بررسی اثر تراکمهای مختلف ذرت بر شاخص های اکولوژیکی گونههای علفهرز

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 12، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 24، دی 1390، صفحه 685-693   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v9i4.13276

نویسندگان

قدریه محمودی^* ؛ علی قنبری؛ علی اصغر محمدآبادی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تنوع، غالبیت و میزان پایداری علفهای هرز از جملة مهمترین خصوصیات اکولوژیکی مورد مطالعه در سیستمهای زراعی بوده که به میزان زیادی
7 و 9 ،6 ، تحت تأثیر عوامل مدیریتی از جمله تراکم کاشت گیاه زراعی قرار میگیرند. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح پیمایشی با 4 سطح تراکم ( 5
بوته در متر مربع) و 4 سطح کنترل علفهای هرز (کنترل کامل، عدم کنترل، کنترل باریک برگها و کنترل پهن برگان ) در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة
کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت. نمونهبرداری از علفهای هرز مزرعه در سه مرحلة ابتدا و انتهای دورة بحرانی کنترل علفهای هرز و
زمان برداشت انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تراکم بر روی تنوع گونهای علف هرز معنی دار بود، بطوریکه مقدار شاخص تنوع شانون و
0) را نشان داد. همچنین نتایج / 0) و در تراکم 5 بوته در متر مربع بیشترین مقدار ( 84 /45 ،0/ سیمپسون در تراکم 9 بوته در متر مربع کمترین (بترتیب 39
نشان داد که بیشترین میزان پایداری در تراکم 9 بوته در متر مربع مشاهده شد که در ابتدای فصل رشد در پیچک و سوروف، سپس با گذشت زمان در
تاجریزی و در مرحلة آخر نمونه برداری در تاج خروس دیده شد. محاسبة شاخص غالبیت نشان داد که میزان غالبیت در کل جامعه در تراکم 9 بوته در
متر مربع نسبت به سایر تراکمها بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد و با کاهش تراکم، میزان غالبیت کل نیز دچار کاهش شد. بر اساس نتایج این
0 در واحد سطح ) / مطالعه یک رابطة خطی بین گونه و مساحت به دست آمد که بر اساس ضرایب این رابطه، میزان تنوع آلفا و بتا به ترتیب 4 گونه ( 534
0 در واحد سطح) محاسبه شد. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم ذرت از میزان تنوع گونه ای علف های هرز / و دو گونه ( 29
کاسته شده و بنابراین افزایش تراکم در محدودة قابل قبول کمک شایانی در مدیریت پایدار علفهای هرز خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها

تنوع گونهای، شاخص شانون؛ شاخص سیمپسون؛ شاخص مارگالف؛ غالبیت؛ ضریب پایداری