تأثیر کودهای دامی، بیولوژیک و شیمیایی بر شاخص‌های رشد گیاه آلوئه‌ورا (Aloe barbadensis Miller.) در استان بوشهر

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 35، فروردین 1397، صفحه 1-21   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i1.26900

نویسندگان

اسماعیل فرخی^{* 1}؛ علیرضا کوچکی²؛ مهدی نصیری محلاتی²؛ رحیم خادمی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²فردوسی مشهد

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

چکیده

آلوئه‌ورا (Aloe barbadensis Miller. ) جزء گیاهان با فتوسنتز متابولیسم اسید کراسولاسه می‌باشد. با توجه به اهمیت آلوئه‌ورا به عنوان یک گیاه دارویی سازگار با اقلیم ایران و به‌خصوص استان بوشهر و عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص واکنش‌های رشدی و عملکردی این گیاه به کودهای غیرشیمیایی، این مطالعه با هدف ارزیابی اثر کودهای دامی، بیولوژیک و شیمیایی بر خصوصیات رشدی آلوئه‌ورا انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‏های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی استان بوشهر در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل کاربرد و عدم کاربرد کود گوسفندی (20 تن در هکتار) و عامل فرعی شامل کودهای بیولوژیک و شیمیایی در پنج سطح (1- کود شیمیایی (80 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل و 200 کیلوگرم در هکتار اوره)، 2- کود بیولوژیک میکوریزا (خاک حاوی قارچ‌هایی از گونه موسه‌آ)، 3- کود بیولوژیک نیتراژین شامل باکتری‌های ازتوباکتر، سدوموناس و آزسپیریلیوم.، 4- ترکیب دو کود بیولوژیک میکوریزا و نیتراژین و 5- شاهد (بدون مصرف کود)) بودند. شاخص سطح برگ، حداکثر ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، سرعت آسیمیلاسیون خالص و نسبت سطح برگ اندازه‌گیری و محاسبه شدند. نتایج نشان داد برهمکنش بین کود دامی و کودهای بیولوژیک و شیمیایی بر شاخص سطح برگ و حداکثر ماده خشک آلوئه‌ورا معنی‌دار بود. کاربرد کود دامی در مقایسه با عدم کاربرد آن باعث بهبود شاخص‏های رشد گردید. تلفیق کود دامی با کود شیمیایی بیشترین تأثیر را بر رشد آلوئه‌ورا داشت. به‌طوری که تیمار تلفیقی کود دامی با کود شیمیایی دارای بیشترین شاخص سطح برگ (1/6)، سرعت رشد محصول (79/0 گرم در مترمربع در روز) و حداکثر ماده خشک (57/111 گرم در متر‌مربع) بود. در نهایت نتایج این تحقیق نشان داد که برای تولید عملکرد بالا و با کیفیت آلوئه‌ورا می‏توان از تلفیق کودهای دامی و بیولوژیک به جای کودهای شیمیایی سود برد.

کلیدواژه‌ها

سرعت رشد محصول؛ سرعت رشد نسبی؛ شاخص سطح برگ؛ میکوریزا؛ نیتراژین

مراجع

Adams, S.P., Leitch, I.J., Bennett, M.D., Chase, M.W., and Leitch, A.R. 2000. Ribosomal DNA evolution and phylogeny in Aloe (Asphodelaceae). American Journal of Botany 87(11): 1578-1583.

Aeini, M., Yousefi Rad, M., and Ehteshami, S.M. 2012. The effects of growth stimulant bacteria on qualitative and quantitative yield of Aloe vera. Annals of Biological Research 3(12): 5669-5673.

Akbari, G., Ghorchiani, M., Alikhani, H.A., Allahdadi, I., and Zarei, M. 2012. Effect of biological and chemical phosphate fertilizers on growth indices and grain yield of maize under deficit irrigation conditions in Karaj region. Journal science of Soil and Water 22(4): 51-67. (In Persian with English Summary)

Al-Mario Casimir, J., and Morales-Payan, P. 2003. Growth and yield of cilantro fertilized with cow and sheep manures. 1th International Hourticultural Congress: The Future for Medicinal and Aromatic Plants. Metro Toronto Convention Center pp. 91.

Araji, A.A., Abdol, Z.O., and Joyce, P. 2001. Efficient use of animal manure on cropland-economic analysis. Bioresource Technology 79: 179-191.

