، مهر 1393، صفحه 376-386   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i3.22927

نویسندگان

محمد غروی بایگی¹؛ همت اله پیردشتی^{* 2}؛ ارسطو عباسیان³؛ قاسم آقاجانی مازندرانی¹

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

²علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری3

چکیده

به منظور ارزیابی تأثیر اردک و آزولا بر کنترل علف های هرز در کشت توأم برنج، اردک و آزولا، پژوهشی در سال زراعی 1391 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش تعداد اردک به عنوان عامل اصلی در چهار سطح (شاهد، 400، 800 و 1200 قطعه در هکتار) و آزولا به همراه نیتروژن به عنوان عامل فرعی در چهار سطح شاهد، نیتروژن (50 کیلوگرم در هکتار)، آزولا (500 گرم در متر مربع) و آزولا+ نیتروژن در نظر گرفته شدند. علف‏های هرز اویارسلام زرد (Cyperus rotundus L.)، اویارسلام بذری (Cyperus difformis L.)، سوروف (Echinochloa cruss-galli L.)، بندواش (Paspalum notatum L.)، قاشق واش (Alisma plantago aquatic L.) و عدسک آبی (Lemna minor L.) ترکیب گونه ای علف های هرز مزرعه را تشکیل دادند. جدول میانگین مربعات داده ها بیانگر اختلاف معنی دار اثر تعداد اردک، آزولا و نیتروژن و برهمکنش آن ها در علف های هرز مختلف بود. بر اساس نتایج، کم‌ترین تراکم بوته علف های هرز اویارسلام بذری، اویارسلام زرد و بندواش مربوط به تیمار 1200 قطعه و تیمار آزولا به همراه نیتروژن و بیش‌ترین تراکم بوته مربوط به تیمار بدون اردک همراه با نیتروژن (به ترتیب 36، 24 و 20 بوته در متر مربع) بود. هم‌چنین نتایج نشان داد که در سطوح 800 و 1200 قطعه اردک علف هرز سوروف و در سطوح 400، 800 و 1200 قطعه اردک، علف های هرز قاشق واش و عدسک آبی به طور کامل کنترل شدند. در مجموع به نظر می رسد افزایش تعداد اردک تا 1200 قطعه به همراه مصرف آزولا و مقدار کاهش یافته نیتروژن می‏تواند مهمترین علف های هرز برنج نظیر اویارسلام و سوروف را به خوبی کنترل نماید.

کلیدواژه‌ها

اویارسلام؛ سوروف؛ کنترل بیولوژیک؛ نیتروژن

مراجع

- راشد محصل م. ج.، رحیمیان ح. ، و بنایان اول م. 1385. علف های هرز و کنترل آن. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 576 ص.

2- توسلی ر. و باغستانی م.ع. 1385. آزولا گیاهی مفید یا علفی هرز. ماهنامه زیتون. 10:67-1.

3- سیدی وفایی ب. ، نریمانی ا. ، و طهماسب پور ب. 1389. شناسایی، تعیین تراکم و فنولوژی علف های هرز غالب در مزارع کلزای استان آذربایجان شرقی. پنجمین همایش ملی ایده‌های نو در کشاورزی (اصفهان). 7-1.

4- کوچکی ع.، کامکار ب. ، جامی الاحمدی م.، مهدوی دامغانی ع. ، فارسی م.، رضوانی پ.، و برزگر ا. 1390. تنوع زیستی کشاورزی (ترجمه). مجله انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 610 ص.

5- کوچکی ع.، نصیری محلاتی م.، تبریزی ل.، عزیزی گ.، و جهان م.b 1385. ارزیابی تنوع گونه ای، کارکردی و ساختار جوامع علف‏های هرز مزارع گندم و چغندرقند استان های مختلف کشور. مجله پژوهش های زراعی ایران. 4(1):129-105.

6- مهدوی ف. اسماعیلی م.ع.، فلاح ا.، و پیردشتی ه. 1384. مطالعه خصوصیات مورفولوژیک، شاخص های فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ارقام بومی و اصلاح شده برنج (Oryza sativa L.). مجله علوم زراعی ایران. 7(4):297-280.

7- محمدیان م. 1384. بررسی راندمان کود ازته و افزایش آن در برنج. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی، انتشارات موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران. 65 ص.

