تأثیر آفتاب‌دهی خاک روی کنترل سلمه‌تره (Chenopodium album L.) در منطقه بیرجند

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 29، شماره 2 - شماره پیاپی 28، تیر 1394، صفحه 250-258   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v29i2.34472

نویسندگان

سید اسماعیل روانگرد^* ؛ سید وحید اسلامی؛ سهراب محمودی

دانشگاه بیرجند

چکیده

جهت ارزیابی اثر آفتاب دهی خاک روی کنترل علف هرز سلمه تره (Chenopodium album L.)، آزمایشی درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه عامل تعداد لایه پلاستیک شفاف در سه سطح شامل صفر (زمین بدون پوشش، شاهد)، یک و دو لایه و عامل مدت زمان آفتاب دهی با سه سطح 15، 30 و 45 روز و عامل عمق دفن بذر علف‌هرز سلمه‌تره در چهار سطح صفر، پنج، 10 و 15 سانتی متر در سه تکرار اجرا شد. نمونه های بذر به ترتیب دوره های مختلف آفتاب دهی از اعماق مختلف خاک بیرون، و به آزمایشگاه تحقیقاتی منتقل شدند. بذرهایی که در مزرعه جوانه زده بودند شمارش، و آزمایش جوانه زنی سایر بذور در تمام تکرارها و تیمارها پس از آماده سازی در ژرمیناتور انجام شد. در طول دوره جوانه زنی، فاکتورهای سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، درصد زوال و بذور جوانه زده در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد آفتاب دهی سبب افزایش قابل توجه دما (به میزان 3/6 تا 1/15 درجه سانتی-گراد) نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین درصد زوال بذور در تیمار دو لایه پلاستیک به‌دست آمد. درصد زوال با افزایش مدت زمان آفتاب دهی افزایش، و با افزایش عمق دفن کاهش یافت. به طور کلی آفتاب دهی قابلیت جوانه زنی بذر علف هرز سلمه تره را کاهش داد. و در نهایت باعث کنترل مؤثر آن شد. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می رسد، آفتابدهی می تواند به عنوان یک روش کنترل غیرشیمیایی برای مهار علف هرز سلمه تره به ویژه در نقاط گرم و خشک کشور به کار رود.

کلیدواژه‌ها

جوانه زنی؛ زوال بذر؛ کنترل غیر شیمیایی علف‌هرز؛ مالچ

مراجع

1- اصغری ج.، و محمودی آ. 1378. علف های هرز مهم مزارع و مراتع ایران. چاپ اول. انتشارات دانشگاه گیلان.

2- رستم ج.، نبوی کلات س.م.، و صدر آبادی حقیقی ر. 1389. بررسی اثر نوع و مدت آفتاب دهی بر درصد جوانه زنی چهار گونه علف هرز. نشریه پژوهش های زراعی ایران. 8: 33-26.

3- صارمی ح.، و اشرفی س.ج. 1385. فناوری جدید درکنترل بیماری های گیاهی با استفاده از آفتابدهی خاک (soil solarization) به منظور کاهش مصرف سموم و حفظ سلامت محیط زیست. همایش آینده پژوهی، فناوری و چشم انداز توسعه. 11 تا 14 خرداد، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران. ص 6-1.

4- مرادی ب.، بهرامی کمانگر س.، کمانگر ص.ال.، و کمانگر م.ص. 1387. بررسی روش آفتاب دهی درکنترل آفات، بیماری‌ها و علف های هرز مزارع توت فرنگی استان کردستان. مرکز تحقیقات کشاورزی استان کردستان. ص40-20.

5- Abdin O.A., Zhou X.M., Cloteir D., Coulman D.C., Faris M.A., and Smith D.L. 2000.Cover crop and interrow tillage for weed control in short season maize (Zea mays). European Journal of Agronomy, 12:93-102.

6- Bustamante A., Reybet G., Bucki P., Suarez A., and Escande A. 2003. Effect of solarization on tomato weeds in the Altovalley of Rio Negro and Neuquen. Weed Biology and Management, 31:15–23.

7- Chauhan B.S., and Janson D.E. 2009. Seed germination ecology of Portulaca oleracea L. an important weed of rice and upland crops. Annals of Applied Biology, 155:61-69.

8- Chauhan B.S., Gill G., and Preston C. 2006. Influence of environmental factors on seed germination and seedling emergence of rigid ryegrass (Lolium rigidum).Weed science, 54: 1004-1012.

9- Chen Y., and Katan J. 1985. Effect of solar heating of soils by transparent polyethylene mulching on their chemical properties. Soil Science, 130:271-277.

10- Durant A., and Caocolo L. 1988. Solarization in weed control for onion (Allium cepa L.). Advances in Horticulture, 2:104-108.

11- El-Keblway A., and Al-Hamadi F. 2009. Assessment of the differential response of weeds to soil solarization by two methods. Biology Department, College of Science, United Arab Emirates University, Al Ain. Weed Biology and Management, 9:72–78.

12- Gupta O.P. 2000. Modern weed management. Agrobios published, India.

13- Hagan A.K., and Gazaway W.S. 2000. Soil Solarization for the Control of Nematodes and Soilborne Diseases. Alabama Cooperative Extension System, pp:1-4.

14- Haidar M.A., and Sidahmed M.M. 2000. Soil solarization and chicken manure for the control of Orobanche crenata and other weeds in Lebanon. Crop Protection, 19:169-173.

15- Hartman H., Kester D., and Davis F. 1990. Plant propagation, principle and practices. Prentice Hall Imitational Editions.

16- Kapoor R.T. 2013. Soil Solarization: Eco-friendly technology for farmers in agriculture for pest management. 2nd International Conference on Advances in Biological and Pharmaceutical Sciences (ICABPS'2013) Sept 17-18, 2013 Hong Kong.

17- Khanzada M.A., Lodhi A.M., and Shahzad S. 2009. Effects of soil solarization on mango decline pathogen, lasiodiplodia theobromae. Pakistan. Jornal Botany, 41:3179-3184.

18- Kumar R., Sharma J. 2005. Effects of soil solarization on true potato (Solanum tuberosum L.) seed germination, seedling growth, weed populations and tuber yield. Potato Research, 48:15-23.

19- Mcgovern R.J., and Mcsorley R. 2002. Reduction of landscape pathogens in Florida by soil solarization. Plant Disease, 86:7-12.

20- Ozores-Hampton M., and Stansly Ph.A. 2004. Solarization Effects on Weed Populations in Warm Climates Southwest Florida. Research and Education Center. Pp:197-200.

21- Robert L. 2002. Seed dormancy in commercial vegetable and flower species. Department of Horticulture. University of Kentucky. Lexington.

22- Stapleton J.J. 1998. Modes of action of solarization and biofumigation, in Soil solarization and integrated management of soil pests: proceedings of the second conference on soil solarization, Aleppo, Syria. FAO plant production and protection paper. Pp:78-88.

23- Talebi M R., and Golparvar A. R. 2013.Survey effect of solarization duration and thickness of polyethylene plastic sheets on the characteristics and seed bank of weeds. ScientiaAgriculturae, 2:26-32.

24- Yaron D., Regev A., and Spector R.1991. Economic evaluation of soil solarization and disinfestation, in Soil solarization. Boca Raton. Florida. Pp: 171-190.