تأثیر سطوح مختلف آب آبیاری، تاریخ کاشت و مدیریت کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در میناب

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 52، دی 1397، صفحه 707-721   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v16i4.57794

نویسندگان

محمد رضا یزدان پناه¹؛ پرویز رضوانی مقدم^{* 1}؛ قربانعلی اسدی¹؛ علی شهریاری²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بندر عباس

چکیده

به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف آب آبیاری، تاریخ کاشت و مدیریت کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد چای ترش آزمایشی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان میناب در 105 کیلومتری شرق بندرعباس اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های دو بار خرد شده (split-split-plot) و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل مقادیر آبیاری در 3 سطح (60، 80 و 100 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع) به‌عنوان کرت‌های اصلی، تاریخ کاشت در سه سطح (5 تیر، 20 شهریور و 10 مهر) به‌عنوان کرت‌های فرعی و همچنین سه سطح کودی (کود گاوی، کود شیمیایی و50% کود گاوی و 50 % کود شیمیایی) به‌عنوان کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان دادند که بیش‌ترین ارتفاع بوته (7/127 سانتی‌متر) و قطر ساقه (97/1 سانتی‌متر) با آبیاری در سطح 60 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع به‌دست آمد. کم‌ترین تعداد ساقه رویا (20/3 ساقه در هر بوته) و وزن خشک کاسبرگ (48/18 گرم در هر بوته) با 100 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع حاصل آمد. تعداد کل ساقه، تعداد ساقه زایا، وزن خشک گل و وزن خشک کل گیاه با افزایش درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع روندی کاهشی را نشان دادند به‌طوری‌که کم‌ترین آن‌ها (به‌ترتیب با 70/7 ساقه، 52/4 ساقه، 28/4 گرم و 1/377 گرم در هر بوته) در 100 درصد تبخیر و تعرق از گیاه مرجع به‌دست آمدند. با تأخیر در کاشت روندی کاهشی در برخی از صفات مشاهده شد به‌طوری‌که کم‌ترین ارتفاع بوته (2/108 سانتی‌متر)، قطر ساقه (32/1 سانتی‌متر)، تعداد کل ساقه (30/7 ساقه در هر بوته)، تعداد ساقه زایا (94/3 ساقه در هر بوته)، وزن خشک کاسبرگ (15/16 گرم در هر بوته)، وزن خشک گل (65/3 گرم در هر بوته) و وزن خشک کل گیاه (0/212 گرم در هر بوته) در تاریخ کشت 10 مهر ماه به‌دست آمد. همچنین با کاربرد 100 درصد کود دامی بیش‌ترین قطر ساقه (85/1 سانتی‌متر)، تعداد کل ساقه (78/10 ساقه در هر بوته)، تعداد ساقه زایا (22/7 ساقه در هر بوته)، وزن خشک کاسبرگ (02/21 گرم در هر بوته)، وزن خشک گل (59/6 گرم در هر بوته) و وزن خشک کل گیاه (0/420 گرم در هر بوته) حاصل شد در حالی‌که بیش‌ترین ارتفاع بوته (1/125 سانتی‌متر) و تعداد ساقه رویا (61/3 ساقه در هر بوته) با کاربرد 100 درصد کود شیمیایی حاصل شد. با آبیاری در سطح 100 درصد تبخیر و تعرق در تاریخ کاشت 10 مهرماه کم‌ترین قطر ساقه، تعداد ساقه زایا، تعداد ساقه رویا، وزن خشک کاسبرگ و وزن خشک گل در هر بوته حاصل شد. بالاترین قطر ساقه، تعداد ساقه زایا و وزن خشک کاسبرگ در هر بوته در تیمار 100 درصدکود گاوی و با آبیاری در سطح 60 درصد تبخیر و تعرق به‌دست آمد در حالی‌که با اعمال همین تیمار کودی (100 درصدکود گاوی) و با آبیاری در سطح 80 درصد تبخیر و تعرق بالاترین تعداد ساقه رویا در هر بوته حاصل شد. در تیمار 100 درصد کود گاوی در تاریخ کاشت 5 تیرماه بیش‌ترین تعداد کل ساقه، تعداد ساقه زایا، وزن خشک کاسبرگ و وزن خشک گل در هر بوته بالاترین مقدار را داشتند در صورتی‌که در همین تاریخ کاشت (5 تیرماه) تیمار کودی 100 درصد کود شیمیایی، بیش‌ترین ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد ساقه رویا در هر بوته به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

کود شیمیایی؛ کود گاوی؛ عملکرد کاسبرگ؛ عملکرد گل

مراجع

1. AkramGhaderi, F. 2001. Effects of planting date on phenology and morphology, yield and yield components of three cotton cultivars in Gorgan. M.Sc. thesis Faculty of Agriculture Gorgan University of Agricultural Sciences Gorgan Iran 150p. (in Persian with English abstract).

