اثر مدیریت‌های مختلف خاک‌ورزی بر کیفیت علوفه و دانه ذرت (Zea mays L.) تحت تأثیر منابع مختلف کودهای آلی و شیمیایی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 12، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 36، تیر 1397، صفحه 490-503   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i2.59988

نویسندگان

احمد قاسمی^{* 1، 2}؛ احمد قنبری³؛ براتعلی فاخری³؛ حمیدرضا فنایی⁴

¹گروه تحقیقات علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، زابل، ایران

²گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

³گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

⁴مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، زابل، ایران

چکیده

در راستای توسعه کشاورزی پایدار، این آزمایش به‌صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان طی دو سال زراعی 1392 و 1393 اجرا گردید. تیمارها‌ی آزمایش شامل خاک‌ورزی به‌عنوان عامل اصلی در دو سیستم متداول ( شخم و مخلوط کردن کود با خاک) و بی‌خاک‌ورزی (باقی گذاشتن بقایای کود سبز بر سطح خاک و کشت مستقیم ذرت (Zea mays L.) و منابع کود: T0: شاهد (بدون مصرف کود)،T1: کود سبز جو (Hordeum vulgare L.) بدون مصرف کود دامی و شیمیایی، T2: کود سبز با مصرف کامل کود شیمیایی توصیه شده (NPK) به جو شامل اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم به‌ترتیب به‌میزان 165، 90 و 75 کیلوگرم در هکتار، T3: کود سبز با دو سوم کود شیمیایی به جو و یک سوم باقی مانده به ذرت،T4 : کود سبز با یک سوم کود شیمیایی به جو و دو سوم باقی مانده به ذرت،T5 : کود سبز جو با مخلوط نصف کود دامی و شیمیایی و T6: کود سبز با 40 تن کود دامی به عنوان عامل فرعی بودند. زمان برگرداندن جو به خاک مرحله خوشه‌دهی بود. نتایج نشان داد که اختلاط کود با خاک در مقایسه با بی‌خاک‌ورزی منجر به افزایش عملکرد دانه، علوفه‌تر و خشک، میزان نیتروژن، پتاسیم، فسفر و خاکستر دانه و کاهش درصد الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF)گردید. منابع کود آلی و شیمیایی باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، علوفه‌تر و خشک، میزان نیتروژن، پتاسیم، فسفر، روی و خاکستر دانه شدند، ولی بر درصد NDF روند کاهشی نشان دادند. برهمکنش سال در خاک‌ورزی در منبع کود نشان داد که بیشترین عملکرد دانه، علوفه‌تر و خشک در سال دوم در سیستم اختلاط کود با خاک و در منبع کود سبز جو با مخلوط نصف کود دامی و شیمیایی با میانگین عملکرد دانه و علوفه‌تر به‌ترتیب برابر 400/9 و 151/110 تن در هکتار حاصل شد. بر اساس نتایج مخلوط کود سبز با نصف کود دامی و شیمیایی همراه با اختلاط کود با خاک برای تولید کمی و کیفی دانه و علوفه ذرت مناسب می باشد.

کلیدواژه‌ها

الیاف نامحلول در حلال خنثی؛ خاکستر دانه؛ فسفر دانه؛ عملکرد دانه؛ کود سبز

مراجع

Acharya, C.L., and Sharma, P.D. 1994. Tillage and mulch effects on soil physical environment, root growth, nutrient uptake and yield of maize and wheat on an Alfisol in north–west India. Soil and Tillage Research 32(4): 291-302.

Agyenim-Boateng, S., Zickermann, J., and Kornahrens, M. 2006. Poultry manure effect on growth and yield of maize. West African Journal of Applied Ecology 9: 1-11.

Almodares, A., Jafarinia, M., and Hadi, M.R. 2009. The effect of nitrogen fertilizer on chemical compositions in corn and sweet sorghum. American-Eurasian Journal Agriculture and Environment Science 6: 441-446.