8- محمدی ز.، و عظیمی قالیباف ا. 1387. آزولا و نقش آن در اکوسیستم های آبی. دومین همایش و نمایشگاه تخصصی محیط زیست. دانشگاه تهران. 89-86.

9- محمدی م.ع.، نقی زاده م.، و مرادنسب بدرآبادی ش. 1388. آزولا بهترین گزینه در گیاه پالایی مرداب انزلی. دومین همایش بیوتکنولوژی کشاورزی. دانشگاه شهید باهنر کرمان. 79-76.

10- منجم س.، و حاجی پور ع. 1389. نقش آزولا در بهبود پایداری شالیزار. اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان. 307-303.

11- محمدی م.، پیردشتی ه.، آقاجانی مازندرانی ق.، و باباجانی ک. 1390. مقایسه بهره وری آب در تولید برنج به دو روش تک کشتی و کشت توأم برنج- اردک. اولین کنگره ملی علوم و فناوری های نوین کشاورزی. دانشگاه زنجان. 176-173.

12- محمدی م.، پیردشتی ه.، آقاجانی مازندرانی ق.، و موسوی طغانی م.، 1391. ارزیابی کارآیی اردک به عنوان عامل بیولوژیک بر تنوع و تراکم علف های هرز در کشت توأم برنج- اردک (Oryza sativa L.). نشریه بوم شناسی کشاورزی. 4(4):346-335.

13- نوروززاده ش.، راشد محصل م.ح.، نصیری محلاتی م.، کوچکی ع.، و عباس پور م. 1387. ارزیابی تنوع گونه ای، کارکردی و ساختار جوامع علف های هرز مزارع گندم در استان های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی. مجله پژوهش‏های زراعی ایران. 6(2):485-471.

14 Alejar A.S., and Aragones, M. 1989. Azolla microphylla as partial replacement for palay-snail-shrimp- based ration for mallared duck. In: National Azolla Action Program. Philippines, p. 221-239.

15- Becerra M., Ogle B., and Preston T.R. 1994. Effect of replacing whole boiled soybeans with duckweed (Lemna sp) in the diets of growing ducks. Livestock Research for Rural Development, 7: 34-44.

16- Bourdot G.W., Hurrell G.A., and Saville D.J. 1998. Weed flora of cereal crops in Canterbury, New Zealand. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 26:233-247.

17- By D.E., Johnson M.C.S., Wopereis D., Mbodj S., Diallo S., Powers S., and Haefele M. 2004. Timing of weed management and yield losses due to weeds in irrigated rice in the Sahel. Field Crops Research 85: 31-42.

18- Derksen D.A., Anderson R.L., Blackshaw R.E., and Maxwell B. 2002. Weed dynamics and management strategies for cropping systems in the northern Great Plains. Agronomy Journal, 94:174-185.

19- Dolafuonto E.B., Sunoz S.A., and Gharm C.M. 2006. Soybean weed community composition and richness between 1995 and 2003 in the Rolling Pinny:(Argantina). Agriculture Ecosystem and Environment, 115:229-236.

20- Flohre A., Rudnick M., Traser G., Tscharntke T., and Eggers T. 2011. Does soil biota benefit from organic farming in complex vs. simple landscapes? Agriculture, Ecosystems and Environment, 141(1-2):210- 214.

21- Gagauan A.G. 1997. Preliminary resultus of a case study on integrated rice-fish-ducks production system in the Philippines. In: 8thAnimale Science Congress, Chiba, Japan. p. 236-244.

22- Giang N., Preston T.R., and Ogle B. 2010. Effect on the performance of common ducks of supplementing rice polishings with taro (Colocacia esculenta) foliage. Livestock Research for Rural Development, 22(10): 10-23.

23- Hossain S.T., Ahmed G.J.U., Islam M.R., and Mahabub A.A. 2002. Role of ducks in controlling weeds and insects in integrated rice-duck farming. Bangladesh Journal Environment Sciences, 6(2):424-427.

24- Hasegawa H., Furukawa. Y., and Kimura S.D. 2005. On-farm assessment of organic amendments effects on nutrient status and nutrient use efficiency of organic rice fields in northeastern Japan. Agriculture, Ecosystems and Environment, 108:350–362.