Balak, D.G.R. 1993. A growth analysis comparison of corn growth in conventional and equidistant plant spacing. Crop Science 24: 1184-1191.

Brussard, L., and Ferrera-Cenato, R. 1997. Soil Ecology in Sustainable Agriculture Systems. NewYork: Lewis Publishers, U.S.A. 168 pages.

Deng, S.P., Parham, J.A., Hattey, J.A. and Babu, D. 2006. Animal manure and anhydrous ammonia amendment alter microbial carbon use efficiency, microbial biomass and activities of dehydrogenase and amidohydrolases in semi arid agro ecosystems. Applied Soil Ecology 33: 258-268.

Eddowes, M. 1962. Physiological studies of competition in Zea mays L. I. Vegetative growth and ear development in maize. Journal of Agricultural Science 72: 85-193.

Farrokhi, E., and Nassiri Mahallati, M. 2013. Situation of Aloe vera production in Bushehr province. 8th Congress of Iranian Horticultural Science 2982-1987. (In Persian)

Fisher, K.S. and Wilson, G.L. 1975. Effect of fertilizer on growth and yield in sorghum bicolor. Australian Journal of Agricultural Reserarch 26: 31-41.

Gliessman, S.R. 1998. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. CRC Press. ISBN: 1-57504-043-3, U.S.A 357 pp.

Hamman, J. 2008. Composition and applications of Aloe vera leaf gel. Molecules 13(8): 1599-1616.

Harshavardhan, P.G., Vasundhara, M., Raviraja Shetty, G., Nataraja, A., Sreeramu, B.S., Chandre Gowda, M., and Sreenivasappa, K.N. 2007. Influence of spacing and integrated nutrient management on yield and quality of essential oil in lemon balm (Melissa officinalis L). Biomed 2(3): 288.

Hazrati Yadekori, S., and Tahmasebi Sarvestani, Z. 2012. Effects of different nitrogen fertilizer levels and hormone benzyl adenine (BA) on growth and ramet production of Aloe vera L. Iranian Journal of Medical and Aromatic Plants 28(2): 210-223. (In Persian with English Summary)

Hernandez-Cruz, L.R., Rodriguez-Garcia, R., Rodriguez, D.J. and Angulo-Sanchez, J.L. 2002. Aloe vera Response to Plastic Mulch and Nitrogen: 570-574. In: Janick, J. and Whipkey, A., (Eds.). Trends in New Crops and New Uses. ASHS Press 599 p.

Jahan, M., and Nassiri Mahallati, M. 2012. Soil Fertility and Biofertilizers (An Agroecological Approach). Ferdowsi University of Mashhad Press. Publication No. 603, Mashhad, Iran 250 pp. (In Persian)

Kathuli, P., Nguluu, S.N., Musyoki, R., Omari, F., Matimbii S.M., and Mutunga, R. 2010. Effects of fertilizer and manure application on growth and adaptability of three common aloe species in semi-arid eastern Kenya. Proceedings of 12th KARI Biennial Conference held at KARI Hqts, 8-12 Nov. 1043-1048, Nairobi, Kenya.

Khavazi, K., Asadi Rahmani, H., and Malakouti, M.J. 2005. Production of bio-fertilizers in Iran. Ministry of Agriculture. (In Persian)

Koocheki, A., and Khajeh Hosseini, M. 2008. Modern Agronomy. Jahad Mashhad University Press, Iran 740 pp. (In Persian)

Koocheki, A., Rashed Mohassel, M.H., Nassiri Mahallati, M., and Sadr Abadi, R. 1988. Physiological basis of crop growth and development. Razavi Cultural Foundation. (In Persian)

Krishna Moorthy, S., and Malliga, P. 2012. Plant characteristics, growth and leaf gel yield of Aloe barbadensis miller as affected by cyanopith biofertilizer in pot culture. International Journal of Civil and Structural Engineering. 2(3): 884-892.

Mali, A.L., and Patidar, M. 2004. Effect of farmyard manure, fertility levels and bio-fertilizers on growth, yield and quality of sorghum (Sorghom bicolor). Indian Journal of Agronomy 4(2): 117-120.

