بررسی میزان پرولین، شاخص کلروفیل، کربوهیدرات و مقدار جذب عناصر غذایی در گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تاثیر تنش خشکی و تیمار کودی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 14، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1394، صفحه 131-139   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v13i1.26013

نویسندگان

سودابه نورزاد^{* 1}؛ احمد احمدیان²؛ محمد مقدم³

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

²دانشگاه تربت حیدریه

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و تاثیر کودهای شیمیایی و آلی بر میزان پرولین، شاخص کلروفیل (دستگاه SPAD)، کربوهیدرات و مقدار جذب عناصر غذایی در گیاه دارویی گشنیز، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی دانشگاه تربت حیدریه انجام شد. تیمار تنش خشکی شامل سه سطح (30، 60 و90 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار کودی (شاهد، کود شیمیایی کامل، کود دامی و ورمی‌کمپوست) بود. نتایج گویای معنی‌دار بودن تنش خشکی بر میزان شاخص کلروفیل، پرولین، کربوهیدرات، جذب ازت، فسفر، پتاسیم و تجمع سدیم در سطح یک درصد بود. تیمار کودی نیز بر میزان کربوهیدرات، جذب ازت، فسفر و پتاسیم و تجمع سدیم در سطح یک درصد و بر میزان پرولین در سطح پنج درصد معنی‌دار شد. با این حال تیمار کودی بر شاخص کلروفیل تاثیر معنی‌داری نداشت.

کلیدواژه‌ها

تنش خشکی؛ پرولین؛ عناصر غذایی؛ کود؛ گشنیز

مراجع

1. احمدیان، ا.، ا. قنبری، م. گلوی، ب. سیاه سر، و ا. آرزمجو. 1389. اثر رژیم های مختلف آبیاری و کود دامی بر میزان عناصر، درصد اسانس و ترکیب شیمیایی آن در زیره‌ی سبز. مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علف های هرز (علوم کشاورزی دانشگاه آزاد تبریز) 16: 83-94.

2. حیدری شریف آباد، ح. 1380. گیاه، خشکی و خشکسالی. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور. تهران. 171 صفحه.

3. حیدری م.، م. عقیلی، و ا. سلطانی نژاد. 1383. اثر ضد التهابی و بی دردی میوه ی گشنیز در موش سوری. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قزوین. 33: 3-8.

4. زرگری، ع. 1390. گیاهان داروئی. جلد دوم. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 347 صفحه.

5. شاهمرادی، ش. 1382. بررسی اثرات تنش خشکی بر روی صفات کمی و کیفی ارقام و لاین های پیشرفته سویا. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.

6. مجدم ،م.، ا. نادری، ق. نورمحمدی، ع. سیادت، و ا. آینه بند. 1386. بررسی تاثیر تنش خشکی و مدیریت مصرف نیتروژن بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه ای در شرایط آب و هوایی خوزستان. مجله علمی و پژوهشی علوم کشاورزی. سال سیزدهم، 3: 704-692.

7. ملکوتی، م.ج. 1378. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه‌سازی مصرف کود در ایران. 494 صفحه. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. مرکز نشر کشاورزی کرج. 494 صفحه.

8. ملکوتی م.ج.، و همائی م. 1383. حاصلخیزی خاک های مناطق خشک و نیمه خشک، مشکلات و راه حل ها. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران.

9. Abdalla, M. M., and N. H. El-Khoshiban. 2007. The influence of water stress on growth, relative water content, photosynthetic pigments, some metabolic and hormonal contents of two Triticum aestivum cultivars. Journal of Applied Science Research, 3(12): 2062-2074.

10. Ahmadi, A., and A. Ceiocemardeh. 2004. Effect of drought stress on soluble carbohydrate, chlorophyll and praline in four adopted Wheat cultivars with various climate of Iran. Iranian. Journal of Agriculture Science, 35: 753-763.

