مطالعه اثر آللوپاتی علف باغ (Dactylis glomerata L.) بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه یونجه

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 13، دوره 28، شماره 4 - شماره پیاپی 26، دی 1393، صفحه 532-538   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v28i4.22542

نویسندگان

محمد صدقی^{* 1}؛ سحر قلی طلوعی²؛ محمد رضائی¹

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²دانشگاه تبریز

چکیده

به منظور شناسایی ترکیبات آللوپاتیک و بررسی تأثیر عصاره علف باغ بر روی جوانه زنی و رشد گیاه زراعی یونجه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار 100 بذری در آزمایشگاه بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. برای این منظور ابتدا عصاره اندام های هوایی علف باغ در غلظت های صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد تهیه گردید. در این آزمایش صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر گیاهچه، سرعت جوانه زنی و تعداد بذور جوانه زده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار غلظت عصاره، تمام صفات مورد مطالعه (به جز وزن تر گیاهچه و طول ساقه چه که در غلظت های پایین تا حدودی افزایش داشتند) کاهش یافتند. مواد فنلی در عصاره ریشه و اندام هوایی علف باغ (به ترتیب 98/7 و 91/13 میلی گرم) بیش‌ترین فراوانی را داشتند. طول ساقه چه و وزن تر گیاهچه در غلظت های اندک عصاره (بین 23 تا 26 درصد) تا حدودی روند افزایشی داشتند و با افزایش بیش‌تر غلظت عصاره، کاهش در این صفات نیز مشاهده شد. در غلظت 100 درصد عصاره تمام صفات به صفر رسیدند. مواد آللوپاتیک علف باغ در غلظت های بالا به طور کامل از جوانه زنی و رشد گیاهچه یونجه جلوگیری کرد.

کلیدواژه‌ها

آللوپاتی؛ جوانه زنی؛ عصاره؛ علف هرز

مراجع

1- بابایی س.، علی زاده ح.، نصرتی ا.، دیانتی م.، و فرخی ز. 1390. تأثیر آللوپاتیک عصاره چاودار روی مولفه های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه چند گونه علف هرز. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 3: 483-475.

2- پیرزاد ع.، قاسمیان و.، سید شریفی ر.، صدقی م.، و هادی ه. 1391. بررسی اثر عصاره آبی مریم‌گلی (Salvia officinalis) و درمنه (Artemisia sieberi) روی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus). نشریه حفاظت گیاهان (علوم و صنایع کشاورزی). 26(2): 145- 151.

3- صمدانی ب.، و باغستانی م. 1384. اثرات آللوپاتیک گونه های مختلف درمنه (Artemisia spp) روی جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه یولاف وحشی (Avena ludoviciana). مجله پژوهش و سازندگی. 68: 74-69.

4- غلامی ع.، و مظاهری م. 1375. بررسی اثر آللوپاتیک گیاهان پوششی بر جوانه زنی و رشد اولیه سورگوم. مقالات چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات. صفحه 198.

5- کریمی ه. 1386. زراعت و اصلاح گیاهان علوفه ای. چاپ هشتم. انتشارات دانشگاه تهران.

6- Ben-Hammouda M., Ghorbal H., Kremer R.J,. and Oueslati O. 2001. Allelopathic effects of barley extracts on germination and seedling growth of bread and durum wheat, Agronomie, 21:65-71.

7- Brown P.D., and Morra M.J. 1996. Hydrolysis products of glucosinolates in Brassica napus tissues as inhibitors of seed germination, Plant and Soil, 181:307-316.

8- Davis A.M. 1981. The Oxalate, Tannin, Crude fiber, and crude protein composition of young plants of some atriplex species, Journal of Rangeland Management, 34: 329 – 331.

9- El-Darier S.M., and Youssef R.S. 2007. Does salinity enhance allelopathic effects of Tribulus terrestris L. in watermelon agro-ecosystems at Nobaria, Egypt? El-Minia Science Bulletin, 18: 307- 328.

10- Ellis R.A., and Roberts E.H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds, Seed Science and Technology, 9: 373-409.

11- Gibson L., and Liebman M. 2003. A Laboratory Exercise for Teaching Plant Interference and Relative Growth Rate Concepts, Weed Technology, 17: 394-402.

12- Harvey R.G., and Linscott J.J. 1978. Ethylene Production in Soil Containing Quackgrass Rhizomes and Other Plant Materials, Journal of Soil Science Society of America, 5:721-724.

13- Iftikhar Hussain M., Gonzalez-Rodriguez L. and Reigosa M.J. 2008. Germination and growth response of four plant species to different allelochemicals and herbicides, Allelopathy Journal, 22(1):101-110.

14- Kommedahl T., Kotheimer J.B., and Bernardini J.V. 1959. The effects of quackgrass on germination and seedling development of certain crop plants, Weeds, 7:1-12.

15- Labbafy M.R., Maighany F., Hejazy A., Khalaj H., Baghestani A.M., Allahdady I., and Mehrafarin A. 2009. Study of allelopathic interaction of wheat (Triticum aestivum L.) and rye (Secale cereal L.) using Equal-Compartment-Agar method, Asian Journal of Agricultural Sciences, 1(2): 25-28.

16- Levin D.A. 1976. The chemical defenses of plants to pathogens and herbivores, Annual Review in Ecological Systems, 7:121-159.

17- Osvald H. 1950. Root exudates and seed germination, Annals of the Royal Agricultural College Uppsala Sweden, 16:789-796.

18- Peters E.J. 1968. Toxicity of tall fescue to rape and birdsfoot trefoil seed and seedlings, Crop Science, 8:650-653.

19- Pirzad A., Ghasemian V., Darvishzadeh R., Sedghi M., Hassani A., and Onofri A. 2010. Allelopathy of Sage and White Wormwood on Purslane Germination and Seedling Growth, Notulae Scientia Biologicae, 2 (3): 91-95.

20- Rice E.L .1984. Allelopathy, Second Edition. Academic Press, Inc, Orlando.

21- Schreiner O., and Reed H.S. 1907. The production of deleterious excretions by roots, Bulletin of the Torrey Botanical Club, 34:279-303.

22- Toai T.V., and Linscott D.L. 1979. Phytotoxic Effects of Decaying Quackgrass (Agropyron repens) Residues, Weed Science, 27: 6.