ارزیابی تأثیر روغن‌های گیاهی بر بهبود کنترل قیاق (Sorghum halepense L.) توسط ستوکسیدیم

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 9، دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 45، مهر 1398، صفحه 345-354   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v33i3.81660

نویسندگان

حسین حمامی^* ؛ سید سجاد محمودی

دانشگاه بیرجند

چکیده

به ‌منظور ارزیابی تأثیر کاربرد روغن‌های گیاهی بر کارایی ستوکسیدیم در کنترل قیاق آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارها شامل غلظت ستوکسیدیم در شش سطح (0، 875/46، 75/93، 5/187 ، 25/281 و 375 گرم ماده مؤثره در هکتار) و نوع ماده افزودنی گیاهی در 8 سطح شاهد (بدون روغن‌ گیاهی) و روغن‌های گیاهی ذرت، زیتون، هسته انگور، زیره، سیاه‌دانه، نعناع و آفتابگردان بودند. نتایج حاصل از برازش داده‌های اندازه‌گیری شده به مدل سه پارامتری لجستیک نشان داد که غلظت مؤثر 50 درصد برای تمام صفات اندازه‌گیری شده در حضور روغن‌های گیاهی در مقایسه با کاربرد ستوکسیدیم بدون روغن گیاهی کاهش یافت که نشان‌دهنده بهبود کارایی ستوکسیدیم در کنترل قیاق است. توانایی نسبی محاسبه‌شده در حضور روغن‌های گیاهی ذرت، زیتون، هسته انگور، زیره، سیاه‌دانه، نعناع و آفتابگردان برای ارتفاع گیاه به ترتیب 30/1، 57/1، 18/1، 23/1، 27/1، 24/1 و 07/1 برابر، وزن تازه اندام هوایی به ترتیب 75/3، 49/1، 57/1، 52/3، 93/2، 81/1، و 58/1 برابر، وزن خشک اندام هوایی به ترتیب 63/2، 30/1، 35/1، 57/2، 99/1، 48/1 و 86/1 برابر، وزن خشک اندام‌های زیرزمینی به ترتیب 21/2، 27/1، 48/1، 09/2، 67/1، 82/1 و 71/1 برابر، و حجم اندام‌های زیرزمینی به ترتیب 74/1، 56/1، 55/1، 13/2، 58/1، 38/1 و 41/1 برابر بود. بنابراین کاربرد روغن‌های گیاهی به همراه ستوکسیدیم باعث بهبود کارایی شده و می‌تواند منجر به کاهش ورود این علف‌کش به محیط زیست و همچنین کاهش خطر انتقال به محل غیر هدف گردد.
 

کلیدواژه‌ها

ارتفاع گیاه؛ توانایی نسبی؛ علف‌کش؛ ماده افزودنی؛ حجم اندام‌های زیرزمینی

مراجع

1- Abu-ali S., Mahmoodi S., and Hammami H. 2019. Optimizing the Performance of Bentazon + Acifluorfen and Imazethapyr on Chenopodium album L. (Common Lambsquarter) Control by Adjuvants. Journal of Plant Protection, 33: 99-110.

2- Andersen R.N. 1968. Germination and establishment of weeds for experimental purposes. In: Weed Science Society of America Handbook (ed. by Andersen R.N.).Weed Science Society of America, Urbana, IL, 26-27.

3- Andújar D., Ribeiro A., Fernandez-Quintanilla C., and Dorado J. 2013. Herbicide savings and economic benefits of several strategies to control Sorghum halepense in maize crops. Crop protection, 50: 17-23.

4- Babaei S., Alizadeh H., Baghestani M.A., and Naqhavi M.R. 2014. Effect of Some Adjuvants on Sulfosulfuron Efficacy in Hordeum spontaneum Control in Wheat Fields. Weed science journal, 10: 121-132.

5- Barrentine W.L., and Mcwhorter C.G. 1988. Johnsongrass (Sorghum halepense) Control by Herbicides in Oil Diluents. Weed Science, 36: 102-110.

6- Bertholdsson N.O. 2004. Variation in allelopathic activity over 100 years of barley selection and breeding. Weed research, 44: 78-86.

7- Bertholdsson N.O., Andersson S.C., and Merker A. 2012. Allelopathic potential of Triticum spp., Secale spp. and Triticosecale spp. and use of chromosome substitutions and translocations to improve weed suppression ability in winter wheat. Plant Breeding, 131: 75-80.

8- Carvalho F.P. 2006. Agriculture, pesticides, food security, and food safety. Environmental science and policy, 9: 685-692.

