بررسی تأثیر پیش‌تیمارهای میدان الکتریکی پالسی و ریزموج بر برخی از خصوصیات روغن و کنجاله حاصل از دان سیاه

مجله پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران

مقاله 9، دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 58، مهر و آبان 1398، صفحه 485-496   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ifstrj.v15i4.74361

نویسندگان

نازنین مریم محسنی¹؛ حبیب الله میرزایی^{* 2}؛ معصومه مقیمی³

¹گروه علوم و صنایع غذایی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

²گروه مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

³گروه شیمی، واحد گنبد کاووس، دانشگاه آزاد اسلامی، گنبد کاووس، ایران.

چکیده

یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای استخراج روغن از دانه‌های روغنی در سراسر جهان پرس مکانیکی می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور بررسی فرایند استخراج روغن از دان سیاه از پیش‌تیمارهای میدان الکتریکی پالسی (با شدت‌های مختلف میدان الکتریکی (kV/m 250 و 500)، با تعداد پالس 30) و ریزموج (با توان 900 واتی برای مدت زمان‌های 100 و 200 ثانیه) استفاده گردید و بعد از اعمال این پیش‌تیمارها، روغن دانه‌ها با پرس مارپیچی و با سرعت 34 دور در دقیقه استخراج شد و میزان راندمان فرایند استخراج، ضریب شکست، ترکیبات فنولی، پایداری اکسایشی روغن، پروتئین و خاکستر کنجاله در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از پیش‌تیمارهای ریزموج و میدان الکتریکی پالسی در زمان‌ها و شدت‌های پایین‌تر منجر به افزایش راندمان استخراج روغن، پروتئین و خاکستر کنجاله گردید. ولی با افزایش زمان ریزموج و همچنین شدت میدان الکتریکی پالسی، میزان آنها کاهش یافت. تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از ضریب شکست روغن‌ها نیز نشان داد که نوع پیش‌تیمار بر ضریب شکست روغن‌ها تأثیر معنی‌دار نداشت (05/0P>) و میزان ضریب شکست برای تمامی نمونه‌های اندازه‌گیری شده برابر 478/1 بود. استفاده از پیش‌تیمارهای مختلف، افزایش فنول کل و همچنین پایداری اکسایشی روغن‌ها را در پی داشت به‌گونه‌ایی که بیشینه میزان فنول کل و پایداری اکسایشی از پیش‌تیمار میدان الکتریکی پالسی با شدت میدان kV/m 500 به‌دست آمد. در پایان، نتایج این مطالعه مشخص کرد که استفاده از پیش‌تیمارهای ریزموج (برای 100 ثانیه) و میدان الکتریکی پالسی (با شدت میدان الکتریکی kV/m 250) می‌تواند در استخراج روغن از دان سیاه به علت افزایش راندمان استخراج  روغن و پروتئین کنجاله و همچنین افزایش ترکیبات مفید موجود در روغن بسیار مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

استخراج روغن؛ دان سیاه؛ ریزموج؛ کنجاله؛ میدان الکتریکی پالسی

مراجع

بخش آبادی، ح. 1396. بهینه‌سازی و مدل‌سازی استخراج روغن از سیاه‌دانه به کمک پیش‌تیمارهای میدان الکتریکی متناوب و ریز موج. رساله جهت اخذ درجه دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 206 صفحه.

بخش آبادی، ح.، میرزایی، ح.ا.، قدس‌ولی، ع.ر.، جعفری، س.م.، ضیایی فر، ا.م. و بیگ بابایی، ع. 1397. بهینه‌سازی فرایند استخراج روغن از سیاه‌دانه با پیش‌تیمار میدان الکتریکی متناوب (PEF). نشریه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی. 6 (3): 221-234.

تقی‌زاده، م.، عاصمی، ذ.، شاکر حسینی، ر.، امین پور، آ. ولائی، ن. 1385. ارزیابی و مقایسه زیستی کیفیت پروتئین سویا. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 14(4): 1-8.

مقیمی، م.، بیگ بابایی، ع.، بخش آبادی، ح.، محمدی، م. و رشیدزاده، ش. 1397. تاثیر فرایند ریزموج بر پایداری اکسیداتیو و برخی خصوصیات کمی و کیفی روغن استخراج شده از دانه‌های کلزا. نشریه پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی. 7(1): 65-74.