2. Al-Nahid, T. S. 1991. Effect of frequency of irrigation on sewage sludge amended soil and corn nutrition. Arid Soil Research Rehabilitation 5: 137-146.

3. Ashiri, F., Khoskhoi, M., SaharKhiz, M., Firouzi, O., and Javidnia, K. 2010. Effects of water deficit stress on morphological characteristics, chlorophyll and peroline contents and antioxidant activity of garden thyme (Thymus vulgaris L.). Iranian Journal of Horticultural Science and Technology 11 (2): 163-174 (in Persian.(

4. Bdou, M. A., and Mahmoud, A. H. 2003. Growth and oil production of Foeniculum vulgare Mill. 2. The effect of number of irrigation and organic fertilizers. Mansoura University Journal of Agricultural Sciences 28 (5): 3868-3888.

5. Biasi, L. A., Machado, E. M., Kowalski, A. P., Signor, D., Alves, M. A., Lima, F. I., Deschamps, C., Cocco, L. C., and Scheer, A. P. 2009. Organic fertilization in the production, yield and chemical composition of basil chemotype eugenol. Horticultura Brasileira 27 (1): 35-39.

6. Bishr, G. A., Meawad, A. A., Gewaifel, S. G., and Mohamed, M. S. 2006. Effect of chicken manure and dry yeast on the growth, seed yield and active ingredients of Silybum marianum plant. Zagazig Journal of Agricultural Research 33 (4): 665-683.

7. Borna, F., Omidbaigi, R., and Sefidkon, F. 2007. The effect of sowing dates on growth, yield and essential oil content of Dracocephalum moldavica L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 23 (3): 307-314 (in Persian with English abstract).

8. Bremner, P. M., and Radely, R. W. 1966. Studies in sesame agronomy. 2: The effect of variety and time of planting on growth, development and yield. Journal of Agricultural Science 66: 253-261.

9. Duke, J. A. 2006. Ecosystematic data on economic plants. Journal of Crude Research 17 (3): 91-110.

10. El-Ghawwas, E. O., Eid, M. A., and Mahmoud, S. M. 2002. Effect of different levels of organic manures and plant spacing on different (Foeniculum vulgar Mill.) Plants. Egyptian Journal of Applied Sciences 17 (5): 198-219.

11. El-Sayed, A. A., Mansour, W. A., El-Maadawy, E., Mahassen Sidky, M., and El Ghadban, M. A. 2002. Effect of organic and inorganic fertilization on herb and oil productivity of spearmint and marjoram. Zagazig Journal of Agricultural Research 29 (6): 1859-1888.

12. Fallahi, J., Koocheki, A. R., and Rezvani Moghaddam, P. 2009. Effects of biofertilizers on quantitative and qualitative yield of chamomile (Matricaria recutita) as a medicinal plant. Iranian Journal of Field Crops Research 7 (1): 127- 135. (in Persian with English abstract).

13. Ghorbani, R., Koocheki, A. R., Jahani, M., Hosseini, A., Mohammadabadi A. A. 2009. Effect of planting date, weed control time and method on yield and yield components of cumin. Iranian Journal of Field Crops Research 7 (1): 145-153.

14. Haj Alibabaie, M., Hashemi Dezfuli, A., and Neamati, N. 1996. Evaluate of the Effects of different planting dates on yield and growth procedure on Varamin cotton cultivar. Article abstracts of quintuplicate congress Agronomy and Plant breeding of Iran. 439 p.

15. Helmy, A., and Zarad, D. 2003. Effect of different rates of some organic manures on the productivity of Borage (Borago officinalis L.) plant in sandy soil. Mansoura University Journal of Agricultural Sciences 28 (5): 3911-3926.

16. Howard, A., and Howard, G. L. C. 2011. Studies in Indian fibre plants. No. 2. On some new varieties of Hibiscus cannabinus L. and Hibiscus sabdariffa L. Genetics and Molecular Biology 4: 9-36.