Arzani, H. 2010. Forage quality and the need of daily livestock grazing from grassland. Tehran University Press, Tehran, Iran 354 pp. (In Persian)

Astier, M., Maass, J.M., Etchevers-Barra, J.D., Pena, J.J., and de Leon Gonzalez, F. 2006. Short-term green manure and tillage management effects on maize yield and soil quality in an Andisol. Soil and Tillage Research 88(1-2): 153-159.

Baker, D., and Suhr, N. 1990. Atomic absorption and flame emission spectrometry. In: Al. Page et al. (Ed). Methods of Soil Analysis Part 2, 2nd ed., Agronomy. Monogr. 9, ASA, Madison, WI. p. 13-29.

Bibordi, M., Malakoti, J., Amirmokri, A., and Nafisi, M. 2000. Optimal Production and Consumption of Chemical Fertilizer in the Event of Sustainable Agriculture. Agricultural Education Press 282 pp. (In Persian)

Black, C., Evans, D., Ensminger, L., White, J., and Clark, F. 1965. Methods of Soil Analysis. American Society of Agronomy Madison p. 499-510.

Cox, W., Kalonge, S., Cherey, D., and Reid, W. 1993. Growth, yield and quality of forage maize under different nitrogen management practices. Agronomy Journal 85: 341-347.

Delcatilho, P., Chardon, W.J., and Salomons, W. 1993. Influence of cattle-manure slurry application on the solubility of cadmium, copper, and zinc in a manured acidic, loamy-sand soil. Journal of Environmental Quality 22(4): 689- 697.

Eteng, E., Asawalam, D., and Ano, A. 2014. Effects of Cu and Zn on maize (Zea mays L.) yield and nutrient uptake in coastal plain sand derived soils of southeastern Nigeria. Journal of Soil Science 4(25): 235-245.

Ghushchi, A., Jurablu, A., Silespur, M., and Hadi, H. 2010. Effect of tillage and crop residue management on soil characteristics and forage corn. Journal of Agroecology 2(3): 428-436. (In Persian with English Summary)

Ghasemi, A., Ghasemi, M., and Ghanbari, A. 2006. The effect of different amounts of manure and chemical mixtures on the quality and uptake of nitrogen in forage maize. Iranian Crop Science Congress, Tehran, Iran (In Persian)

Hosseini, M., Haghnia, G., Emami, H., and Lakzian, A. 2010. Effectiveness of different barley residue management on microbial biomass carbon indices, organic carbon and total nitrogen in the soil. Journal of Agroecology 2(3): 372-382. (In Persian with English Summary)

Jacson, M.L. 1962. Soil Chemical Analysis. Englewood Cliffs, NJ, USA: Prentice-Hall, Inc. 498 pp.

Khamdi, F., Msgrbashy, M., Hassibi, P., Farzaneh, M., and Enayati, N. 2017. The effect of plant residues and level of macro nutrients on yield and yield components of Wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Agroecology 8(4): 536-550. (In Persian with English Summary)

Majidian, M., Ghalavand, A., Kamkarhaghighi, A., and Karimian, N. 2008. The use of organic fertilizers and their effects on reducing drought stress, quantitative and qualitative of maize. The 3rd National Congress of Recycling and using Renewable Organic Resources in Agriculture, Isfahan, Iran. (In Persian)

Modirshanechi, M. 2010. The production and management of forage plants. Astan Quds Razavi Press, Mashhad, Iran 448 pp. (In Persian)

Momeni, A., Bahmanyar, M.A., and Pirdashti, H. 2014. Effect of different application of green manures, animal and biological fertilizers on dynamics of N in the soil, leaves and maize. Journal of Agroecology 6(3): 595-606. (In Persian with English Summary)

Murphy, J., and Riley, J.P. 1962. A modified single solution for determination of phosphate in natural water. Analysis Chimical Acta 27: 35-36.

Nisani, S., Fallah, S., and Raiesi, F. 2012. The effect of poultry manure and urea on agronomic characters of forage maize under drought stress condition. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production 21(4): 63-74.