واثقی، آ. و دوازده امامی. س. 1394. مقایسه درصد روغن و میزان عناصر معدنی بذر گیاه جدید دان سیاه (Guizotia abyssinica Cass ) با دو توده ایرانی و هندی سیاه دانه (Nigella sativa L.). نشریه تولید گیاهان روغنی. 2 (2): 13-24.

Adarsh, M. N., Kumari, P. and Devi, S. 2014. A review of Guizotia abyssinica: A multipurpose plant with an economic prospective. Journal of Industrial Pollution Control, 30(2): 277-280.

AOAC. 2008. Official methods of analysis of the association of official analytical chemists, Vol. II. Arlington, VA: Association of Official Analytical Chemists.

AOCS. 1993. Official Methods and Recommended Practices of the American Oil Chemists’ Society, AOCS Press, Champaign, IL. 762p

Asavasanti, S., Ristenpart, W., Stroeve, P. And Barrett, D.M. 2011. Permeabilization of Plant Tissue by Monopolar Pulsed Electric Field: Effect of Frequency. Journal of Food Science. 76(1): 98-111.

Azadmard-Damirchi, S., Habibi, N. F., Hesari, J., Nemati, M. and Fathi, A. B. 2010. Effect of pretreatment with microwaves on oxidative stability and nutraceuticals content of oil from rapeseed. Food Chemistry. 121:1211–1215.

Bail, S., Stuebiger, G., Krist, S., Unterweger, H. and Buchbauer, G. 2008. Characterisation of various grape seed oils by volatile compounds, triacylglycerol composition, total phenols and antioxidant capacity. Food Chemistry. 108: 1122–1132.

Bakhshabadi, H., Mirzaei, H., Ghodsvali, A., Jafari, S. M., Ziaiifar, A. M., and Farzaneh, V. 2017. The effect of microwave pretreatment on some physico-chemical properties and bioactivity of Black cumin seeds’ oil. Industrial crops and products. 97: 1-9.

Bakhshabadi, H., Mirzaei, H., Ghodsvali, A., Jafari, S. M. and Ziaiifar, A. M. 2018. The influence of pulsed electric fields and microwave pretreatments on some selected physicochemical properties of oil extracted from black cumin seed. Food science & nutrition, 6(1), 111-118.

Barbosa-Canovas, G. V. and Zhang, Q. H. 2001. In Pulsed Electric Fields in Food Processing Fundamentals Aspects and Applications. Lancaster, PA: Technomic Publishing Co., Inc..

Beejmohun, V., Fliniaux, O., Grand, E., Lamblin, F., Bensaddek, L., Christen, P., Kovensky, J., Fliniaux, M.A. and Mesnard, F. 2007. Microwave-assisted Extraction of the Main Phenolic Compounds in Flaxseed. Phytochemical Analysis. 18: 275–282.

Choi, I.; Choi, S.J.; Chun, J.K. and Moon, T.W. 2006. Extraction yield of soluble protein and microstructure of soybean affected by microwave heating. Journal of Food Processing and Preservation. 30: 407–419.

Cravotto, G., Boffa, L., Mantegna, S., Perego, P., Avogadro, M. and Cintas, P. 2007. Improved extraction of vegetable oils under high-intensity ultrasound and/or microwaves. Ultrasonics Sonochemistry. 15(5): 898-902.

Guderjan, M., Elez-Martinez, P. and Knorr, D. 2007. Application of pulsed electric fields at oil yield and content of functional food ingredients at the production of rapeseed oil. Innovative Food Science and Emerging Technologies. 8: 55–62.

Guderjan, M., Topfl, S., Angersbach, A. and Knorr, D. 2005. Impact of pulsed electric field treatment on the recovery and quality of plant oils. Journal of Food Engineering. 67 (3): 281–287.

Hefnawy, T.H. 2011. Effect of processing methods on nutritional composition and anti-nutritional factors in lentils (Lens culinaris). Annals of Agricultural Science. 56(2): 57–61.

Holser, R.A. 2003. Properties of refined milkweed press oil. Industrial crops and products. 18: 133-138.

Jiao, J., Li, Z.G., Gai, Q-Y, Li, X.G., Wei, F.U., Fu, Y.J. and Ma, W. 2014. Microwave-assisted aqueous enzymatic extraction of oil from pumpkin seeds and evaluation of its physicochemical properties, fatty acid compositions and antioxidant activities. Food Chemistry. 147: 17-24.

Kittiphoom, S. and Sutasinee, S. 2015. Effect of microwaves pretreatments on extraction yield and quality of mango seed kernel oil. International Food Research Journal. 22(3): 960-964.