17. Kang, S. Z., Zhang, L., Liang, Y. L., Hu, X. T., Cai, H. J., and Gu, B. J. 2002. Effects of limited irrigation on yield and water use efficiency of winter wheat in the Loess Plateau of China. Agricultural Water Management 55 (3): 203-216.

18. Kaplan, M., Kocabas, I., Sonmez, I., and Kalkan, H. 2009. The effects of different organic manure applications on the dry weight and the essential oil quantity of sage (Salvia fruticosa Mill.). Acta Horticulturae 826: 147-152.

19. Khandan, A., Astaraeii, A., Nassiiri mahalati, M., and Fotovvat, A. 2005. Effects of organic and inorganic fertilizers on yield and yield components of Plantago ovata Forsk. Iranian Journal of Field Crop Research 3 (2): 245-253. (in Persian).

20. Koocheki A., Hosseini, M., and Dezfouli Hashemi, A. 2000. Sustainable Agriculture (Translated). Jihad Daneshgahi Mashhad Press Mashhad Iran 164 pp. (in Persian).

21. Luebs, R. R. E., Yermanos, D. M., Laag, A. E., and Burge, W. D. 2002. Effect of planting date on seed yield, oil content, and water requirement of safflower. Agronomy Journal 57 (2): 162-164.

22. Martin, E. C., Slack, D. C., Tannksley, K. A., and Basso, B. 2006. Fresh and composted dairy manure applications on alfalfa yield and the environment in Arizona. Agronomy Journal 98: 80-84.

23. Nemati, M., and Dehmordeh, M. 2015. Effect of manure and biological Application on yield and morphological parameters of (Hibiscus sabdariffa L.). Journal of Agroecology 7 (1): 62-73. (in Persian).

24. Panjehkoob, A, Galeshi, S., Zeinali, E., and Ghajari, A. 2007. Effect of planting date and Plant density on morphological characteristics of cotton (Gossypium hirsutum cv. Siokra, Journal of Agricultural Science and Natural Resources Iran 14 (5): 25-38. (in Persian with English abstract).

25. Patel, P. C., and Patel, J. R. 1988. Effect of Zinc nutrition of different genotypes of sorghum. Journal of the Indian Society of Soil Science 36: 820-832.

26. Porter, P. M., Sullivan, M. J., and Harvey, L. H. 1996. Cotton cultivar response to planting date on the southeastern coastal plain. Journal of Production Agriculture 9: 223-227.

27. Reddy, K. R., Hodges, H. F., and Reddy, V. R. 1992. Temperature effects on cotton fruit retention. Agronomy Journal 84: 26-30.

28. Rezaenejad, Y., and Afyuni, M. 2001. Effect of organic matter on soil chemical properties, and corn yield and elemental uptake. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science 4 (4): 19-29. (in Persian with English abstract).

29. Sadeghzadeh-Ahari, D., Hassandokht, M. R., Kashi, A. K., Amri, A., and Alizadeh, K. H. 2010. Genetic variability of some agronomic traits in the Iranian fenugreek landraces under drought stress and non-stress conditions. African Journal of Plant Science 4: 12-20.

30. Scheffer, M. C., Ronzelli Junior, P., and Koehler, H. S. 1993. Influence of organic fertilization on the biomass, yield and composition of the essential oil of Achillea millefolium L. Acta Horticulturae 33: 109-114.

31. Seghatoleslami, M. J., Mosavi, S. G., and Barzegaran, T. 2013. Effect of irrigation levels and planting date on yield and water use efficiency of Hibiscus sabdariffa L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 29 (1): 144-156. (in Persian with English abstract).

32. Ston, J. F., and Nofziger, D. L. 1993. Water use and yield of cotton grown under wide-spaced furrow irrigation. Agricultural Water Management 24: 27-38.

33. Yadav, R. L., Keshwa, G. L., and Yadav, S. S. 2003. Effect of integrated use of FYM and sculpture on growth and yield of isabgol. Medicinal and Aromatic Plant Science and Biotechnology 25: 668-671.

34. Yang, Y., Watanabe, M., Zhang, X., Zhang, J., Wang, Q., and Hayashi, S. 2006. Optimizing irrigation management for wheat to reduce groundwater depletion in the piedmont region of the Taichung mountains in the North China Plain. Agricultural Water Management 82: 25-44.