9- Hammami H., Aliverdi A., and Parsa M. 2014. Effectiveness of Clodinafop-Propargyl, Haloxyfop-pmethyl and Difenzoquat-methyl-sulfate Plus Adigor ® and Propel™ Adjuvants in Controlling Avena ludoviciana Durieu. Journal of Agriculture Science and Technology, 16: 291-299.

10- Hammami H., Parsa M., and Aliverdi A. 2014. Optimizing the efficacy of sulfosulfuron and sulfosulfuron + mesosulfuron-methyl to control wild barley and their border security for wheat with adjuvants. Journal of Plant Protection, 29: 211-219.

11- Holm L.G., Plunknett D.L., Pancho J.V., and Herberger J.P. 1991. The World's Worst Weeds. Distribution and Biology. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida, p. 609.

12- Izadi-Darbandi E., Aliverdi A., and Hammami H. 2013. Behavior of vegetable oils in relation to their influence on herbicides’ effectiveness. Industrial Crops and Products, 44: 712-717.

13- Jabran K., Mahajan G., Sardana V., and Chauhan B.S. 2015. Allelopathy for weed control in agricultural systems. Crop Protection, 72: 57-65.

14- Kaur R., and Soodan A.S. 2017. Reproductive biology of Sorghum halepense (L.) Pers.(Poaceae; Panicoideae; Andropogoneae) in relation to invasibility. Flora, 229: 32-49.

15- Khaliq A., Matloob A., Tanveer A., Abbas R.N., and Khan M.B. 2012. Bio-herbicidal properties of sorghum and sunflower aqueous extracts against germination and seedling growth of dragon spurge (Euphorbia dracunculoides Lam.). Pakistan Journal of Weed Science Research, 18: 137–148.

16- Khan E.A., Khakwani A.A., Munir M., and Ghazanfarullah A. 2015. Effects of allelopathic chemicals extracted from various plant leaves on weed control and wheat crop productivity. Pakistan Journal of Botany, 47: 735–740.

17- Kropff M.J., and Lotz L.A.P. 1992. Systems approaches quantify crop-weed interactions and their application in weed management agricultural systems. Weed Science, 40: 265-282.

18- Pannacci E., and Covarelli G. 2009. Efficacy of mesotrione used at reduced doses for post-emergence weed control in maize (Zea mays L.). Crop Protection, 28: 57-61.

19- Parsa M., Aliverdi A., and Hammami, H. 2013. Effect of the recommended and optimized doses of haloxyfop-P-methyl or imazethapyr on soybean-Bradyrhizobium japonicum symbiosis. Industrial crops and products, 50: 197-202.

20- Rashed Mohassel M.H., Rastgoo M., Mosavi K., valiallahpoor R., and Haghighi A. 2006. Publish by Ferdowsi university of Mashhad.

21- Rashed-Mohassel M.H., Aliverdi A., Hammami H., and Zand E. 2010. Optimizing theperformance of diclofop-methyl, cycloxydim, and clodinafop-propargyl on littleseed canarygrass (Phalaris minor) and wild oat (Avena ludoviciana) control with adjuvants. Weed biology and management, 10: 57-63.

22- Rashed-Mohassel M.H., Aliverdi A., and Rahimi S. 2011. Optimizing dosage of sethoxydim and fenoxaprop-p-ethyl with adjuvants to control wild oat. Industrial Crops and Products, 34: 1583-1587.

23- Rastgoo M., kargar M., and asadollahi H. 2015. Evaluation the possibility of reducing Haloxyfop-R-methyl ester (Gallant super®) dose by some vegetable oils in little seed canary grass (Phalaris minor Retz..( Agronomy journal (Research and development), 104: 153-161.

24- Rehman A., Cheema Z.A., Khaliq A., Arshad M., and Mohsan S., 2010. Application of sorghum, sunflower and rice water extract combinations helps in reducing herbicide dose for weed management in rice.

25- Ritz C., Kniss A.R., and Streibig J.C. 2015. Research methods in weed science: statistics. Weed Science, 63: 166-187.

26- Shariatmadari M., Nabavy kalat S.M., Bazobandi M., Hammami H., and Aliverdi A. 2014. Optimizing the efficacy of clodinafop-propargyl to control littleseed canarygrass (Phalaris minor Retz.) with the vegetable oils. Journal of Plant Protection, 28: 171-183.

27- Tworkoski T. 2002. Herbicide effects of essential oils. Weed Science, 50: 425-431.

28- Zand A., Mosavi K., and Heidari A. 2015. Herbicides and their application. Published by Jahad Daneshgahi of Mashhad.