اثر تاریخ کاشت و گوگرد بر عملکرد، درصد روغن و نیتروژن دانه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در کشت پاییزه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 43، مهر 1395، صفحه 438-448   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v14i3.43039

نویسندگان

نازنین صف آراء^* ؛ محمدرضا مرادی تلاوت؛ سید عطااله سیادت؛ احمد کوچک زاده؛ سید هاشم موسوی

دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

به‌منظور مطالعه واکنش عملکرد و کیفیت گلرنگ به مصرف گوگرد در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خُرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (9‌آذر، 30‌آذر، 2‌بهمن و 12‌بهمن) به‌عنوان عامل اصلی و کود گوگرد به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح (صفر، 200، 400 و 600‌کیلوگرم در هکتار) از منبع گوگرد آلی گرانوله بودند. نتایج نشان‌داد که تأخیر در کاشت با کاهش تعداد دانه در کلاپرک و تعداد کلاپرک در بوته سبب کاهش عملکرد دانه شد. در تاریخ کاشت دیرهنگام 12‌بهمن نیتروژن دانه به‌میزان 17درصد افزایش، ولی درصد روغن کاهش نشان‌داد. بالاترین درصد روغن به‌میزان 25درصد از تاریخ 30‌آذر و مصرف 200‌کیلوگرم در هکتار گوگرد به‌دست آمد. بیش‌ترین عملکرد دانه به‌میزان 3590‌کیلوگرم در هکتار از تاریخ کاشت 30‌آذر حاصل شد. در کشت تأخیری 12‌بهمن عملکرد دانه به‌میزان 50/43درصد کاهش یافت. اما مصرف گوگرد به‌میزان 200کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 12بهمن عملکرد دانه را نسبت به شاهد 35درصد افزایش داد. هم‌چنین به‌علت بالا‌بودن عملکرد دانه در تاریخ کاشت 30آذر، بیش‌ترین عملکرد روغن هم از این تاریخ کاشت به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

تنش گرما؛ روغن؛ کلاپرک در بوته؛ نیتروژن

مراجع

1- Anonymous. 1995. PORIM Test Methods. Palm oil Research Institute of Malaysia. p: 72-75.

2- Abadian, H., Lotfi, N., Kamkar, B., and Bagheri, M. 2009. Effect of delayed planting date and density on the quantity and quality of canola in Gorgan. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources 15(5): 20-29. (In Persian with English Abstract)

3- Ahmad, G., Jan, A., Arif, M., Jan, M. T. and Khattak R. A. 2007. Influence of nitrogen and sulfur fertilization on quality of canola (Brassica napus L.) under rainfed conditions. Journal of Zhejiang University Science 8: 731-737.

4- Asghar Milk. M., Aziz, I., Khan, H. Z. and Ashfag Wahid, M. 2004. Growth, seed yield and oil content response of canola (Brassica napus L.) to varying levels of sulfur. International Journal of Agricultural and Biological 6: 1153-1166.

5- Bahmanyar, M. A. and Kazemi, H. 2010. Influence of and sulfur on yield and seed quality of three canola cultivars. Journal of Plant Nutrition 33: 953-965.

6- Bassil, B. S. and Kaffka, S. R. 2002. Response of safflower (Carthamus tinctorius L.) to saline soil and irrigation. Crop response to salinity. Journal Agricultural Water Manage 54: 81-92.

7- Bremner, J. M. 1996. Nitrogen total. Method of Soil Analysis, part 3: Chemical Methods; Spark, D. L. Soil Science Society of America: Madisona, Wisconsin. pp: 1085-1121.

8- Cazzato, E., Ventricelli, O. and Coleto, A. 1997. Effect of date of seeding and supplemental irrigation on hybrid and open-pollinated safflower production in southern Italy. p. 119-124. 4the International Safflower Conference, June 2-7. Italy.

