تأثیر محلول‌پاشی نانوکلات و سولفات روی بر میزان جذب عنصر روی، شاخص‌ها و رنگیزه‌های فتوسنتزی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 30، شماره 2، خرداد 1395، صفحه 242-250   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v30i2.39348

نویسندگان

زهره مقیمی پور؛ محمد محمودی سورستانی^* ؛ ناصر عالم زاده انصاری

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

ریحان مقدس گیاهی بوته‌ای و چندساله از خانواده نعناعیان می‌باشد. به منظور ارزیابی تاثیر محلول‌پاشی عنصر روی به دو شکل نانوکلات و سولفات بر میزان جذب آن در برگ و شاخص‌های فتوسنتزی ریحان مقدس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل محلول‌پاشی با نانوکلات روی (0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) و سولفات روی (1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. میزان عنصر روی برگ، هدایت روزنه‌ای، دی‌اکسیدکربن زیر روزنه‌ای، نرخ تعرق، نرخ فتوسنتز خالص، کارایی مصرف نور، کارائی مصرف آب و همچنین میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل (a+b) و کاروتنوئید اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر محلول‌پاشی کودهای روی بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به استثناء صفات دی‌اکسیدکربن زیر روزنه‌ای و کارایی مصرف آب در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار گردید. بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار صفات مذکور به ترتیب در تیمارهای محلول‌پاشی با غلظت 5/1 گرم در لیتر نانوکلات روی و شاهد مشاهده شد. در مجموع با توجه به عدم تفاوت معنی‌دار بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانوکلات روی و 5/1 گرم در لیتر سولفات روی جهت افزایش میزان عنصر روی و صفات فتوسنتزی ریحان مقدس، محلول‌پاشی با غلظت 5/1 گرم در لیتر سولفات روی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

ریحان مقدس؛ فتوسنتز خالص؛ کاروتنوئید کلروفیل؛ هدایت روزنه‌ای

مراجع

1- Arnon D.I. 1989. Copper enzymes in isolated chloroplasts, polyphenoloxidase in Beta vulgaris, Plant Physiology, 24: 1-15.

2- Auld D.S. 2001. Zinc coordination sphere in biochemical zinc sites, Biometals, 14: 271–313.

3- Azizi G., Alimardani, L. and Syahmarghay A. 2011. The relationship between the number on chlorophyll content meter with chlorophyll content, photosynthesis and leaf nitrogen content in soybean (Glycine max), Journal of Plant Science Research, 23 (3): 34-40. (in Persian)

4- Derakhshani Z., Hassani A., Sadaghiani M.H.R., Hassanpouraghdam M.B., Khalifani, H. and Dalkani M. 2011. Effect of zinc application on growth and some biochemical characteristics of costmary (Chrysanthemum balsamita), Communications in Soil Science and Plant Analysis, 42 (20): 2493-2503.

5- Derakhshani Z., Hassani A., Sefidkon F., Rasouli Sadaghiani M.H., Hassanpouraghdam, M.B. and Gheibi S.A. 2011.Effects of soil and foliar application of zinc on some growth characteristics and essential oils of costmary (Tanacetum Balsamita L.), Journal of Horticultural Science and Technology, 12 (2): 99-103. (in Persian)

6- Farahat M.M., SoadIbrahim M.M., Lobna, S. and El-Quesni F. 2007. Response of vegetative growth and some chemical constituents of Cupressus sempervirens to foliar application of ascorbic acid and zinc at Nubaria, Soil Science, 3(4): 496-500.

7- Fateh H., Siosemardeh, A.M. and Sharafi S. 2012. Effect of drought stress on photosynthesis and physiological characteristics of barley, International Journal of Farming and Allied Sciences, 1(2): 33-42.

8- Gohari G., Hassanpouraghdam M., Dadpour, M. and Shirdel M. 2013.Influence of Zn foliar application on growth characteristics and essential oil yield of basil (Ocimum basilicum L.) under salinity stress, Journal of Science and Technology of Greenhouse Culture.4 (15):15-24. (In Persian with English abstract)

9- Hasnaa S., Ayad, F. and Abdalla M.S.A. 2010. Effect of putrescine and zinc on vegetative growth, photosynthetic pigments, lipid peroxidation and essential oil content of Geranium (Pelargonium graveolens), World Journal of Agricultural Science, 6(5): 601-608.

10- Heidari F., Zehtab Salmasi S., Javanshir A., Aliari, H. and Dadpoor M.R. 2008. The effects of application microelements and plant density on yield and essential oil of peppermint (Mentha piperita L.), Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24 (1): 1-9. (in Persian).

