اثر باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک بر رشد، گره‌زایی و تثبیت نیتروژن در نخود

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 9، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 38، تیر 1394، صفحه 287-297   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v13i2.28832

نویسندگان

زهرا سلیمانپور نقیبی^{* 1}؛ ابراهیم اﯾﺰدی درﺑﻨﺪی²؛ مهدی راستگو¹؛ مهدی پارسا¹؛ احمد اصغرزاده³

¹فردوسی مشهد

²داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ مشهد

³موسسه آب و خاک کرج

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر بقایای علف‌کش نیکوسولفورون در خاک بر رشد، گره‌زایی و تثبیت بیولوژیک ژنوتیپ‌های نخود، مطالعات گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و در طی دو آزمایش انجام شد. عوامل مورد بررسی در آزمایش اول شامل باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک در 8 سطح (صفر ، 307/0 ، 769/0 ، 53/1، 07/3 ، 6/4 ، 14/6 و 21/9 میکروگرم در کیلوگرم خاک) و ژنوتیپ‌های نخود در 4 سطح (هاشم، آی ال سی 482، کاکا و کرمانشاهی) بودند. پس از بررسی داده‌های آزمایش اول و مشاهده عدم سبز شدن ژنوتیپ‌های نخود، در سطوح باقیمانده علف‌کش تجدید نظر و در آزمایشی دیگر، اثر 5 سطح (0، 0153/0، 0307/0، 076/0 و 153/0 میکروگرم در کیلوگرم خاک) از باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون بر چهار ژنوتیپ مذکور نخود مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدای مرحله زایشی گیاهان، زیست توده اندام هوایی، ریشه، تعداد و زیست توده گره و همچنین مقدار نیتروژن کل آنها اندازه‌گیری شد. براساس نتایج این آزمایش، باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک به‌طور معنی‌داری منجر به کاهش تمام صفات مورد بررسی در نخود گردید. براساس شاخص ED50، در بین ژنوتیپ‌های نخود، هاشم متحمل‌ترین ژنوتیپ به لحاظ تولید زیست توده اندام هوایی و ریشه بود در حالی‌که زیست توده اندام هوایی ژنوتیپ آی ال سی 482 و ریشه کرمانشاهی حساسیت زیادی به باقیمانده علف‌کش نیکوسولفورون در خاک نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

بقایای علف‌کش در خاک، ژنوتیپ هاشم؛ ژنوتیپ آی ال سی 482؛ ژنوتیپ کاکا؛ ژنوتیپ کرمانشاهی

مراجع

1- پارسا، م. و ع. باقری. 1387. حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. مشهد. 522 صفحه.

2- زند، ا.، س. ک. موسوی، و ا. صدری. 1387. علف‌کش‌ها و روش های کاربرد آن با رویکرد بهینه سازی و کاهش مصرف. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. مشهد. 567 صفحه.

3- Abd-Alla, M. H., S. A. Omar., and S. Karanzha. 2000. The impact of pesticides on arbuscular mycorrhizal and nitrogen-fixing symbioses in legumes. Applied Soil Ecology. 14:191-200.

4- Anderson, A. 2001.The effect of acetolactate synthase (ALS) inhibiting herbicides on the growth, yield and nitrogen fixation of select legumes .PhD thesise, Adelaide University.

5- Anderson, A., Baldock, J.A., Rogers, S.L., Bellotti, W., and Gill G. 2004. Influence of chlorsulfuron on rhizobial growth, nodule formation, and nitrogen fixation with chickpea. Australin Journal of Agriculture Research. 55:1059-1070.

6- Drew, E., Vadakattua, G., and Lawrence, l. 2006. Herbicide limit nitrogen fixation ability .farming ahead, cropping pulses.28-30.

7- Datta, A., Sindel, B. M., Kristiansen, P., Jessop, R. S., and Felton, W. L. 2009. Effect of isoxaflutole on the growth, nodulation and nitrogen fixation of chickpea (Cicer arietinum L.). Crop Protection .28:923-927.

8- Djuric, S., and Jarak, M. 2006. The effect of sulphonylurea herbicides on the microbial activity in soil under maize. Annals of the faculty of engineering Hunedoara.1:3-4.

9- European Food Safety Authority Scientific Report. 2007. Conclusion regarding the peer review of the pesticide risk assessment of the active substance nicosulfuron.120:1-91.

10- FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). Specifications and evaluations for agricultural pesticides.2005. Nicosulfuron.

