بررسی تأثیر سه گونه گیاه دارویی خانواده نعناع بر بیماریزایی و خسارت نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 30، شماره 4 - شماره پیاپی 34، دی 1395، صفحه 547-552   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v30i4.36193

نویسندگان

مریم فیاض^* ؛ علی اکبر فدایی تهرانی؛ عبدالرحمن محمدخانی؛ محمودرضا تدین

دانشگاه شهرکرد

چکیده

نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp) از جمله عوامل بیماریزای بسیار مهمی هستند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌سازند. روش‌های متعددی (تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی) برای کنترل آنها به کار گرفته شده است. هزینه بالا و مشکلات زیست‌محیطی (ترکیبات شیمیایی)، توجه محققان را به استفاده از روش های غیر‌شیمیایی همچون استفاده از گیاهان و فرآورده های گیاهی برای مدیریت این نماتدها معطوف کرده است. جهت بررسی تأثیر حضور تعدادی از گیاهان خانواده نعناع روی نماتد ریشه‌گرهی، از سه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris)، مرزه (Saturea hortensis) و زوفا (Hyssopus officinalis) استفاده شد. این آزمایش در گلخانه ای بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار با کشت تنها و مخلوط گوجه‌فرنگی با گیاهان دارویی زوفا، آویشن و مرزه، در حضور و بدون حضور نماتد انجام شد. ارزیابی نتایج سه ماه بعد از تلقیح نماتد و بر اساس شاخص های رشدی گوجه فرنگی و پارامترهای بیماری زایی نماتد صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصل ‌‌نشان دهنده اثر معنی‌دار حضور سه گیاه دارویی مذکور روی کاهش خسارت نماتد بود. مؤثرترین گیاه در کاهش خسارت و بیماری زایی نماتد مرزه بود و آویشن باغی، و زوفا در درجات بعدی قرار گرفتند. در مجموع بررسی‌های گلخانه‌ای گیاهان دارویی مورد آزمایش، اثرات کنترلی مطلوبی علیه نماتد ریشه گرهی از خود نشان دادند و می‌توان استفاده از آنها را در برنامه‌های مدیریت نماتد ریشه‌گرهی مورد توجه قرار داد.

کلیدواژه‌ها

آویشن باغی؛ زوفا؛ مرزه؛ نماتد ریشه گرهی

مراجع

1- Azhar R.M., and Seddiqu M. 2007. Nematicidal effect of some botanical against root-knot nematode (Meloidogyne javanica) on tomato. International Journal of Plant Sciences 2 : 49-52.

2- Cowan M.M. 1999. Plant products as antimicrobial agents, Clinical Micribiology, 18:59-62.

3- Elahinia A. 2008. Plant Pathology and Identification of Fungi and other Pathogens in Plants, Gilan .

4- Fathi Z., Hasani A., and Ghusta Y. 2008. The impact of fungal diseases Essence control after cherry harvest in the morgue.p.341-345.Tente Conferenceo Research-Agriculture, Natural Resources of the University of West Kurdistan.

5- Hassanzadeh H. 2005. The use of natural material splant technology with special emphasis on the management of fire blight, Journal of Agricultural Science, 1: 67-53.

6- Heald C.M .1987. Classical nematode management practices.p.100-105. .Hayatt sville, In Veech, I.A., Dickson, D.W.(eds.) Vistas on Nematol Society of Nematologists.

7- Hussey R. S., and Jansen G.S. 2002. Root-knot nematodes: Meloidogyne species. Plant resistance to parasitic nematodes. CAB international.69-76.

8- James G.H., and Ellis B.C. 1978. Plant disease an advanced treaties. How plants suffer from disease, Acdemic press, 3:166-170.

9- Jenkins W.R. 1964. Arapid centrifugal-floatation technique for separating nematode from soil. Plant Disease Reporter, 48-692.

10- Linford M.B., and F Oliveira J.M.1938. Reduction of soil population of root- knot nematodes decomposition of organic matter, Soil Science, 45:127-140.

11- Majnoon Hosseini N., and Davazdah Emami S. 2008. Cultivation and Production of Some Medicinal and Spice Plants, Tehran.

12- Oka Y.N., S Putievsky E., Ravid U., Yaniv Z., and Speigel Y. 2000. Nematicidal actinity of essential oils and their components against the root-knot nematode, Phytophatology, 90:710-715.

13- Oka Y., Shuker S., Tkachi N., Trabelcy B., and Gerchman Y. 2014. Nematicidal activity of Ochradenus baccatus against the root-knot nematode Meloidogyne javanica, Plant Pathology, 63: 221–231.

14- Panjekeh N., Mehdikhani Moghaddam E., and Hatami A. 2010. Evaluation of the Effect of Powder of Several Medicinal Plants on Controlling Root-Knot Nematode “Meloidogyne Javanica” in Tomato. p. 558. Proceedings of 19th Congress on Plant Medicine of Iran. State Plant Medicine Research Institute. July 31- August 3.2010.

15- Perry R.N., Mones M., and Starr J.L. 2009. Root-knot namatodes. CABI, North American office.

16- Razaz Hashemi R., and Akbarinia A. 2008. Study on Reaction of Several Medicinal Plants against Root-Knot Nematode Meloidogyne javanica. P. 561. Proceedings of 18th Congress on Plant Medicine of Iran, 25-28 August, Hamedan University, Iran.

17- Sadeghi Z., Mahdikhani Moghadam E., and Azizi M. 2010. Study on Nematicidal Effect of a Number of Medicinal Plants from the family of Apiaceae on Root-Knot Nematode Meloidogyne javanica under Laboratory Conditions, plant protection, 31: 62 -68.

18- Samsam shariat H. 2004. Selection of medicinal plants, Eafahan’Mani Pub.

19- Tripathi P. 2005. Botanical Pesticide in Management of Post Harvest Fruit Disease., Dehli. 33-34.

20- Trivedi P C. 2003. Plant Protection a biocontrol Approach, Avishkar; Publishers, Distributors, India.13-20.

21- Vovlas N., Mifsud D., Landa B., and Castillo P. 2005. Pathogenicity of the root-knot nematode Meloidogyne javanica on potato, Plant Pathology, 54: 657-664.

22- Wang K. H. B. S., Sipes D. P., and Schmitt. 2002a. Suppression of Rotylenchulus reniformis by Crotalaria juncea, Brassica napus, and Tagetes erecta, Nematropica U.S.A, 31:237-251.