اثر کم‌آبیاری بر برخی ویژگی‌های ریخت‌شناسی انگور عسگری (Vitis vinifera cv. Asgari) همزیست با قارچ‌ریشه آربسکولار

علوم باغبانی

مقاله 8، دوره 32، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 581-592   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i4.70311

نویسندگان

مسعود فتاحی^{* 1}؛ عبدالرحمان محمدخانی²

¹دانشگاه شهرکرد

²شهرکرد

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی گیاه انگور رقم ʼعسگریʽ در شرایط گلخانه در سال 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شامل قارچ‌ریشه آربسکولار و مقدارهای آب آبیاری بود. در این آزمایش برخی از ویژگی‌های ریخت‌شناسی از جمله ارتفاع، طول ریشه، حجم و تراکم ریشه، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ، تعداد برگ آسیب دیده، سطح ویژه برگ، قطر برگ و درصد همزیستی ریشه انگور با قارچ‌ریشه‌ها اندازه‌گیری شد. نتیجه‌ها نشان داد تیمارهای قارچ‌ریشه و آبیاری 100 درصد باعث افزایش شاخص‌های وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، سطح برگ و درصد همزیستی قارچ‌ریشه گردید. در اثر کم‌آبیاری شاخص‌های اندازه‌گیری شده در آزمایش ازجمله ارتفاع، وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه کاهش یافت به‌طوری که میزان کاهش در گیاهان بدون قارچ ریشه بیشتر از گیاهان همزیست با قارچ ریشه بود. به طور‌ کلی استفاده از قارچ‌ریشه در این پژوهش باعث کاهش اثرات مخرب تنش کم‌آبی بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی (خصوصیات ریشه، خصوصیات برگ و ارتفاع) گیاه انگور شد که در این بین قارچ‌ریشه‌های ورسیفورم و اتونیکیتوم بهتر از قارچ‌ریشه‌های موسه و اینترارادیس بودند. بیشترین ارتفاع در قارچ‌ریشه گلوموس اتونیکیتوم و بدون تنش با میانگین 54 سانتی‌متر مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

تاک؛ خشکی؛ مایکوریزا؛ ویژگی برگ

مراجع

1- Abrisqueta J.M., Hernansaez A., and Franco J.A. 1994. Root dynamics of young almond tree under different drip irrigation rates. Journal of Horticultural Science, 69: 237–242.

2- Anjum S.A., Xie X.Y., Wang L.C., Saleem M.F., Man C., and Lei W. 2011. Morphological, physiological and biochemical responses of plants to drought stress. African Journal of Agricultural Research, 6: 2026-2032.

3- Atkinson D., and White G.C. 1980. In the mineral nutrition of fruit trees. Butterworth, pp. 241-254.

4- Bahar E., Carbonneau A., and Korkutal I. 2011. The effect of extreme water stress on leaf drying limits and possibilities of recovering in three grapevine (Vitis vinifera L.) cultivars. African Journal of Agricultural Research, 6: 1151-1160.

5- Bayulo J.S., Debouck D.G., and Lynch J.P. 2003. Growth, gas exchange, water relations, and ion composition of Phaseolus species grown under saline condirion. Field Crops Research, 80:207-222.

6- Bowen P.A., and Kliewer W.M. 1990. Influence of clonal variation, pruning severity, and cane structure on yield component development in Cabernet Sauvignon grapevines. J. Am. Soc. Hort. Sci, 115(4): 530-534.

7- Cabuslay G.S., Ito O., and Alejal A.A. 2002. Physiological evaluation of responses of rice (Oryza sativa L.) to water deficit. Journal of Plant Science, 63: 815-827.

8- Colom M.R., and Vazzana C. 2001. Drought stress effects on three cultivars of Eragrostis curvula: Photosynthesis and water relations. Journal of Plant Growth Regulation, 34: 195-202.

9- Cornelissen J.H.C., Lavorel S., Garnier E., Diaz S., Buchmann N., Gurvich D.E., Relch P.B., Steegh H.T., and Morgan H.D. 2003. Handbook of protocols for standardized and easy measurement of plant functional traits worldwide. Australian Journal of Botany, 51: 335-380.

10- Davies W.J., Zhang J., Yang J., and Dodd I.C. 2010. Foresight projection global food and farming futures novel crop science to improve yield and resource use efficiency in water-limited agriculture. Journal of Agricultural Science, 18 (6): 1-9.

11- Davis W.J., and Volkenburg E. 1995. The influence of water deficit on the factors controlling the daily pattern of growth of bean. Experimental Botany, 54: 987-999.