11. Bannayan, M., F. Nadjafi, M. Azizi, L. Tabrizi, and M. Rastgoo. 2008. Yield and seed quality of Plantago ovata and Nigella sativa under different irrigation treatments. Industrial Crops and Products, 27: 11-16.

12. Bates, L.S., R.P. Waldern, and E.D. Teare. 1973. Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant soil, 39:205-207.

13. Bohenert, H.J., and B. Shen. 1999. Transformation and compatible solutes. Scientia Horticulturae, 78: 237-260.

14. Chaudhry, M.A., A. Rehman, M.A. Naeem and N. Mushtaq. 1999. Effect of organic and inorganic fertilizers on nutrient contents and some properties of eroded loess soils. Pakistan. Journal of Soil Science. 16: 63-68.

15. El-Bassiouny, H.M.S., and W.M. Shukry. 2001. Cowpea growth pattern, metabolism and yield in response to IAA and biofertilizers under drought conditions. Egyptian Journal of Biology, 3: 117-129.

16. El-Tayeb, M.A. 2006. Differential response of two Vicia faba cultivars to drought: growth, pigments, lipid peroxidation, organic solutes, catalase and peroxidase activity. Acta Agronomica Hungarica, 54: 25-37.

17. Ewulo, B.S. 2005. Effect of Poultry Dung and Cattle Manure on Chemical Properties of Clay and Sandy Clay Loam Soil. Journal of Animal and Veterinary Advances, 4(10): 839-841.

18. French, R.J., and N.C. Turner. 1991. Water deficit change dry matter partitioning and seed yield in narrow leafed lupines. Aust. Journal of Agriculture Research, 42: 471-484.

19. Ghosh, P.K., P. Ramesh, K.K. Bandyopadhay, A.K. Tripathi, K.M. Hati, and A.K. Misra. 2004. Comparative effectiveness of cattle manure, poultry manure, phosphocompost and fertilizer-NPK on three cropping systems in vertisoils of semi-arid tropics. I. Crop yields and systems in performance. Bioresource Technology, 95: 77-83.

20. Ghoulam, C., A. Foursy, and K. Fares. 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beets cultivars. Environmental Expert Botany, 47: 39-50.

21. Grattan, S.R., and C.M. Grieve. 1999. Salinity-mineral nutrient relations in horticultural crops. Scientia Horticulturae, 78: 127-157.

22. Lal, P., BR. Chhipa, and A. Kumar. 1993. Salt affected soil and crop production: a modern synthesis. Agro Botanical Publishers, India.

23. Lazcano-ferrat, I., and C.J. Lovatt. 1999. Relationship between reative water content, nitrogen pools and growth of Phaseolus vulgaris L. and p. acutifolius A. Gray during water deficit. Crop Sciense, 39: 467-475.

24. Mallanagouda, B. 1995. Effects of N.P.K and fym on growth parameters of onion, garlic and coriander. Journal of Medical and Aromatic Plant Science, 4: 916-918.

25. Mandal, B.K., P.K. Ray, and S. Dasgupta. 1986. Water use by wheat, chickpea and mustard grown as sole crops and intercrops. Indian J. Agric. Sci. 56: 187-193.

26. Mohammadkhani, N., and R. Heidari. 2007. Effects of water stress on respiration, photosynthetic pigments and water content in tow Maize cultivar. Pakistan Journal of Biological Science, 10(22): 4022-4028.

27. Munns, R. 1993. Physiological process limiting plant growth in saline soil: some dogmass and hypotheses. Plant Cell and Environment.16: 15-24.

28. Ngouajio, M., G. Wang, and R. Goldy. 2007. Withholding of drip irrigation between transplanting and flowering increases the yield of field-grown tomato under plastic mulch. Agricultural water management, 87: 285-291.