9- Cosge, B. and Kaya, D. 2005. Performance of some safflower varieties sown in Late-autumn and Late-spring. Biology Research 12: 13-18.

10- Dadashi, N. A. and Khajehpour, M. R. 2005. Effect of planting date and cultivar on growth, yield components and yield of safflower in Esfahan. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 8(3): 95-111. (In Persian with English Abstract).

11- Delka, E., Oplinger, S., Eynor, T. M. T., Utnam, D. H. P., Oll, J. D. D., Kling, K. A., Durgan, B. R. and Notzel, D. M. 2005. Safflower. University of Wisconsin-Extension Pub. Cooperative Plant and Animal Products and the Minnessota Extension Service.

12- Farooq, M., Bramley, H., Palta, J. A. and Siddique, K. H. M. 2011. Heat Stress in wheat during Reproductive and grain-Filling Phases. Critical Reviews in Plant Sciences 30: 491-507.

13- Fazelikakheli, S. F., Sadrabadi, R., Zareh, A. and Ahmadi, M. 2008. Effect of planting date and plant density on yield and yield components in safflower in Spring Planting in Torbat. Iran Journal of Agricultural Research 5 (2): 327-332. (In Persian with English Abstract).

14- Lubes, R. E., Yermanos, D. M., Laag, A. E. and Burge, W. D. 1965. Effect of planting date on seed yield, oil content, and water requirement of safflower. Agronomy Journal 57: 124-162.

15- Mirzakhani, M., Ardakani, M. R., Shiranirad, A. H. and Abbasifar, A. R. 2003. Effects of planting date on yield and yield components of spring safflower cultivars in Central Province. Iran Journal of Crop Sciences, 4 (2): 138-150. (In Persian with English Abstract).

16- Modhej, A. and Fathi, G. L. 2009. Wheat Physiology. Publications Islamic Azad University Shoushtar. (In Persian). Pp: 230-250.

17- Naseri, F. 1997. Oilseeds. Publications Astan Qouds Razavi. Mashhad. Pp: 25-48.

18- Noorullah, K., Amanullah, J., hasanullah, I., Ahmad, K. and Naeem, K. 2002. Response of canola to nitrogen and sulfur nitrogen. Asian Journal Plant Science 1(5): 516-518.

19- Nourmohamadi, G., Siadat, A. and Kashani, A. 2010. Agronomy cereal crops. Publications Shahid Chamran University Ahwaz. (In Persian). Pp: 21-100.

20- Omidi, A. H. and Sharifi Moghaddas, M. R. 2008. Evalution of Iranian safflower cultivars reaction to different sowing dates and plant densities. World Applied Sciences Journal 8: 953-958.

21- Ozer, H. 2003. Sowing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. Eropean. Journal of Agronomy 19: 453-463.

22- Ravi, S., Channal, H. T., Hebsur, N. S., Patil, B. N. and Dharmatti, P. R. 2008. Effect of sulfur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of Safflower (Carthamus tinctorius L.). Karnataka Journal Agriculture Science 21: 383-385.

23- Rengel, Z. 2006. Canola cultivars differ in nitrogen utilization efficiency at vegetative stage. Field Crops Research 97: 221-226.

24- Robertson, M. J., Holland, F. and Bambach, R. 2004. Response of canola and India mustard to sowing date in the grain belt of north – eastern Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture44: 43-52.

25- Safari, M., Maddadizade, M. and Shariatnia, F. 2012. Effects of nutrition nitrogen, boron and sulfur on quantitative and qualitative characteristics of grain safflower. Iranian Journal of Field Crop Science 42 (1): 133-141. (In Persian with English Abstract).

26- Tandon, H. L. 1995. Sulfur fertilizer for Indian Agriculture. A Quid Book. TSI and Prism sulfur copration, New Dehli India.

27- Wani, M. A., Gha, F. A. A., Milik, M. A. and Rather, Z. A. 2001. Response of sunflower to sulfur application under Kashmir condition. Biology Research 3: 19-22.