12- Du T.S., Kang S.Z., Zhang J.H., Li F.S., and Yan B.U. 2008. Water use efficiency and fruit quality of table grape under alternate partial root-zone drip irrigation. Agricultural Water Management, 95: 659–668.

13- Fttahi M., Shamshiri M.H., and Esmaeilizade M. 2014. Evaluation of Leaf Physiomorphological Responses of Three Pistachio Rootstocks inoculated with Arbuscular Mycorrhizae to Salt Stress. Iranian Horticulture, 15(5): 469-482.

14- Felten J., Kohler A., Morin E., Bhalerao R.P., and Palme K. 2009. The ectomycorrhizal fungus Laccaria bicolor stimulates lateral root formation in poplar and Arabidopsis through auxin transport and signaling. Plant Physiol, 151(4): 1991–2005.

15- Fernandez G.C.J. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. P. 257-270, In: Kuo, C.G (ed), adaptation of food crop to temperature and water stress. AVRDC, Shanhua, Taiwan.

16- Karlberg L., Bengal A., Jansson P., and Shani U. 2006. Modelling transpiration and growth in salinity-stressed tomato under different climatic conditions. Ecology Modelling, 190: 15-40.

17- Kirnak H., Kaya C., Tas I., and Higgs D. 2001. The influence of water deficit on vegetative growth, physiology, fruit yield and quality in eggplants Bulgarian. Journal of Plant Physiology, 27(3–4): 34–46.

18- Levitt J. 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses. Vol. II. Water radiation, salt and other stresses. Academic Press, New York.

19- Li T., Sun Y., Ruan Y., Xu L., Hu Y., Hao Z., Zhang X., Li H., Wang Y., Yang L., and Chen B. 2016. Potential role of D-myo-inositol-3-phosphate synthase and 14-3-3 genes in the crosstalk between Zea mays and Rhizophagus intraradices under drought stress. Mycorrhiza, Vol 48 pp142-158.

20- Liu Z., Lia Y., Maa L., Weic H., Zhangd J., Hee X., and Tiana C. 2014. Coordinated regulation of arbuscular mycorrhizal fungi and soybean MAPK pathway genes improved mycorrhizal soybean 2 drought tolerance. Molecular Plant-Microbe Interactions. pp153-174.

21- Munns, R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell and Environment, 25: 239–250.

22- Nuzzo U., Xiloyannis C., Dichio B., Montanaro G., and Clleano G. 1997. Growth and yield in irrigated and non-irrigated olive tree cv. Coratina over four years after planting. Acta Horticultural, 449: 75-82.

23- Phillips J., and Hyman D. 1970. Improved procedures for cleaning roots and staining parasitic and vesicular arbuscular mycorrhiza fungi for rapid assessment of infection. Trans Br Mycol Soc, 55: 158-161.

24- Ruiz-Canales A., Franco J.A., Plana V., and Abrisqueta J.M. 2006. Root distribution inapricot orchard (Prunus armeniaca L. ‘Bulida’) under trickle irrigation. International Society for Horticultural Science Acta Horticulturae, 717: 307–311.

25- Remy W., Taylor T.N., Hass H., and Kerp H. 1994. Four hundred-million-year-old vesicular arbuscular mycorrhizae. Proc Natl Acad Sci U S A, 91: 11841–11843.

26- Sebastiana M., Vieira B., Lino-Neto T., Monteiro F., Figueiredo A., Sousa L., Salome´Pais M., Tavares R., and Paulo O. 2014. Oak Root Response to Ectomycorrhizal Symbiosis Establishment: RNA-Seq Derived Transcript Identification and Expression Profiling. PLOS ONE, 9(5): 1-13.

27- Ruiz-Lozano J.M., Aroca R., Zamarreno A.M., Molina S., Andreo-Jimenez B., and Porcel R. 2015. Arbuscular mycorrhizal symbiosis induces strigolactone biosynthesis under drought and improves drought tolerance in lettuce and tomato. Plant Cell and Environment, 5: 1-12.

28- Shamim A., Rashid A., Muhammad Y.A., Ashraf M., and Ejaz A.W. 2009. Sunflower (Heliantus annus L.) response to drought stress at germination and seedling growth stage. Pakistan Journal of Botany, 41: 647-654.

29- Thomas M.T., and Gausling T. 2000. Morphological and physiological responses of oak (Quercus petraea and Q. robur) to moderate drought. Annals for Sciences, 57: 325-333.

30- Xiong L., Lee H., Ishitani M., and Zhu J.K. 2002. Regulation of osmotic stress responsive gene expression by the LOS6/ABA1 locus in Arabidopsis. Journal of Biological Chemistry, 277: 8588–8596.