تأثیر زمان های مختلف برداشت بر عملکرد و کیفیت علوفه ذرت تحت شرایط کشت مخلوط با گیاهان لگومینه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 10، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 34، تیر 1393، صفحه 237-245   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i2.39155

نویسندگان

شهرام نظری؛ فائزه زعفریان^* ؛ اسفندیار فرهمندفر؛ اسکندر زند؛ سلمان عظیمی سوران

دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

استفاده از گیاهان پوششی بخصوص گیاهان لگومینه نه تنها باعث بهبود کیفیت علوفه گیاه زراعی می‌گردد، بلکه با پوشاندن سطح زمین باعث کنترل علف‌های هرز نیز می‌شوند، بدین منظور آزمایشی طی سال زراعی 1390 به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد، که تیمارهای آن شامل سه گیاه لگومینه، سویا (Glycine max L.)، شنبلیله (Trigonella foenum gracu L.) و لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.)در دو تاریخ مختلف کاشت (همزمان با گیاه ذرت و 21 روز بعد از کاشت گیاه ذرت) همراه با شاهد (بدون گیاه لگوم) بود. نتایج نشان داد که تأخیر در زمان برداشت از مرحله شیری تا مرحله خمیری سبب افزایش ماده خشک شد، به طوری که برداشت ذرت در مرحله خمیری در تیمارهای ذرت خالص (بدون گیاه پوششی) (17 درصد)، گیاهان لگومینه سویا در تاریخ اول و دوم (14 و 9 درصد)، شنبلیله در تاریخ اول و دوم (11 و 22 درصد) و لوبیا چشم بلبلی در تاریخ اول و دوم (3 و 11 درصد) نسبت به مرحله شیری سبب افزایش عملکرد ماده خشک شد. همچنین بیشترین علوفه در بین گیاهان لگومینه در گیاه لوبیا چشم بلبلی حاصل شد. بررسی ها نشان داد برداشت در مرحله شیری نسبت به مرحله خمیری از کیفیت علوفه بالاتری برخوردار بود. بیشترین درصد پروتئین خام و ماده خشک قابل هضم علوفه ذرت به ترتیب در تاریخ اول و دوم لوبیا چشم بلبلی و سویا به دست آمد. همچنین حداکثر درصد قندهای محلول در آب نیز در تیمار ذرت خالص (بدون گیاه لگوم) مشاهده گردید. وزن خشک علف های هرز نیز با افزایش زیست توده در کشت مخلوط به صورت معنی داری (05/0P≤) کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

پروتئین خام؛ گیاهان پوششی؛ ماده خشک قابل هضم

مراجع

ابوطالبیان، م. ع. و د. مظاهری. 1390. اثر توأم خاک دهی و مالچ زنده بر کنترل علف های هرز و عملکرد سیب زمینی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 42 (2): 255-264.

2- امین غفوری، ا. و پ. رضوانی مقدم. 1388. بررسی اثر گیاهان پوششی بر کنترل علفهای هرزکرچک. چکیده مقالات همایش ملی گیاهان دانه روغنی، اصفهان، 2-1 مهر. صفحه 17.

3- چائی چی، م. ر. و ف. دریایی. 1386. ارزیابی عملکرد علوفه سورگوم و یونجه در کشت مخلوط و تاثیر آن بر پویایی جمعیت علف های هرز. مجله علوم گیاهان زراعی. 39 (1): 143-137.

4- دهمرده، م.، ا. قنبری، ب. سیاه سر، و م. رمرودی. 1389. بررسی اثر نسبت کاشت و زمان برداشت بر کیفیت علوفه ذرت در کشت مخلوط با لوبیا چشم بلبلی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 41(3): 644-635.

5- صمدانی، ب. و م. منتظری. 1388. استفاده از گیاهان پوششی در کشاورزی پایدار. موسسه تحقیقاتی گیاه پزشکی کشور.

6- عیشی رضایی، ا.، پ. رضوانی مقدم، ح. ر. خزاعی، و ع. ا. محمدآبادی. 1390. تأثیر تراکم و الگوی کشت مخلوط (درهم و ردیفی) ارزن و سویا بر عملکرد و اجزای عملکرد علوفه آنها در شرایط آب و هوایی مشهد. نشریه پژوهشهای زراعی ایران. 9(1): 50-59.

7- کریمی، ه. 1386. زراعت و اصلاح گیاهان علوفه ای. انتشارات دانشگاه تهران.

8- نصیری محلاتی، م.، ع. کوچکی، پ. رضوانی مقدم، و ع. بهشتی. 1386. اگرواکولوژی. (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

9- نورمحمدی، ق.، ع. سیادت، و ع. کاشانی. 1376. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شهید چمران .

10- Abdin, O. A., X. M. Zhou, D. Cloutier, D. C. Coulman, M. A. Faris, and D. L. Smith. 2000. Cover crops and interrowtillage for weed control in short season maize (Zea mays). European Journal of Agronomy. 12: 93–102.