29. Pessarakli, M. 1999. Hand book of Plant and Crop Stress. Marcel Dekker Inc.

30. Pinior, A., G. Grunewaldt-Stacker, H. Alten, and R.J. Strasser. 2005. Mycorrhizal impact on drought stress tolerance of rose plants probed by chlorophyll a fluorescence, proline content and visual scoring. Mycorriza Berlin, 15(8): 596-605.

31. Sanchez-Blanco, J., T. Fernandez, A. Morales, A. Morte, and J.J. Alarcon. 2006. Variation in water stress, gas exchange, and growth in Rosmarinus officinalis plants infected with Glamus deserticola under drought conditions. Journal of Plant Physiology, 161: 675-682.

32. Saneoka, H., R.E.A. Moghaieb, G.S. Premachandra, and K. Fujita. 2004. Nitrogen nutrition and water stress effects on cell membrane stability and leaf water relations in Agrostis palustris Huds. Environmental Expert Botany, 52: 131-138.

33. Schlegel, H.G. 1956. Die verwertung organischer sauren durch chlorella in lincht. Plata. 47: 510-515.

34. Schutz, M., and E. Fangmeir. 2001. Growth and yield responses of spring wheat (Triticum aestivum L. cv. Minaret) to elevated CO2 and water limitation. Environmental Pollution, 114: 187-194.

35. Serraj, R., and T.R. Sinclair. 2002. Osmolyte accumulation: Can it really help increase crop yield under drought conditions? Journal of Plant Cell Environment, 25: 333-341.

36. Sharif Ashor Abadi, A. 1998. Effect of different soil fertilizers and agronomical system on growth, biochemical contents and essential oil of Fennel (Foeniculum vulgare). Ph.D Thesis of agronomy, Islamic Azad University, Science and Research Unit of Tehran. (In Persian).

37. Sharma, A.K., 2002. A Handbook of organic farming. Publication Agrobios. India.

38. Simon-Sarkadi, L., G. Kocsy, A. Varhegyi, G. Galiba, and J.A. Deronde. 2006. Effect of drought stress at supraoptimal temperature on polyamine concentrations in transgenic coriander with increased proline levels. Indian Journal of Medical Research, 61(11): 833-839.

39. Singh, D.K., and P.W.G. Sale. 1998. Phosphorus supply and growth of frequently defoliated white Clover (Trifolium repense L.) in dry soil. Journal of Plant Soil, 205: 155-162.

40. Singh, S.P., K. Baragli, A. Joshi, and S. Chaudhry. 2005. Nitrogen reception in leaves of tree and shrub seedling in response to increasing soil fertility. Curr. Aci, 89(2): 389-396.

41. Small, E. 1997. Culinary herbs. Ottawa, NRC Research Press, pp 219-25.

42. Vendruscolo, A.C.G., I. Schuster, M. Pileggi, C.A. Scapim, H.B.C. Molinari, C.J. Marur, and L.G.C. Vieira. 2007. Stress-induced synthesis of proline confers tolerance to water deficit in transgenic wheat. Journal of Plant Physiology, 164, 1367-1376.

43. Vidal, I., L. Longeri, and J.M. Hetier. 1999. Nitrogen uptake and chlorophyll meter measurements in spring wheat, Nutr. Cycl. Agroecosyst. 55: 1–6.

44. Wu, Q. and R. Xia. 2006. Arbuscular mycorrhizal fungi influence growth, osmotic adjustment and water stress conditions. Journal of Plant Physiology, 163: 417-425.

45. Zgallai, H., K. Steppe, and R. Lemeur. 2006. Effects of different levels of water stress on leaf water potential, stomatal resistance, protein and chlorophyll content and certain anti oxidative enzymes in Tomato plants. Journal of Integrative Plant Biology, 48(6): 679-685.

46. Zhang, M., L. Duan, X. Tian, Z. He, J. Li, B. Wang, and Z. Li. 2006. Unicanazole-induced tolerance of Soybean to water deficit stress in relation to changes in photosynthesis, hormones and antioxidant system. Journal of Plant Physiology, (in Press).