Lee, Y.C., Oh, S.W., Chang, J. and Kim, I.H, 2004. Chemical composition and oxidative stability of safflower oil prepared from safflower seed roasted with different temperatures. Food Chemistry 84: 1–6.

Mandal, V., Mohan, Y. and Hemalatha, S. 2007. Microwave assisted extraction—an innovative and promising extraction tool for medicinal plant research. Pharmacognosy reviews. 1(1): 7-18.

Matthaus, B. 2006. Utilization of high – oleic rapeseed oil for deep-fat frying of French fries compared to other commonly used edible oils. Europian Journal of Lipid Science and Technology. 108: 200-211.

Melaku, E. T. 2015. Evaluation of Ethiopian nigerseed (Guizotia abyssinica Cass) production, seed storage and virgin oil expression.

Mohamed, H.M.A. and Awatif, I.I. 1998. The use of sesame oil unsaponifiable matter as a natural antioxidant. Food Chemistry. 62: 269-276.

Momeny, E., Rahmati, S. and Ramli, N. 2012. Effect of Microwave Pretreatment on the Oil Yield of Mango Seeds for the Synthesis of a Cocoa Butter Substitute. Journal of Food Processing & Technology. 3(7): 1-7.

Nde, B.D., Boldor, D. and Astete, C. 2015. Optimization of microwave assisted extraction parameters of neem (Azadirachta indica A. Juss) oil using the Doehlert’s experimental design. Industrial Crops and Products. 65: 233–240.

Pradhan, K., Mishra, R. and Paikary, R. 1995. Genetic variability and character association in niger. The Indian Journal of Genetics and Plant Breeding. 44(4): 457-459.

Proestos, C. and Komaitis, M. 2008. Application of microwave-assisted extraction to the fast extraction of plant phenolic compounds.Lebensm.Wiss.u.Technol. 41: 652–659.

Qu, X.J., Fu, Y.J., Luo, M., Zhao, C.J., Zu, Y.G., Li, C.Y., Wang, W., Li, J. and Wei, Z.F. 2013. Acidic pH based microwave-assisted aqueous extraction of seed oil from yellow horn (Xanthoceras sorbifolia Bunge.). Industrial Crops and Products. 43: 420– 426.

Quass, D. W. 1997. Pulsed electric field processing in the food industry. A status report on pulsed electric field. Palo Alto, CA. Electric Power Research Institute. CR- 10974. 23-35.

Ramadan, M. F. and Moersel, J.T. 2003. Phospholipid composition of niger (Guizotia abyssinica Cass.) seed oil. LWT-Food Science and Technology.36(2): 273-276.

Riley, K.W. and Belayneh, H. 1989. Niger. Oil Crops of the World. 394-403.

Rostami, M., Farzaneh, V., Boujmehrani, A., Mohammadi, M. and Bakhshabadi, H. 2014. Optimizing the extraction process of sesame seeds oil using response surface method on the industrial scale. Industrial Crops and Products. 58:160–165.

Sarkis, J.R., Boussetta, N., Blouet, C., Tessaro, I.C., Ferreira Marczak, L.D. and Vorobiev, E. 2015. Effect of pulsed electric fields and high voltage electrical discharges on polyphenol and protein extraction from sesame cake. Innovative Food Science and Emerging Technologies. 29: 170–177.

Schroeder, S., Buckow, R. and Knoerzer, K. 2009. Numerical Simulation of Pulsed Electric Field (PEF) Processing for Chamber Design and Optimization, International Conference on CFD in the Minerads and Process Industries CSIRO, 17th, Australia.

Spielmeyer, A., Wagner, A. and Jahreis, G. 2009. Influence of thermal treatment of rapeseed on the canolol content. Food Chemistry. 112: 944–948.

Tale Masouleh, Z., Asadollahi, S. and Eshaghi, M.R. 2015. Effects of Pulsed Electric Fields as a Pre-Treatment on Yield Extraction and some Quality Properties of Sesame Oil. International Journal of Review in Life Sciences. 5(10): 1100-1104.

Uquiche, E., Jerez, M. and Ort, Z.J. 2008. Effect of pretreatment with microwaves on mechanical extractionnyield and quality of vegetable oil from Chilean hazelnuts (Gevuina avellana Mol). Innovative Food Science and Emerging Technologies. 9: 495–500.

White, P.J. 1991. Methods for measuring changes in deep-fat frying oils. Food Technology. 45: 75-80.