تأثیر رسوب ریزگردها بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم کرمانشاه

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 5، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 32، تیر 1396، صفحه 535-544   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v9i2.54549

نویسندگان

حمزه فعله گری؛ محمد اقبال قبادی^* ؛ مختار قبادی؛ سعید جلالی هنرمند؛ محسن سعیدی

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

طی سالیان اخیر پدیده ریزگردها و یا بعبارت بهتر طوفانهای گرد و خاک به یکی از مشکلات عمده کشور تبدیل شده است که علاوه بر کاهش کیفیت هوا تأثیر سوئی بر سلامت جامعه دارد. ریزگردها با رسوب بر اندامهای گیاهی و همچنین کاهش میزان نور رسیده به آنها تأثیر زیادی در کاهش عملکرد محصولات زراعی دارد. به همین منظور آزمایشی بصورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال زراعی 94-1393 به انجام رسید، تیمار آبیاری بعنوان فاکتور اصلی در 2 سطح شامل آبیاری تکمیلی در مرحله غلاف دهی و دیم در کرتهای اصلی قرارگرفتند و اعمال ریزگردها بعنوان عامل فرعی در کرت های فرعی قرار گرفت. اعمال ریزگردها بصورت محلول پاشی (اسپری کردن) بود و تیمارهای آن شامل: (1) شاهد (بدون هیچ گونه تیماری) (2) محلول پاشی ریزگرد در مرحله رویشی، (3) محلول پاشی ریزگرد در مرحله غلاف دهی، (4) محلول پاشی ریزگرد در مرحله پرشدن غلاف، (5) شستشو در اواخر مرحله رویشی، (6) شستشو در اواخر مراحل غلاف‌دهی و (7) شستشو در اواخر مرحله رویشی و غلاف دهی بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که آبیاری تکمیلی و رسوب ریزگردها تأثیر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد دارند. تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزای آن شد. با اعمال ریزگرد در مراحل رویشی (86/67 گرم در متر مربع)، غلاف‌دهی (37/79 گرم در متر مربع) و پرشدن غلاف (52/79 گرم در متر مربع) عملکرد کاهش یافت که بیشترین کاهش عملکرد مربوط به مرحله رویشی بود. اما با شستشوی سطح برگ در اواخر مراحل رویشی و غلاف‌دهی (20/85 گرم در متر مربع) کاهش عملکرد تا حدودی جبران شد.

کلیدواژه‌ها

اعمال ریزگرد؛ شستشو؛ عملکرد و اجزاء عملکرد

مراجع

Araus, J., Slafer, G., Reynolds, M., and Royo, C. 2002. Plant breeding and drought in C3 cereals: what should we breed for? Annals of Botany 89(7): 925-940.

Armbrust, D. 1986. Effect of particulates (dust) on cotton growth, photosynthesis, and respiration. Agronomy Journal 78 (6): 1078-1081.

Chauhan, A. and Joshi, P. 2010. Effect of ambient air pollutants on wheat and mustard crops growing in the vicinity of urban and industrial areas. New York Science Journal 3 (2): 52-60.

Chaurasia, S. 2013. Effect of cement industry pollution on chlorophyll content of some crops at Kodinar, Gujarat, India. Proceedings of the International Academy of Ecology and Environmental Sciences 3(4): 288.

E11-15, A. 2015. Standard Specification for Woven Wire Test Sieve Cloth and Test Sieves, ASTM International.

Garg, N., and Singla, R. 2009. Variability in the response of chickpea cultivars to short-term salinity, in terms of water retention capacity, membrane permeability, and osmo-protection. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 33(1): 57-63.

Ghassemi-Golezani, K., Ghassemi, S., and Bandehhagh, A. 2013. Effects of water supply on field performance of chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars. International Journal of Agronomy and Plant Production 4(1): 94-97.

Gordon, C., Darko, E., Addo, M., and Nyarko, B. 2013. Contamination of soils and loss of productivity of Cowpea (Vigna unguiculata L.) caused by cement dust pollution. Field Crops Reasearch 11 (2): 456-463.

Jia, X., Li, X., and Xiao, H. 2005. Effect of irrigation and fertilization on nitrogen leach loss in field of arid Sha potou area. Journal of Desert Research 2: 11-19.

