پیش بینی تعداد دانه گندم ((Triticum aestivum L. با توجه به خارج قسمت فتوترمال در گرده افشانی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 6، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 35، مهر 1393، صفحه 438-444   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i3.19854

نویسندگان

عباس ابهری^{* 1}؛ افشین سلطانی²؛ الهام عزیزی³

¹پیام نور

²علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³دانشگاه پیام نور سبزوار

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر خارج قسمت فتوترمال در مرحله گرده افشانی بر تعداد دانه روی چهار رقم گندم در چهار تاریخ کاشت و چهار تکرار انجام شد. این تحقیق در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار طی سال های زراعی 87-1386 و 1388-1387 اجرا گردید. برای کمی کردن پاسخ تعداد دانه به پارامترهای تاثیر گذار از توابع متعددی استفاده شد که در بین آنها رابطه بین تعداد دانه و عملکرد با 89/0 =R2 به عنوان بهترین رابطه انتخاب شد، بنابراین ما به کمی سازی سایر پارامترهای تاثیر گذار روی تعداد دانه از جمله دما و خارج قسمت فتوترمال پرداختیم. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که رابطه بین تعداد دانه در واحد سطح با میانگین دما از ساقه رفتن تا گرده افشانی در درجه اول اهمیت قرار داشت، بطوری که با افزایش دما به ترتیب در سال های زراعی اول و دوم تعداد دانه با سرعت 3/1215و 9/1118 عدد به ازای هر درجه سانتیگراد کاهش یافت. در میانگین دمای 27 و 30 درجه سانتیگراد در طول این مراحل دانه تشکیل نشد. تغییرات تعداد دانه در واحد سطح در برابر خارج قسمت فتوترمال از ساقه دهی تا گرده افشانی از معادله درجه دو تبعیت کرد و در 55/0 فتوترمال حداکثر تعداد دانه حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ تعداد دانه؛ خارج قسمت فتوترمال و دما

مراجع

1- Abbate, P. E., F. H. Andrade, and J. P. Culot. 1995. The effects of radiation and nitrogen on number of grains in wheat. Journal of Agricultural Science. (Camb) 124: 352-360.

2- Abbate, P. E., F. H. Andrade, and J. P. Culot. 1997. Grain yield in wheat: Effects of radiation during spike growth period. Field Crops Research. 54, 245-257.

3- Angus, J. F., D. H. MacKenzie, R. Morton, and C. A. Schafer. 1981. Phasic development in field crops, n. Thermal and photoperiodic responses of spring wheat. Field Crops Research. 4: 269-283.

4- Calderini, D. F., R. Savin, L. G. Abeledo, M. P. Reynolds, and G. A. Slafer. 2001. The importance of the period immediately preceding an thesis for grain weight determination in wheat. Euphytica. 119: 199-204.

5- Dawson, I. A., and I. F. Wardlaw. 1989. The tolerance of wheat to high temperatures during reproductive growth booting to anthesis Australian Journal of Agricultural Science. 40: 965-980.

6- Faraji, A. 2010. Seed Yield in Three Species of Brassica (Brassica napus L., B. rapa L., B. junceae L.): Effect of Rainfall and Photothermal Quotient in Rainfed Conditions of Gonbad. Seed and Seedling Journal of Agriculture. 2-26(4): 109-121.

7- Fischer, R. A. 1985. Number of kernels in wheat crops and the influence of solar radiation and temperature. Journal of Agricultural Science. 105: 447-461.

8- Gonzalez, F. G., G. A. Slafer and D. J. Miraleles. 2003. Grain and floret number in response to photoperiod during stem elongation in fully and slightly vernalized wheats. Field Crops Research. 81: 17-27.

9- Hisao, E., O. Atsush, S. Akiko, T. Masakazu, and Y. Taiji. 2000. Thermal responses during the phonological development of wheat. Japan Journal Crop Science. 69: 229-234.

10- Ortiz-Monasterio, J. I., S. S. Dhillon and R. A. Fischer. 1994. Date of sowing effects in grin yield and yield components of spring wheat cultivars and their relationship with radiation and temperature in Ludhiana. India. Field Crops Research. 37: 169-184.

11- Rezai, P., A. Soltani, F. Akram Ghaderi, A. Zeinali. 2009. Quantification of occurrence of heat stress on wheat crop (Triticum aestivum) in Gorgan. Journal of Gorgan University of Agricultural Science and Natural Research, 15(4): 27-38.

12- SAS Institute. 1996. SAS/STAT user's guide, Version 6, (4th edition), SAS Inst., Inc., Cary, NC.

13- Savin, R., and G. A. Slafer. 1991. Shading effects on the yield of an Argentinean wheat cultivar. Journal of Agricultural Science. (Camb) 166: 1-7.

14- Sinclair, T. R., S. Kitani, K. Hinson, J. Brunuard, and T. Horie. 1991. Soybean flowering date: linear and logistic models based on temperature and photoperiod. Crop Science. 31: 786-790.

15- Weather Statistics. 2008. www.havairan.com/weather/Razavi_Khorasan/Sabzev%C 81%4r.

16- Ugarte, C., D. F. Calderini, and G. A. Slafer. 2007. Grain Weight and grain number responsiveness to pre-anthesis temperature in wheat, barley and triticale. Field Crops Research. 100:240-248.