11- Assaeed, A. M., M. Y. Saiady, and I. I. El-Shawaf. 2000. Yield and quality of soybean forage as affected by harvesting time and cultivar. Agricultural Research Center. 89: 5-13.

12- Ateh, C. M., and J. D. Doll. 1996. Spring-planted winter rye (Secale cereale) as a living mulch to control weeds in soybean (Glycine max L.). Weed Technology. 10: 347–353.

13- Caamal-Maldonado, J. A., J. J. Jime´nez-Osornio, A. Torres-Barraga´n, and A. L. Anaya. 2001. The use of allelopathic legume cover and mulch species for weed control in cropping systems. Agronomy Journal. 93:27–36.

14- Canevari, W. M., S. B. Orloff, R. N. Vargas, and K. J. Hembree. 2003. Raptor, a new herbicide for alfalfa weed control. Proc. Calif. Weed Science. 55: 107-111.

15- Carol, C., and A. Gene. 2000. Harvest stage effects on yield and quality of winter forage. 31st California Alfalfa and Forage Symposium: 12-13 December, 2001, Modesto, CA, UC Cooperative Extension University of California, Davis. (See http://alfalfa.ucdavis.edu).

16- Eskandari, H., and A. Ghanbari. 2009. Intercropping of maize (Zea mays) and cowpea (Vigna sinensis) as whole-crop forage: Effect of different planting pattern on total dry matter production and maize forage quality. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 37 (2): 152-155.

17- Evans, J. 1989. Photosynthesis and nitrogen relationship in leaves of C3 plants. Ecological. 78: 9-19.

18- Kashani, A., and J. Bahrani. 1993. Increasing forage quality and quality through mixed cropping in Khuzestan, Iran. Proceeding of the XVLI International Grassland Congress: 504-505.

19- Geren, H., R. Avcioglu, H. Soya and B. Kair. 2008. Intercropping of corn with cowpea and bean: Biomass yield and silage quality. African Journal of Biotechnology. 7(22): 4100-4104.

20- Hintz, R. W., K. A. Albrecht, and E. S. Oplinger. 1992. Yield and quality of soybean forage as affected by cultivar and management practices. Agronomy Journal. 84: 795-798.

21- Johnson, R.R., and K.E. McClure. 1968. Corn plant maturity: IV. Effects on digestibility of corn silage in sheep. Journal of Animal Science. 27: 535-539.

22- Johns, M. 2004. Millet for forage use frequently Asked Questions. Agriculture Information Center. Food Rural Dev. Alberta pp. 1-3.

23- Mohajer, S., H. Ghods, R. Mat and A. Talati. 2012. Effect of different harvest time on yield and forage quality of three varieties of common millet (Panicum miliaceum). Scientific Research and Essays. 7(34): 3020-3025.

24- Muhammad, A., A. N. Muhammad, T. Asif, and H. Azhar. 2002. Effect of different levels of nitrogen and harvesting times on the growth, yield and quality of sorghum fodder. Asian Journal of Plant Sciences. 1(4): 304-307.

25- Munoz, A. E., E. C. Holt, and R. W. Weaver .1983. Yield and quality of soybean hay as influenced by stage of growth and plant density. Agronomy Journal. 75:147-149.

26- Ngouajio, M., and M. E. Mcgiffen.2002. Going organic changes weed population dynamic. Horticulture Technology. 12:155-159.

27- Putnam, A. R.1990. Vegetable weed control with minimal herbicide input. Horticulture Science. 25:155-159.

28- Putnam, D. H., S. J. Herbert, and A. Vargas. 1986. Intercropped corn-soybean density studies, II.Yield composition and protein Experimental Agriculture. 22: 373-381.

29- Samarajeewa, K. B. D. P., T. Horiuchi, and S. Oba. 2006. Finger millet (Eleucine corocana L. Gaertn.) as a cover crop on weed control, growth and yield of soybean under different tillage systems. Soil and Tillage Research. 90: 93–99.

30- Singh, N. B., P. P. Singh, and K. P. P. Nair. 1986. Effect of legume intercropping on enrichment of soil nitrogen, bacterial activiy and productivity of associated maize crops. Experimental Agriculture. 22: 339-344.

31- Spitters, C. J. T. and J. P. Vandenberg. 1982. Competition between crop and weeds: A system approach. In: Holzner, W. and N. (eds.), Numata biology and ecology of weeds Dr. W. Junk Publication, The Hague.

32- Tsubo, M., S. Walker, and H.O. Ogindo. 2005. A simulation model of cereal–legume intercropping systems for semi-arid regions. II. Model application. Field Crops Research, 93: 23- 33.

33- Uchino, H., K. Iwama, Y. Jitsuyama, T. Yudate, and S. Nakamura. 2009. Yield losses of soybean and maize by competition with interseeded cover crops and weeds in organic-based cropping systems. Field Crops Research 113: 342–351.