Manjunatha, H.M., Sreeramu, B.S., Raviraja Shetty, G., Vasundhara, M., and Chandre Gowda, M. 2007. Influence of irrigation regimes and fertility levels on growth of long pepper (Piper longum L.). Biomed 2(3): 272.

Mirza, H., Kamal Uddin, A., Khalequzzaman, K.M., Shamsuzzaman, A.M.M., and Kamrun, N. 2008. Plant characteristics, growth and leaf yield of Aloe vera as affected by organic manure in pot culture. Australian Journal of Crop Science 2(3): 158-163.

Morton, J.F. 1961. Folk uses and commercial exploitation of Aloe leaf pulp. Economic Botony 15: 311- 319.

Mossedaq, F., and Smith, D.H. 1994. Timing nitrogen application to enhance spring-wheat yields in a mediteranian climate. Agronomy Journal 86: 221-226.

Mota-Fernandez, S., Álvarez-Solis J.D., Abud-Archila, M., Dendooven, L., and Gutierrez-Miceli, F.A. 2011. Effect of arbuscular mycorrhizal fungi and phosphorus concentration on plant growth and phenols in micropropagated Aloe vera L. plantlets. Journal of Medicinal Plants Research 5(27): 6260-6266.

Omidbaigi, R. 2010. Production and Processing of Medicinal Plants. Astan Quds Razavi Publications (Behnaashr Co.), Volume four, Mashahd, Iran 423 pp. (In Persian)

Pouryousef, M., Mazaheri, D., Chaiechi, M.R., Rahimi, A. and Tavakoli, A. 2010. Effect of different soil fertilizing treatments on some of agro morphological traits and mucilage of Isabgol (Plantago ovata Forsk). Electronic Journal of Crop Production 3(2): 193-213. (In Persian with English Summary)

Ramachandra, C.T., and Srinivasa, P. 2008. Processing of Aloe Vera gel: a review. American Journal Agricultural and Biological Science 3(2): 502-510.

Rodriguez-Garcia, R., Jasso de Rodriguez, D., Gil-Marin, J.A., Angulo-Sanchez, J.L., and Lira-Saldivar, R.H. 2007. Growth, stomatal resistance, and transpiration of Aloe vera under different soil water potential. Industrial Crops and Products 25: 123-128.

Russel, M.P., Wilhelm, W.W., Olson, R.A. and Power, J.F. 1984. Growth analysis based on degree days. Crop Science 24: 28-32.

Sabahi, H., Takafooyan, J., Mahdavi Damghani, A.M., and Liyaghati, H. 2010. Effects of integrated application of farmyard manure, plant growth promoting rhizobacteria and chemical fertilizers on production of canola (Brassica napus L.) in saline soil of Qum. Journal of Agroecology 2(2): 287-291. (In Persian with English Summary)

Sarmadnyia, G., and Koocheki, A. 1989. Crop Physiology. Jahad Mashhad University Press, Mashhad, Iran 400 pp.

Sarmadnyia, G., and Koocheki, A. 1992. Physiological Aspects of Dryland Farming. Jahad Mashhad University Press, Mashhad, Iran 424 pp. (In Persian)

Srtavi, K. And Gholamian, F. 2004. Medicinal plants of Bushehr Province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research 20(2): 213-227. (In Persian with English Summary)

Thierfelder, C., Amezquita, E., and Stahar, K. 2004. Effects of intensifying organic manuring and tillage practices on penetration resistance and infiltration rate. Soil and Tillage Research, 292 pages. www. elsevier.com/locate/still.

Wallace, J. 2001. Organic field Crop Handbook. Canadian Organic Growers. Ottana, Ontario 292 pp.

Williams, W.A. 1965. Vegetative growth of corn as affected by population density on yield and component yield of growth, net assimilation rate and leaf area index. Crop Science 5: 215-219.

Wu, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C., and Wong, M.H. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trail. Geoderma 125: 155-166.

Yazdani, D., Rezaei, M.B, Kyanbakht, S., and Khosravani, S. 2006. Overview of various aspects of medicinal Aloe vera (L.) Burm.f. Journal of Medicinal Plants 5(19): 1-8.

Ziaee, A.A., Mesgarpur, B., and Shabestary, A. 2005. Medicinal Plants: Evidence-based: Contraindications and Drug Interactions. Publications Tymurzadh, Iran 456 pp. (In Persian)