25- Isobe K., Asano H., and Tsuboki Y. 1998. Effects of cultivation methods on the emergence of weeds and the growth and yield of paddy rice, with special reference to using aigamo ducks. Japanese Journal of Crop Science, 67(3):297-301.

26- International Rice Research Institute (IRRI). 2002. Find out how the qualities of rice are evaluated and scored in this authoritative sourcebook. Standard Evaluation System for Rice. p. 1-54.

27- Krogh K.A., Mogensen K., and Vejrup V. 2003. Environmental properties and effects of non ionic surfactant adjuvants in pesticides: a review. Chemosphere, 50:871-901.

28- Khandaker T., Khan M.J., Shahjalal M.D., and Rahman M. 2007. Use of duckweed (Lemna perpusilla) as a protein source feed item in the diet of semi-scavenging jinding layer ducks. The Journal of Poultry Science, 44: 314-321.

29- Liu X., Takayama K., Yamashita K., Nakanishi Y., Manda M., Inanaga J., Matsumoto S., and Nakagama A. 1998. The effects of integrated azolla-duck-rice farming system on weeding, pest control and the behaviour of ducks. Japanese Journal of Livestock Management, 34(1): 13-22.

30- Men B.X., Ogle B., and Preston T.R. 1996. Duckweed (Lemna spp.) as replacement for roasted soybeans in diets of broken rice for fattening ducks on a small scale farm in the mekong delta. Livestock Research for Rural Development, 8:34-41.

31- Men B.X., Ogle B., and Lindberg E. 2001. Use of duckweed as a protein supplement for growing ducks. Department of Animal Nutrition and Management, 23: 1741-1746.

32- Macfadyen S., Gibson R., Raso L., Sint D., Traugott M., and Memmott M. 2009. Parasitoid control of aphids in organic and conventional farming systems. Agricultural Ecosystem Environment, 133:14-18.

33- Morin L., Reid A.M., Sims-Chilton N.M., Buckley Y.M., Dhileepan K., Hastwell G.T., Nordblom T.I., and Raghu S. 2009. Review of approaches to evaluate the effectiveness of weed biological control agents. Biological Control, 51:1-15.

34- Mohammadi M., Pirdashti H., Aghajani Mazandarani Gh., and Mosavi Toghani S.Y. 2013. Evaluation of duck efficiency as a biocontrol agent on weeds density and diversity in rice- duck farming (Oryza sativa L.). Journal of Agroecology, 4(4): 335-346. (In Persian with English Summary).

35- Phongpan S., and Mosier A.R. 2003. Effect of rice straw management on nitrogen balance and residual effect of Urea–N in annual lowland rice cropping sequence. Biology and Fertility of Soils, 37:102-107.

36- Salonen J. 1993. Weed infestation and factors effecting weed incidence in spring cereals in Finland- a multivariate approach. Agricultural Science in Finland, 2:525-536.

37- SAS Institute Inc. 2002. The SAS System for Windows, Release 9.0. Statistical Analysis 810 Systems Institute, Cary, North Carolina, USA.

38- Shouhui W., Sheng Q., and Bo M. 2006. Influence of long-term rice-duck farming systems on the composition and diversity old weed communities in paddy fields. Acta Phytoecologica Science, 30(1):9-16.

39- Shou W., Sheng H.Q., and Jian W.Q. 2006. Influence of long-term rice-duck farming systems on the composition and diversity of weed communities in paddy fields. Journal of Plant Ecology, 1: 1-9.

40- Tojo S., Yoshizawa M., and Motobayashi T. 2007. Effects of loosing Aigamo ducks on the growth of rice plants, weeds, and the number of arthropods in paddy fields. Weed Biology and Management, 7: 38-43.

41- Tang W., Zhu Y.Z., Hua Q.H., Qiang S., and Bruce A.A. 2011. Field evaluation of Sclerotium rolfsii, a biological control agent for broadleaf weeds in dry, direct-seeded rice. Crop Protection, 30:1315-1320.

42- Yong Y., Tai S., and Bao X. 2005, Control effects of rice-duck farming and other weed management strategies on weed communities in paddy fields. Weed Research Laboratory 16(6): 1067-1071.

43- Zhang J.E., Xu R., Chen X., Quan G. 2009. Effects of duck activities on a weed community under a transplanted rice-duck farming system in southern China. Journal of Weed Biology and Management, 9:250-257.