Office of breeding and improvement of poultry production, bees and silkworms. 2004. Department of Livestock Ministry of Agriculture, Tehran, Iran. (In Persian)

Pimentel, D. 1993. Economics and energies of organic and conventional farming. Journal of Agricultural Ethics 6: 53-60.

Polshekanepahlevan, M., Movahedinaieni, A., and Keikha, G. 2007. Effect of different planting methods and different amounts of irrigation on grain growth and yield. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 4(5): 1-10. (In Persian with English Summary)

Pourazizi, M., Fallah, S., and Iranipour, R. 2013. Effect of different nitrogen sources and rates on dry matter and uptake of primary macronutrients in forage sorghum. Electronic Journal Crop Production 6(2): 185-202. (In Persian with English Summary)

Peyman, N., Fred, S., and Golbabaie, A. 2011. The use of green manure with mung bean cultivation in rotation with wheat. Specialized Scientific Journal of Agriculture of Zeitun 31(222): 3-7. (In Persian)

Rai, J., Bagheri, A., and Eshaghi Sardrood, N. 2013. The effect of chemical and bio fertilizers on yield of sorghum Speedfeed cultivar in different cutting. Journal of Agroecology 5(3): 231-242. (In Persian with English Summary)

Ramrudi, M., Majnunehussein, N., Mazaheri, D., and Hossein-Zadeh, A. 2010. The effect of cover crops, tillage systems and nitrogen fertilization on yield of forage sorghum. Journal of Crop Science 3(4): 769-763. (In Persian with English Summary)

Rezainejad, Y., and Afuni, M. 2000. Effect of organic matter on soil chemical properties, nutrient uptake and maize yield. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 4: 19-27. (In Persian with English Summary)

Rezvantalab, N., Pirdshti, H., Bahmanyar, M., and Abbasi, A. 2008. Study some of yield and yield component of corn Zea mays L. to different types and rates of organic and chemical fertilizers. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 15(5): 1-10. (In Persian with English Summary)

Rodney, K., Heitschmid, T., and Jerry, W.S. 1991. Grazing Management an Ecological Perspective, Timber Press Oregon, USA 259 pp.

Qin, R., Stamp, P., and Richner, W. 2006. Impact of tillage on maize rooting in a Cambisol and Luvisol in Switzerland. Soil and Tillage Research 85(1-2): 50-61.

Saha, S., Chakraborty, D., Sharma, A.R., and Kalra, N. 2010. Effect of tillage and residue management on soil physical-Indian mustard system. Indian Journal of Agricultural Science 80(8): 679-685.

Talgre, L., Lauringson, E., Roostalu, H., and Astover, A. 2009. The effects of green manures on yields and yield quality of spring wheat. Agronomy Research 7(1): 125-132.

Tavasoli, A., Ghanbari, A., and Mousavinick, M. 2010. Effect of organic and chemical fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of millet (Panicum miliaceum L.) and red beans (Phaseolus vulgaris L.) in Intercropping. Crop Ecophysiology 15(4): 1-16. (In Persian with English Summary)

Tiscareno-Lopez, M., Baez-Gonzales, A.D., Vehazquez-Valle, M., Potter, K.N., Stone, J.J., Tapia-Vargas, M., and Claveran-Alonso, R. 1999. Agricultural research for watershed restoration in Central Mexico. Journal of Soil and Water Conservation 54: 686-692.

Waniyo, U.U., Sauwa, M.M., Ngala, A.L., Abubakr, G.A., and Anelo, E.C. 2013. Influence of sources and rates of manure on yield and nutrient uptake of maize (Zea mays L.) in Maiduguri, Nigeria, Nigerian Journal of Basic and Applied Science 21(4): 259-265.

Zolfeghari, D. 2014. Effects of green manure on forage maize production under different agronomy management. Master Thesis of Zabol University, Zabol, Iran. (In Persian with English Summary)