تأثیر سطوح فیلترکیک بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد بلال ذرت شیرین (Zea mays var. Saccharata) تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 1، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 32، تیر 1396، صفحه 421-432   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i2.43665

نویسندگان

عزیز کرملاچعب^{* 1}؛ سید عطاء الله سیادت¹؛ حسن حمدی²؛ حسین منجزی¹؛ احمد کوچک زاده¹

¹گروه زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، ملاثانی،اهواز، ایران

²مؤسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر و صنایع جانبی، ایران

چکیده

به‏منظور بررسی تأثیر سطوح فیلترکیک بر برخی صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد ذرت شیرین (Zea mays var. Saccharata) بهاره تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی در مزرعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت کرت‏های خرد شده در قالب بلوک‏های کامل تصادفی در بهار سال 1391 اجرا گردید. سطوح تنش خشکی (آبیاری پس از تخلیه 25، 50 و 75 درصد رطوبت قابل استفاده خاک) در کرت‏های اصلی و فیلترکیک (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) در کرت‏های فرعی جای داده شدند. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی بر غلظت یون سدیم در اندام هوایی گیاه اثر معنی‏داری نداشت، اما بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد ذرت اثر معنی‏دار کاهشی بوده است. تنش شدید وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک را به ترتیب 7/21 % و 3/27 % کاهش داد. کاربرد فیلترکیک در شرایط بدون تنش باعث افزایش ارتفاع گیاه، وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک گیاه شد، اما در شرایط تنش شدید، سطوح بالای فیلترکیک به دلیل شوری زیاد باعث افزایش آسیب به غشاء سلول، کاهش پایداری غشاء، کاهش شاخص سطح برگ و کاهش وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک به ترتیب به میزان 7/18 و 3/23 درصد نسبت به تیمار بدون فیلترکیک شد و چنین نتیجه‏گیری شد که تأثیر مثبت فیلترکیک تنها در شرایط بدون تنش می‏باشد و در شرایط تنش خشکی حتی باعث کاهش عملکرد اقتصادی هم می‏گردد.
به‏منظور بررسی تأثیر سطوح فیلترکیک بر برخی صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد ذرت شیرین بهاره تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، آزمایشی در بهار سال 1391 در مزرعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت کرت‏های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی اجرا گردید. سطوح تنش خشکی (آبیاری پس از تخلیه 25 ، 50 و 75 درصد رطوبت قابل استفاده خاک) در کرت‏های اصلی و فیلترکیک (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار) در کرت‏های فرعی جای داده شدند. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی بر غلظت یون سدیم در اندام هوایی گیاه اثر معنی‏داری نداشته اما بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد ذرت دارای اثر معنی‏دار کاهشی بوده است. همچنین تنش شدید باعث کاهش 7/21 و 3/27 درصد به ترتیب وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک شده است. از طرفی، کاربرد فیلترکیک در شرایط بدون تنش باعث افزایش ارتفاع گیاه، وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک گیاه شد. اما در شرایط تنش شدید، سطوح بالای فیلترکیک به دلیل شوری زیاد باعث افزایش آسیب به غشاء سلول و کاهش پایداری غشاء و شاخص سطح برگ و در نتیجه کاهش عملکرد اقتصادی گردید. به طوری که در تنش شدید کاربرد 30 تن فیلترکیک در هکتار باعث کاهش 7/18 و 3/23 درصد به ترتیب وزن تر بلال و عملکرد بیولوژیک نسبت به تیمار بدون فیلترکیک شده است.

کلیدواژه‌ها

پروتئین‏های محلول برگ؛ پتانسیل اسمزی برگ؛ شاخص پایداری غشاء؛ عملکرد بلال

مراجع

Alizadeh, A. 2008. Soil and plant water relations. Compilation. Publication of Imam Reza, Mashhad, Iran p. 132-146. (In Persian)

Ashraf, M. 2009. Biotechnological approach of improving plant salt tolerance using antioxidants as markers. Biotechnology Advances 27: 84-93.