11- Fox, J.E., Starcevic, M., Kow, K., Burow, M.E., McLachlan, J.A. 2001. Endocrine disrupters and flavonoid signaling. Nature. 413:128-129.

12- Fox, J.E., Starcevic, M., Jones, P.E., Burow, M.E., and McLachlan, J.A. 2004. Pyhotestrogen signaling and symbiotic gene activation are disrupted by endocrine-disrupting chemicals. Environ Health Perspec. 112:672-677.

13- Friesen, G.H.,Wall, D.A.1991.Residual effect of CGA-131036 and chlorsulfuron on spring snow rotational crops. Weed science.39:280-283.

14- Farquharson, R. L. 2009. The impact of acetohydroxyacid synthase inhibiting herbicides on symbiotic nitrogen fixation of grain and pasture legumes. Ph.D Thesis, Adelaide University.

15- Halloway, K.L., Kookana, R.S., Noy, D.M., Smith, J.G., and Wilhelm, N. 2006. Crop damage caused by residual Acetolactate synthase herbicides in the soils of south-eastern Australia.46:1323-1331.

16- Iswaran, V., and Marwah, T. S. 1980. Amodified rapid Kjeldahl method for determination of total nitrogen in agriculture and biological materials. Geobios. 7: 281 - 282.

17- James, T., and Trolove, M. 2009. Persistence of residual herbicides in maize silage fields.Foundational for arable research. 66:1-2.

18- Moyer, J. R., Esau, R., and Kozub, G. C.1990. Chlorsulfuron persistence and response of nine rotational crops in alkaline soil of southern Alberta. Weed Technology. 4: 543-548.

19- Moorman, T.B., Becerril, J.M., ydon, J.L., and Duke, S.O. 1992. Production of hydroxybenzoic acids by Bradyrhizobium japonicum strains after treatment with glyphosate. Journal Agriculture Food Chemistry. 40:289-293.

20- Martensson, A.M. 1992. Effects of agrochemicals and heavy metals on fast-growing rhizobia and their symbiosis with small-seeded legumes. Soil Biology. Biochemistry. 24:435-445.

21- Moyer, J.R., and Hamman, W.M. 2001. Factors affecting the toxicity of MON 37500 residues to following crops, Weed technology.15:42-47.

22- Niina, K. 2008. Influence of residual flucarbazone-sodium on inoculation success measured by growth parameters,nitrogen fixation , and nodule occupancy of field pea . MSc thesis, University of Saskatchewan.

23- Rogers, S., and Baldock, J. 2003. Herbicide link to low legume nitrogen fixation. Farming ahead.134:39-40.

24- Russel, M. H., Saladin, J. L., and Lichtner, I. 2002. Sulfonyrea herbicide. Pesticide Outlook. Royal Society of Chemistry, 166-173.

25- Singh, G. and Wright, D. 1999. Effects of herbicides on nodulation, symbiotic nitrogen fixation, growth and yield of pea (Pisum sativum). Journal of Agronomy Science.133:21-30.

26- Singh, G. and Wright, D. 2002. In vitro studies on the effects of herbicides on the growth of rhizobia. Letters in Applied Microbiology. 35:12-16.

27- Sprout, S. L., Nelson, L.M., and Germida, J.J. 1992. Influence of metribuzin on the Rhizobium leguminosarum – lentil (Lens culinaris) symbiosis. Canadian Journal of Microbiology. 38:343-349.

28- Santric, L.j., Radivojevic, L.j., Stankovic-Kalezic, R., and Djordjevic, S. 2004. Microbiological activity of soil treated with nicosulfuron. Pesticidi fitomedicina.19:55-60.

29- Sanntin-montanya, I., Alonso-pradose, L., Villarroya, M., and Garcia-Baudin, J. M. 2006. Bioassay for determining sensitivity to sulfosulfuron on seven plant species. Journal of Environ science and Heal. 41: 781-793.

30- Zhou, Q., Liu, W., Zhang, Y., Liu, K. 2007. Review Action mechanisms of acetolactate synthase-inhibiting herbicides . Pesticide Biochemistry and Physiology.89:89-96.

31- Vidal, D., Martinez, J., Bergareche, C., Miranda, A.M., and Simon, E. 1992. Effect of methabenzthiazuron on growth and nitrogenase activity in Vicia faba. Plant and Soil. 144:235-245.

32- Wally, F., Taylor, A., and Lupwayi, N. 2006. Herbicide residues and effects on nitrogen fixation in pulse crops. Presented at Farm Tech. 2006. Herbicide Effects on Pulse Crop Nodulation and Nitrogen Fixation. 52-55.