11- Kaya C., and Higgs D. 2002. Response of Tomato (Lycopersicon esculentum L) culture at low zinc, Scientia Horticulture, 93: 53–64.

12- Khalifa R.K.M., Shaaban, S.H.A., and Rawia A. 2011. Effect of foliar application of zinc sulfate and boric acid on growth, yield and chemical constituents of Iris plants, Ozean Journal of Applied Sciences, 4(2): 1-16.

13- Kumar K., Rao K.V., and Rao N.V. 1988. Studies on growth and activity of photosynthetic enzymes in Sorghum bicolor as influenced by micronutrients, Indian National Science Academy, 54(1): 54-79.

14- Kumar P., Rupesh Kumar M., Kavitha K., Jagadeesh S., and Rawoof Kh. 2012. Pharmacological actions of Ocimum sanctum, Indian Perfumer, 1(3): 404-416.

15- Ma X., Lee J.G., Deng, Y. and Kolmakov A. 2012. Interactions between engineered nanoparticles and plants: Phytotoxicity, uptake and accumulation, Science of the Total Environment, 408: 3053–3061.

16- Malakouti M.J., and Tehrani M.M. 2007. The Role of Microelements in Enhancing Performance and Improving the Quality of Agricultural Products. 3 th Edi. Tarbiat Modares University Pub., Tehran. (in Persian)

17- Marscher H. 2011. Mineral Nutrition of High Plant. 3th ed. Academic press.

18- Misra A., and Sharma S. 1991. Critical Zn concentration for essential oil yield and menthol concentration of Japanese mint, Nutrient Cycling in Agroecosystems, 29(3): 261-263.

19- Misra A., Dwivedi S.A., Srivastava K.D., Tewari K., Khan A., and Kumar R. 2007. Analysis of growth, physiology, photosynthesis, essential monoterpene oil(s) yield and quality in Ocimum sanctum L genotypes, Bioscience Research, 4(1): 01-05.

20- Nahed G.A., and Balbaa L.K. 2007. Influence of tyrosine and zinc on growth, flowering and chemical constituents of Salvia farinacea, Journal of Applied Sciences Research, 3(11): 1479-1481.

21- Norvell W.A., and Lindsy W.L. 1969. Reaction of EDTA coplexes of Fe, Zn, Mn and Cu with soils, Soil Science, 33: 86-91.

22- Omidbaigi R. 2005. Production and Processing of Medicinal Plant.Vol. 2 ed. 4.Astan Quds Razavi Pub. Mashad. (in Persian)

23- Peyvandi M., Parande, H. and Mirza M. 2011. Comparison of nano Fe chelate with Fe chelate effect on growth parameters and antioxidant enzymes activity of Ocimum basilicum, New Cellular and Molecular Biotechnology Journal, 1 (4):89-98. (in Persian)

24- Pirzad A.R., Tousi P., and Darvishzadeh R. 2013. Effect of Fe and Zn foliar application on plant characteristics and essential oil content of anise (Pimpinella anisum L.), Iranian Journal of Crop Sciences, 15(1): 12-23. (in Persian with English abstract)

25- Plank C.O. 1989. Plant Analysis Handbook for Georgia. University of Georgia Cooperative Extension Services, pp: 60-64.

26- Powell S.R. 2000. The antioxidant properties of zinc, Journal of Nutrition, 130: 1447-1449.

27- Prasad T., and Sudhakar P. 2012. Effect of nanoscale zinc oxide particles on the germination, growth and yield of Peanut (Arachis hypogaea), Journal of Plant Nutrition, 35: 905–927.

28- Rezaei R., Hosseini S.M., Shabanali Fami H., and Safa L. 2010. Identification and analysis of barriers to development of nanotechnology in agriculture, Science and Technology Policy, 2 (1): 17-26. (in Persian)

29- Said Al-Ahl H. and Mahmoud A. 2010. Effect of zinc and iron foliar application on growth and essential oil of sweet basil (Ocimum basilicum) under salt stress, Ozean Journal of Applied Sciences, 3(1): 97-111.

30- Sharmal P.N., Tripathi, A. and Bisht S.S. 1995. Zinc requirement for stomatal opening in Cauliflower. Plant Physiology, 107: 751-754.

31- Singh V., Amdekar S., and Verma O. 2011. Ocimum sanctum bio-pharmacological activities, Webmedcentral Pharmacology, 1(10): 1–7.

32- Weisany W., Rahimzadeh S., and Sohrabi Y. 2012. Effect of biofertilizers on morphological, physiological characteristic and essential oil content in basil (Ocimum basilicum L.), Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28 (1): 73-87. (in Persian with English abstract)