Bradford, M.M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-day binding. Analytical Biochemistry 72: 248-254.

Chapman, H.D., and Pratt, P.F. 1982. Methods of Plant Analysis. In: I. Methods of Analysis for Soils, Plants and Water. Chapman Publishers, Riverside, CA.

Gui-Rui, Y., Wangm, Q.F., and Zhuang, J. 2004. Modeling the water use efficiency of soybean and maize plants under environmental stresses: application of a synthetic model of photosynthesis-transpiration based on stomatal behavior. Plant Physiology 161: 303–318.

Hashemi Dezfoli, S.A., Alami Said, K., Siedet, S.A., and Komeyli, M. 2001. Effect of planting date on yield potential of two cultivars of sweet corn in the climate of Khuzestan. Journal of Agricultural Sciences 32: 82-94. (In Persian with English Summary)

Jesus, A., and Enriquez, D. 2001. Evaluation of organic-mineral fertilizer of filter cake on yield and quality of sugarcane. Institute National of Investigation, Brazil. 73 pp.

Juan, F.L. 1989. Application of Filter Muds to Sugarcane Soils. Huastecas Expriment Station, CD. Valles, S.L.P., Mexico 127 pp.

Khan, S.U., Bano, A., Ud-din, J., and Ggurmani, A.R. 2012. Abscisic acid and salicylic acid seed treatment as potent inducer of drought tolerance in wheat (Triticum astivum L.). Pakistan journal of Botany 44: 43-49.

Malakouti, M.J., Moshiri, F., and Ghaibi, M.N. 2005. Optimum levels of nutrients in soil and some agronomic and horticultural crops. Soil and Water Research Institue. Technical Bulletin. Karaj, Iran. No. 405. (In Persian)

Martin, J.P., and Haider, K. 1998. Decomposition of specifically babelled carbon-14 labeled frolic acid free and linked into model humic acid-type polymers. Soil Science Society of American Journal 40: 377-380.

Mercedes, R., Romero, A., Oliva, J., and Jesus, C. 2006. Silicon alleviates the deleterious salt effect on tomato plant growth by improving plant water status. Journal of Plant Physiology 163: 847-855.

Mohammadi, A.A., Majid, A., Bihamta, M.R., and Heydari Sharifabadi, H. 2006. Evaluation of drought stress on the morphological characteristics of cultivated wheat varieties. Journal of Research and Development 73: 184-192. (In Persian with English Summary)

Neyakani, M., and Ghorbanli, M. 2007. The effect of drought stress on growth parameters, photosynthetic factors, content of protein, Na and K in shoot and root in two soybean cultivars. Herbs 8: 17-31. (In Persian)

Poshtdar, A., Siedet, S.A., Abdali Mashhadi, A., Moosavi, S.A., and Hamdi, H. 2012. Comparison between application of PGPR bacteria and chemical fertilizers on quality and total silage yield of maize under different organic seed bed. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 4: 713-717.

Ranjan, R., Bohra, S.P., and Jeet, A.M. 2001. Book of Plant Senescence. Jodhpur, Agro bios New York p. 18-42.

Sairam, R.K., Chandrasekhar, V., and Srivastava, G.C. 2001. Comparison of hexaploid and tetraploid wheat cultivars in their response to water stress. Biologia Plantarum 44: 89-94.

Saneoka, H., Moghaieb, R.E.A., Premachandra, G.S., and Fujita, K. 2004. Nitrogen nutrition and water stress effects on cell membrane stability and leaf water relations in Agrostis palustris Huds. Environmental and Experimental Botany 52: 131–138.

Siosemardeh, A., Ahmadi, A., Poustini, K., and Ebrahimzadeh, H. 2003. Stomatal and nonstomatal limitations to photosynthesis and their relationship with drought resistance in wheat cultivars. Iranian Journal of Agriculture Science 34: 93-106. (In Persian with English Summary)

Tas, S., and Tas, B. 2007. Some physiological responses of drought stress in wheat genotypes with different ploidity in turkiye. World Journal of Agricultural Sciences 3: 178-183.