Leghari, S., and Zaid, M.A. 2013. Effect of air pollution on the leaf morphology of common plant species of Quetta city. Pakistan Journal of Botany 45(1): 447-454.

Leghari, S.K., Zaid, M.A., Sarangzai, A.M., Faheem, M. and Shawani, G.R. 2015. Effect of road side dust pollution on the growth and total chlorophyll contents in Vitis vinifera L.(grape). African Journal of Biotechnology 13(11): 110-117.

Naido, G., and Chirkoot, D. 2004. The effects of coal dust on photosynthetic performance of the mangrove, Avicennia marina in Richards Bay, South Africa. Environmental Pollution 127 (3): 359-366.

Pandey, D., and Kumar, K. 2004. Effect of cement dust pollution on nutritional quality of Cynodon dactylon. Environment and Ecology 22: 775-777.

Prajapati, S.K. 2012. Ecological effect of airborne particulate matter on plants. Environmental Skeptics and Critics 1(1): 12-19.

Prajapati, S.K., and Tripathi, B.D. 2008. Seasonal variation of leaf dust accumulation and pigment content in plant species exposed to urban particulates pollution. Journal of Environmental Quality 37(3): 865–870.

Prasad, M., and Inamdar, J. 1990. Effect of cement kiln dust pollution on black gram (Vigna mungo (L.) Hepper). Proceedings: Plant Sciences 100(6): 435-443.

Prospero, J.M., Ginoux, P., Torres, O., Nicholson, S.E. and Gill, T.E. 2002. Environmental characterization of global sources of atmospheric soil dust identified with the Nimbus 7 Total Ozone Mapping Spectrometer (TOMS) absorbing aerosol product. Reviews of Geophysics 40(1): 142-151.

Rahmani, M., Jami Al-Ahmadi, M., Shahidi, A., and Hadizadeh Azghandi, M. 2016. Effects of climate change on length of growth stages and water requirement of wheat (Triticum aestivum L.) and barley (Hordeum vulgare L.) (Case study: Birjand plain). Journal of Agroecology 7(4): 443-460. (In Persian with English Summary)

Raja, R., Nayak, A., Rao, K., Puree, C., Shahid, M., Panda, B., Kumar, A., Tripathi, R., Bhattacharyya, P., and Baig, M. 2014. Effect of fly ash deposition on photosynthesis, growth and yield of rice. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology 93 (1): 106-112.

Saha, D.C., and Padhy, P.K. 2011. Effects of stone crushing industry on Shorea robusta and Madhuca indica foliage in Lalpahari forest. Atmospheric Pollution Research 2 (4): 463-476.

Sun, H. Y., Liu, C.M., Zhang, X.Y., Shen, Y.J., and Zhang, Y.Q. 2006. Effects of irrigation on water balance, yield and WUE of winter wheat in the North China Plain. Agricultural Water Management 85(1): 211-218.

Verma, N., and Singh, S. 2006. Biochemical and ultrastructural changes in plant foliage exposed to auto- pollution. Environmental Monitoring and Assessment 120: 585-602.

Wijayratne, U.C., Scoles-Sciulla, S. J., and Defalco, L.A. 2009. Dust deposition effects on growth and physiology of the endangered Astragalus Jaegerianus (Fabaceae). Madroño 56(2): 81-88.

Wu, S., Mickley, L.J., Kaplan, J., and Jacob, D.J. 2012. Impacts of changes in land use and land cover on atmospheric chemistry and air quality over the 21st century. Atmospheric Chemistry and Physics 12(3): 1597-1609.

Yang, Y., Hou, Q., Zhou, C., Liu, H., Wang, Y., and Niu, T. 2008. Sand/dust storm processes in Northeast Asia and associated large-scale circulations. Atmospheric Chemistry and Physics 8(1): 25-33.

Zhang, X., Chen, S., Liu, M., Pei, D., and Sun, H. 2005. Improved water use efficiency associated with cultivars and agronomic management in the North China Plain. Agronomy Journal 97(3): 783-790.

Zia-Khan, S., Spreer, W., Pengnian, Y., Zhao, X., Othmanli, H., He, X., and Müller, J. 2014. Effect of dust deposition on stomatal conductance and leaf temperature of cotton in Northwest China. Water 7(1): 116-131.